1953 ондо Ленинград хотын А.Островскиин нэрэмжэтэ театральна институдта нэгэдэхи национальна студи нээгдээ бэлэй. Тиихэдэ хорёод залуушуул — энхэ мүнхэ Буряадай али ондоо нютагуудһаа шэлэгдэн абтаһан бэлигтэй хүбүүд, басагад театрай уралигай нюусануудые бүри гүнзэгыгөөр шэнжэлхэеэ Нева мүрэнэй эрьеын агууехэ хотодо һурахаяа зорижо ерээ бшуу.
Эдэ залуушуулда орходоо Дашидондок Жалсараев тээ ахашаг байхаһаа гадна гэр бүлэтэй, хүүгэдтэй, дүй дүршэлтэй байгаа. 1927 ондо Агын Нурта нютагта түрэһэн хүбүүн багаһаань дуу хүгжэмдэ дуратай, дүйтэй хадаа һургуулиин һүүлээр Агын багшанарай училищида хүгжэмэй багшаар хүдэлһэн байна.
1940-өөд онуудта Агын театр ехэ эдэбхитэйгээр хүдэлдэг һэн. Ж.С.Пагбаинай ударидалга доро бэлигтэй хүбүүд, басагад гоё һайхан дуу хатар, зүжэгүүдые харуулдаг байгаа. Зүжэгтэ наадахаһаа гадна, Дашидондок Жалсараев өөрөө шүлэг бэшэдэг, шүлэгтөө аялга хүгжэм зохёогоод, дууладаг бэлигтэй бэлэй. Түхэреэн жэлдэ театрайхид морёор, тэмээгээр, ашаанай машинаар холын малшадта хүрэжэ, зүжэг наадаяа, дуу хатараа бэлэглэжэ, баярлуулдаг һэн. Шэтэ можын ехэ бага һууринуудаар, сэрэгэй частьнуудаар, уурхайнуудаар тэдэ ябадаг байгаа. Тэрэ үедэ зохёоһон дуунуудынь зоной дунда таража, зариманиинь арадай гэһэн һураг суутай болошоо бэлэй.
Иимэ дүршэлтэй, тэгшэ бэлигтэй Д.Жалсараев эрхим бэрхэ багшанарта һураха аза талаантай һэн. Т.Г.Сойникова багшань институдай эгээн эрхим багшанарай нэгэн гэжэ алдартай бэлэй. Тэрэнэй һургаһан шабинарай тоодо суута зүжэгшэд Нина Ургант, Валентина Шуранова, Лев Прыгунов болон бусад. Ород театрай һургуулиин түлөөлэгшэд, ехэ соёлтой багшанар буряад ерээдүй зүжэгшэдые һанаагаа табижа, дээдэ гарай мэргэжэлтэд болгохо гэжэ оролдоо.
Һуралсалай үедэ буряад оюутад Н.Гоголиин «Ревизор», А.Чеховэй «Дядя Ваня», Лопе де Вегын «Собака на сене», В.Розовой «В поисках радости» зүжэгүүдые найруулан табяа һэн. Тэрэ түрүүшын буряад студиин бүридэлдэ бэлигтэй бэрхэ зүжэгшэд С.Будажапов, В.Амханова, Н.Шагдарова, Ц.Пурбуев, Е.Санжимитыпова болон бусад һуража гараһан байна.
1958 ондо һуралсалаа дүүргэхэдэнь, институдай ректор Н.Серебряков буряад студиин гэшүүдые амаршалхадаа, дээдэ һургуулиин эгээн бэрхэ, оролдосотой, шадабаритай оюутад байһыень магтан дурдаа һэн. Буряад-монгол арадтаа үнэн зүрхэнһөө алба хэхыень хүсэһэн юм.
Буряад театрта шэнэ ами оруулан, залуугай залитай, эршэ ехэтэй долгин мэтэ эбхэрэн ерэһэн залуу зүжэгшэд домог суута аха үеын артистнуудай хажууда дүй дүршэлһөөнь хубаалдажа, хабаяа туршажа эхилээ бэлэй.
Д.Жалсараевта олон зүжэгүүдтэ гол рольнуудые гүйсэдхэхыень режиссернууд даалгаа, тэрэ бэлигтэй артист байһанаа гэршэлээ. Ц.Шагжинай «Хабарай дуун» зүжэгтэ Ламажабай, «Шүдхэртэй сүндүүг» соо ламын роль ехэ шадамараар гүйсэдхэжэ, харагшадай дура буляагаа һэн. Энээнһээ гадна зүжэгүүдтэ хүгжэм, дуунуудые зохёодог байгаа. Эдэ дуунуудай олонхинь зоной дунда аргагүй мэдээжэ болоод, хаа хаанагүй зэдэлдэг байгаа. Хэдыень лэ нэрлэһүү: «Хонишоной дуун», «Хүршымнай басаган», «Буряад орон», «Хаанахинайл ааб?», «Нютагай домог» мэтын дуунууд һэтэ радиогоор зэдэлжэ байһыень элеэр һанадагби.
