Бэһэлиг нюулга наадан тухай

Зөөхэйн наадан

Түүдэбшын наадан

Дуу андалдаан

“Алтан, наашаа гара!”

Бэһэлиг нюулга

Лодон Линховоин арадай наадан тухай

Шүүргэ татаха

Шүүргэ таталга

Гэнжэтэй наадан

Мори урилдаалга

Шагай нааданай үүргэ ехэ

Хорин шүдхэр, хоёр лама

Дүрбэн бэрхэ

Һүүлдэ хэлэгдэхэ үгэ

Хүндэтэ худа, худагынар,
Түрэ бүтээлсэжэ байһан түрэл гаралнууд,
Түрэмнай түб, найрнай нам бүтэбэ гээшэ.
Ороһон бороо болидог, ерэһэн айлшад бусадаг гэдэг,
Авто-хүлэгтөө мордожо, анха нютагаа бусахамнай.

Хурим түрын үреэлнүүд

Аглаг тэнюун нютагтаа
Айл боложо түбхинэгты,
Аба эжы хоёроо
Анхаран ходо һанагты.

Хуримда хэлэгдэдэг заншалта үгэнүүд

Нарандал адли гэрэлтэжэ яба,
Набшаһандал адли дэлгэржэ яба.
Найр сэнгэлигээр дүүрэн яба,
Наһан соогоо жаргажа яба.

Д-Н. Халхаров монголһоо буряадшалаа

Хуримда хэлэгдэдэг заншалта үгэнүүд

Хани нүхэсэл, инаг дуран, гэр бүлэ

Ханияа шэлэхэдээ, уг удамыень шэнжэлээрэй! Гэр бүлэнүүдэй һалан һандарха шалтагаан шууд элирүүлэгдэхээр бэшэ байдаг. Гэбэшье үндэһэн шалтагааниинь — гэр бүлын ёһо гуримуудай һууриин үгы болоһонтой шэнжэлэгшэд холбон үзэжэ байна.

Сарюна Эрдынеева

Урданай хурим түрын заншалнууд

Эртэ урда сагта Хориин 11 эсэгын уг залгажалһан хүбүүд үшөө орон дэлхэйгээр тарашоодүй байха үедөө нэгэнэйнгээ наһанайнгаа эсэстэ хүрэжэ наһа барахадань, нүгөө арбан омогойнь хүбүүд түрэ хуримай газарта суглараад, мяха, архи болон халзан сагаан хониной төөлэй табижа, тэрэ нүгшэһэн нэгэнэйнгээ буян ехэ хүндэтэйгөөр үндэр хэмжээндэ үнгэргэдэг ёһо гуримтай байһан гэхэ.

Цыден-Еши Цыренов, “Ярууна” һонин