Түрын дуунууд

Уhанхан ута голые 

Уһанхан ута голые 
Уламаарынь гаталжа ябаарай. 
Уласхан зонойнгоо үгые 
Ухаандаал тогтоожо ябаарай. 

Хүбшэ тайга, уулые 
Хүтэлөөрнь харгыгаар дабаарай. 
Хүн зонойнгоо заншалые 
Хүндэтэйдэ тооложо ябаарай.

* * *

Хүтэл газараар харгылhан 
Хүлэг морин – эрдэни. 
Хүн зоноор танилсуулhан 
Хүүхэн дүүхэй – эрдэни. 

Хада газараар харгылhан 
Хазаарта морин – эрдэни. 
Хариин зоноор танилсуулhан 
Хайратай дүүхэй – эрдэни.

* * *

Урагай зугаа дуун

Төөлэйтэйхэн хүндэеэ 
Түрүү болгон табяалди. 
Түнхэн, Хори гэхэгүй 
Түрэл, ураг болоолди. 

Уусатайхан хүндэеэ 
Урдуур дүүрэн табяалди. 
Ород, буряад гэхэгүй 
Ураг, түрэл болоолди. 

Арьбантайхан хүндэеэ, 
Айлшад, тандаа табяалди. 
Алайр, Боохон гэхэгүй 
Анда, худа болоолди.

Х. Намсараев


* * *

Түрын малгаар гэхэдэ 
Тахилзаhан бэемнай. 
Шэнэ айлай газаа 
Шорой болотор хатарая.

Хойто гэрэй үүдэндэ 
Хохир болотор хатарая. 
Хуримаар ерэhэн бэриин 
Худагы болотор хатарая. 

* * *
Хороом сабхиим шэнэхэндэ 
Ходо нажар байдаг hай. 
Холшор залуу ябахадам 
Хурим наадан байдаг hай. 

* * *

Улаан, улаан остоолдоо 
Уугааб гэжэ харихалби. 
Угаа hайхан урагуудтаа 
Зугаалааб гэжэ харихалби.

Сагаан, сагаан остоолдоо 
Сагаалааб гэжэ харихалби. 
Сарюун hайхан урагуудтаа 
Зугаалааб гэжэ харихалби.

Урда сагта басаган хүн хадамда гарахадаа, үбгэнэйнгөө, хадамуудайнгаа урдаhаа дуугарха эрхэгүй байhан. Хадамуудайнгаа харшалалтые тэсэхээ болиходоо, зарима бэреэдүүд бодхуултажа, нютагаа бусадаг hэн. 

Харида үгтэhэн бэемни 
Хашалан зоболон үзэнэл даа. 
Харихан газарта намайе 
Хайрлахаш амитан байнагүйл. 

Бодхуултаһан бэриин хүндэхэн байдалые поэтесса Ц. Дондогой зураглана: 

Эзэтэй гэлсүүлдэг энээхэн дабаандань 
Эмнигхэн бууралдаа найдуужам даа. 
Эзэнэй hабарта оронгүй, заяандааш, 
Эжынгээ нютагта хүрүүжэм даа. 

Адатай гэлсүүлдэг арахан дабаандань 
Ардагхан мориндоо найдуужам даа. 
Аданар, шүдхэртэ hаатангүй, заяандааш, 
Абынгаа нютагта хүрүүжэм даа. 

“Хадамда үгтэhэн басагамнай 
Харидаа бусаарай”, – гэхэдэжэ, 
Хараhаар эсэгэмни хэлээл даа, 
Хайрлажа эхэмни уйлаал даа.