Хара тархидаа харатай
Очко нааданай буруулаашье һаань,
Ошожо түлэхэ аргатайлби,—
гэжэ Цэдэбэй Балдан аман соохоноо гүнгэнэн дуулажа һууба даа. Тиижэ байтарнь шарбуунсын түйсэ аржагад гээд гараба. Тиихэдэнь баруун гараараа һарбагашаад, банкда байһан мүнгэндэ барандань табихам гэхэдэнь, дүхэриглэжэ һууһан нүхэдынь харюусаха мүнгэеэ харуула гэбэ. Гэртэмни байха, үнэншөөгүй һаатнай, энээгээр харюусахаб гээд, Балдан зүүжэ ябаһан һомошо хутагаяа хуйһаань гаргаад, шала руу зоожорхибо ха.
Түйсын хойноһоо хоёр арбата һубаряад, 21 тоо хүсэжэ банкда тогтоһон мүнгэ шүүжэрхибэ. Тиихэдэнь харюуень хараха, мэдэхэеэ банкда тогтоһон арба гара мянган түхэриг мүнгыень Балданда үгэнгүй, өөрыень дахуулаад, гэртэнь ерэжэ, хаанта засагай ханза нээлгэбэ. Тэрээнь соонь 3, 5, 10, 30, 50-нуудай түхэригүүд хүбхэлзэн байба. Тиихэдэнь шүүбэриинь мүнгэ ханза руунь шэдээд, булта гаража ошоо һэн гэдэг.
Энээнэйнь нюуса гэхэдэ, ханзынгаа оёорто олон пружина хэжэ, тэрэнээ картон саарһаар хушаад, дээрэнь олон янзын саарһан мүнгэнүүдээ даража хээд орхиһон байгаа. Ханза тайлахадань, тэдэнь хүбхэлзөө юм бэзэ.
Үльдэргэ нютагай Үбгөөдэйн Энхэнсэг Чисаана ерэжэ хаарталдахадаа, унажа ябаһан мориёо, эмээлээ, хазаар ногтоёо, үмдэжэ ябаһан үмдэ самсаяа алдаад, алга һулга болоошье һаа, танил талаһаа талаан туршажа, үһэнһөө олон үри хээд наадажа һуутарнь, Үльдэргэ нютагһаань нэхүүл ерэхэдэ, эхэтнай наһа бараа, ябаха болоот гэхэдэнь, үшөө нэгэ хубааһуу, үшөө нэгэ хубааһуу, үшөө нэгэ хубааһуу гэн дабтажа, хэлэжэ байгаа һэн гэхэ.
Хаартын наадан хара тархиһаа, түрэһэн эхэһээ үнэтэй байбал даа. Ехэл шуналтай, шүдхэрэй шолмосой наадан бшуу.
Очко нааданай буруулаашье һаань,
Ошожо түлэхэ аргатайлби,—
гэжэ Цэдэбэй Балдан аман соохоноо гүнгэнэн дуулажа һууба даа. Тиижэ байтарнь шарбуунсын түйсэ аржагад гээд гараба. Тиихэдэнь баруун гараараа һарбагашаад, банкда байһан мүнгэндэ барандань табихам гэхэдэнь, дүхэриглэжэ һууһан нүхэдынь харюусаха мүнгэеэ харуула гэбэ. Гэртэмни байха, үнэншөөгүй һаатнай, энээгээр харюусахаб гээд, Балдан зүүжэ ябаһан һомошо хутагаяа хуйһаань гаргаад, шала руу зоожорхибо ха.
Түйсын хойноһоо хоёр арбата һубаряад, 21 тоо хүсэжэ банкда тогтоһон мүнгэ шүүжэрхибэ. Тиихэдэнь харюуень хараха, мэдэхэеэ банкда тогтоһон арба гара мянган түхэриг мүнгыень Балданда үгэнгүй, өөрыень дахуулаад, гэртэнь ерэжэ, хаанта засагай ханза нээлгэбэ. Тэрээнь соонь 3, 5, 10, 30, 50-нуудай түхэригүүд хүбхэлзэн байба. Тиихэдэнь шүүбэриинь мүнгэ ханза руунь шэдээд, булта гаража ошоо һэн гэдэг.
Энээнэйнь нюуса гэхэдэ, ханзынгаа оёорто олон пружина хэжэ, тэрэнээ картон саарһаар хушаад, дээрэнь олон янзын саарһан мүнгэнүүдээ даража хээд орхиһон байгаа. Ханза тайлахадань, тэдэнь хүбхэлзөө юм бэзэ.
Үльдэргэ нютагай Үбгөөдэйн Энхэнсэг Чисаана ерэжэ хаарталдахадаа, унажа ябаһан мориёо, эмээлээ, хазаар ногтоёо, үмдэжэ ябаһан үмдэ самсаяа алдаад, алга һулга болоошье һаа, танил талаһаа талаан туршажа, үһэнһөө олон үри хээд наадажа һуутарнь, Үльдэргэ нютагһаань нэхүүл ерэхэдэ, эхэтнай наһа бараа, ябаха болоот гэхэдэнь, үшөө нэгэ хубааһуу, үшөө нэгэ хубааһуу, үшөө нэгэ хубааһуу гэн дабтажа, хэлэжэ байгаа һэн гэхэ.
Хаартын наадан хара тархиһаа, түрэһэн эхэһээ үнэтэй байбал даа. Ехэл шуналтай, шүдхэрэй шолмосой наадан бшуу.
Другие статьи автора
Ажал үйлэ
1931
Ажабайдалай түшэг — ажал
Буряад эдеэн
2621
Хонин төөлэй ба хүндын табагууд
Буряад эдеэн
1538
Хони гаргалга
Буряад эдеэн
1570