30 августа 2022

Буряад-монгол ороной мэдээжэ зон

12716

Хаанабши, Хара-Хото?

Цогто Бадмажапов: «Хара-Хото олоһоной удаа гэмтэй шэнги болоод үлэһэмни тон гомдолтой».

23 марта 2015

Түрэ хурим

4115

Хадаг табилга

Хүбүүнэй гэрлэхэ болоходо, бэриингээ түрэлхидтэ хадаг табижа, түрэлхидынь худа ураг болодог. (Зарим нэгэ нютагуудта тахил табиха гэдэг). Урда сагта хадаг табилгые бэриие эрилгэ гэдэг байhан юм, тэрэ гайхалгүй.

Сэсэгма Цыбикова

23 марта 2015

Түрэ хурим

4567

Хадаг табилга

"...Хада газарай харгы гаргагша морин эрдэни, хари уласые ураг эльгэн болгогшо үхин эрдэни гэһэн ёһоор би газарай холоһоо, уһанай утаһаа үндэр дабаа дабажа, үргэн далайе гаталжа, хазаартые хагсаажа, хүлэгые хүлэргэжэ, үргэн ехэ хотыетнай эрьен буужа, бүхэ хуһан сэргэдэтнай морёо уяжа, бүхөөг сагаан ордондотнай орожо ерэһэн хэрэгни хадаа Дулма гэжэ нэрэтэй, 17 наһатай басагаяа Гонгор гэжэ нэрэтэй, 20 наһатай хүбүүндэмнай хани нүхэр болгожо үгыт гэжэ ерээб. Үреэлээ үлхэел, заяагаа залгаял».

19 марта 2015

Сагаалган

2516

Хадагаар золгохо гурим

Хадагаа хүлеэжэ абаад, зүүн гар дээрээ баруун гараараа нугалжа эбхээд, үбэртэлдэг. Энэ хадаа дээдын бэлэгые ёһолон хүндэлжэ абаһанай тэмдэг гээшэ.
Хадагые ганса гараараа дундаһаань шүүрэн абадаггүй.
Хадаг абаад, иишэ тиишэнь табидаггүй, харин эгээл хүндэтэй дээрэ, сарюун сэбэр газарта табидаг.

Бата-Мүнхэ Жигжитов

24 марта 2015

Түрэ хурим

1198

Хайшан гэжэ төөлэй бэлдэхэб?

Шэхэнэйнь хойно хүндэхэдөө:
Шэхэн hонор байг!,
Нюдэн багта хүндэхэдөө:
Нюдэн хурса байг!,
Жабжа багтань хүндэхэдөө:
Шүдэн хурса байг! – гэhэн удхатай.

7 июля 2020

Буряад арадай түүхэһээ

3478

Хальмаг зоной сэдьхэлэй унги

Орос гүрэнэй бүридэлдэ ороһоор 411 жэл болоһон хальмаг угсаатан Баруун Монголһоо (Джунгария) 16-дахи зуун жэлэй һүүл багта гаража ошоһон түүхэтэй.

9 июня 2020

Уран зохёолшод тухай

4044

Хамаг эхэнүүдэй захяа дамжуулһан зохёол

1969 ондо Буряадай номой хэблэлээр нара хараһан «Эсэгэдээ бэшэг» гэжэ ном соогоо поэт Цырендулма Дондогой «Хадын оройнууд» гэһэн баллада оруулһан байна.

16 мая 2022

Хамба ламанар

7577

Хамба Лама Дампил Гомбоев тухай

Зүүн Сибириин будын шажантанай 24 Бандида хамба ламанарай дундаһаа Тамчын (Хүлэн нуурай) дасанай шэрээтэ, X-дугаар хамба лама Дампил Гомбоевой (1831–1896) дүрэ тон һонирхолтой.

30 июня 2022

Буряад-монгол ороной мэдээжэ зон

10681

Хандаков багша

Урда зуунжэлнүүдээр үхибүүдтэ, мүн үзэг бэшэггүй бүдүүн зондошье ном заажа ябаһан «арадай багшанарай» тоодо Хяагтын аймагай Должонго (Царам) нютагай Ехэ Нугын һомондо 1882 оной май 12-то түрэһэн Иаким Яковлевич Кондаков (1882-1960)  орохо ёһоороо ороно.

7 июля 2021

Буряад арадай түүхэһээ

1665

Хани нүхэдэй зүрхэн халуухан...

Оршолон дэлхэй дээрэ олдохоһоо шухаг зүйлнүүдэй нэгэн — хани нүхэсэл. Үнэн нүхэдэй арша туһаар ямаршье бэрхэшээлэй дабагдадаг байһан тухай жэшээнүүд түүхэдэ олдохо.

1 апреля 2015

Түрэ хурим

1409

Хани нүхэсэл, инаг дуран, гэр бүлэ

Ханияа шэлэхэдээ, уг удамыень шэнжэлээрэй! Гэр бүлэнүүдэй һалан һандарха шалтагаан шууд элирүүлэгдэхээр бэшэ байдаг. Гэбэшье үндэһэн шалтагааниинь — гэр бүлын ёһо гуримуудай һууриин үгы болоһонтой шэнжэлэгшэд холбон үзэжэ байна.

Сарюна Эрдынеева

6 февраля 2015

Сагаалган

11576

Хатануудай мүрысөөндэ

Түрэл хэлэнэйнгээ булагһаа
Таанараа сүршэн үреэлһүү:
Гал хотоймо үнэр бологты,
Газар хотоймо баян һуугты!

17 января 2020

Уран зохёолшод тухай

781

Хилын саана тодорһон одон

Монголой элитэ уран зохёолшо Сэнгийн Эрдэнын номуудтай үнгэрhэн зуун жэлэй 70-аад онуудта эгээл түрүүн танилсаа hэм.