Сагаан һарын үреэлнүүд

Сэгээн бодолтой,
Сэхэ харгыдаа буянтай
Сагаан сэдьхэлэй
Арюун аялга залгая!
Үнэр жаргалтай,
Үнэн заншалдаа
Үндэр удха олгоё!

Сагаалганай амаршалга

Алтан һайхан Буряадтаа,
Амгалан тайбан ажаһуудаг
Арад бүхэнии амаршалнаб!

Михаил ШИРАПОВ

Хадагаар золгохо гурим

Хадагаа хүлеэжэ абаад, зүүн гар дээрээ баруун гараараа нугалжа эбхээд, үбэртэлдэг. Энэ хадаа дээдын бэлэгые ёһолон хүндэлжэ абаһанай тэмдэг гээшэ.
Хадагые ганса гараараа дундаһаань шүүрэн абадаггүй.
Хадаг абаад, иишэ тиишэнь табидаггүй, харин эгээл хүндэтэй дээрэ, сарюун сэбэр газарта табидаг.

Бата-Мүнхэ Жигжитов

Буддын шажанай заншалнуудай удха

Һарын литээр Шэнэ жэлэй эхилтэр дүрбэн үдэрэй туршада Буддын шажанай бүхы дасан дугангуудта хурал үнгэргэгдэжэ, 17 хоног соо уншалганууд болодог.

Сагаалганай гурим ёһо

Шэнэ һарын гарахаһаа хоёр хоног урид “Дүгжүүбэ” болодог. Энэ юум гэбэл, “Дүгжүүбэ” гээшэмнай “ЖАРА” гэһэн удхатай.

Түүхэһээ

Урдын урда сагһаа хойшо арад бүхэн Шэнэ жэлые угтажа, һайндэрлэдэг байһаниинь мэдээжэ. Теэд нэгэ тогтомол хамтын үдэр гэжэ байгаагүй, арад бүхэн өөһэдынгөө ажабайдалда, ажахыда таарамжатай саг һунган шэлэжэ, хабартаа, намартаа, үбэлдөө, зундаа тэмдэглэдэг байгаа.

Он жэлэй эрьесын эхин – сагаалган

...түрэл хэлэндэмнай сагаан гэһэн үгэ гүнзэгы удхатай бшуу. Ушар иимэһээ буряад зомнай «сагаан дэлхэй», «сагаан эдеэн», «сагаан сэдьхэл» гэжэ юрөөл шэнгеэр үгэлдэг.

Цыден-Жаб Жимбиев

Эзэгүй гэртэ хононхаар, үхээриин газарта хоно

Зунай үдэр арба гаратай хүбүүн аянда ябажа ябаһаар, гэртээ хүрэжэ үрдингүй, орой болгожорхибо. Хүбүүн хармаан соогоо гансал бишыхан донгорогтой ябаһан байба.

Архиин хорон

Һүхөөр адхаал бү хахала

Хаарта наадан

Бүргэдэй хараал

Харуугай харюу

Ниитын зөөридэ обтолгын хойшолон

Сусал хаялга

Нюдэнэй хорон

Модо отололго

Гэрэй углууе тайралга

Гурбан хүбүүдэй нэгыень хүндэ үгэжэ болохогүй

Ама бардам