1965 ондо хүршэ Монгол орондо манай театр гастрольдо ошоходоо, К.Треневой «Любовь Яровая», В.Шекспирэй" Хэдэр басага номгоруулга" гэжэ зүжэгүүдые харуулаа һэн. Эдэ зүжэгүүдтэ Буряадай АССР-эй габьяата артист Д.Жалсараев амжалтатай хабаадалсаһан байна.
1969 ондо Москвада Буряад драмын театрай тоосоото үдэрнүүд болоо бэлэй. Монгол драматург Ч.Ойдобой бэшэһэн «Далан худалч» зүжэгөөр найруулгада Намнанай роль ялас гэмээр гүйсэдхөө гээд Д.Жалсараевай ажалые театр шүүмжэлэгшэд сэгнээ һэн. Хальмаг ороноор гастрольдо театртайгаа хамта амжалта түгэс ябажа ерээ бэлэй.
Тэрэл жэлдэ ассистентурада Ленинградта һуралсал гаража, Зүүн Сибириин соёлой институдта оюутадта зааха эрхэтэй болоо һэн. Бэлигтэй зүжэгшэниие буряад эрхим режиссернуудай нэгэн Барас Халзанов «Кочующий фронт», «Последний угон» фильмнүүдтэ наадахыень уриһан юм.
1973 ондо гэнтын хүндэ үбшэндэ нэрбэгдэжэ, даншье залуугаар хүрьһэтэ алтан дэлхэйгээ орхин ошоһон дууша сэдьхэлтэй уран бэлигтэнэй гайхалтай уян һайхан дуунууд арадайнгаа зүрхэндэ үлэнхэй.
Баян даа, Буряад түрэл нютагнай,
Жаргалтай һайхан Эхэ оромнай.
Буряадхан арадайм сууряахан дуунууд
Зэдэлыт гоёор Байгал далай дээхэнүүр!
Эдэ залуушуулда орходоо Дашидондок Жалсараев тээ ахашаг байхаһаа гадна гэр бүлэтэй, хүүгэдтэй, дүй дүршэлтэй байгаа. 1927 ондо Агын Нурта нютагта түрэһэн хүбүүн багаһаань дуу хүгжэмдэ дуратай, дүйтэй хадаа һургуулиин һүүлээр Агын багшанарай училищида хүгжэмэй багшаар хүдэлһэн байна.
1940-өөд онуудта Агын театр ехэ эдэбхитэйгээр хүдэлдэг һэн. Ж.С.Пагбаинай ударидалга доро бэлигтэй хүбүүд, басагад гоё һайхан дуу хатар, зүжэгүүдые харуулдаг байгаа. Зүжэгтэ наадахаһаа гадна, Дашидондок Жалсараев өөрөө шүлэг бэшэдэг, шүлэгтөө аялга хүгжэм зохёогоод, дууладаг бэлигтэй бэлэй. Түхэреэн жэлдэ театрайхид морёор, тэмээгээр, ашаанай машинаар холын малшадта хүрэжэ, зүжэг наадаяа, дуу хатараа бэлэглэжэ, баярлуулдаг һэн. Шэтэ можын ехэ бага һууринуудаар, сэрэгэй частьнуудаар, уурхайнуудаар тэдэ ябадаг байгаа. Тэрэ үедэ зохёоһон дуунуудынь зоной дунда таража, зариманиинь арадай гэһэн һураг суутай болошоо бэлэй.
Иимэ дүршэлтэй, тэгшэ бэлигтэй Д.Жалсараев эрхим бэрхэ багшанарта һураха аза талаантай һэн. Т.Г.Сойникова багшань институдай эгээн эрхим багшанарай нэгэн гэжэ алдартай бэлэй. Тэрэнэй һургаһан шабинарай тоодо суута зүжэгшэд Нина Ургант, Валентина Шуранова, Лев Прыгунов болон бусад. Ород театрай һургуулиин түлөөлэгшэд, ехэ соёлтой багшанар буряад ерээдүй зүжэгшэдые һанаагаа табижа, дээдэ гарай мэргэжэлтэд болгохо гэжэ оролдоо.
Һуралсалай үедэ буряад оюутад Н.Гоголиин «Ревизор», А.Чеховэй «Дядя Ваня», Лопе де Вегын «Собака на сене», В.Розовой «В поисках радости» зүжэгүүдые найруулан табяа һэн. Тэрэ түрүүшын буряад студиин бүридэлдэ бэлигтэй бэрхэ зүжэгшэд С.Будажапов, В.Амханова, Н.Шагдарова, Ц.Пурбуев, Е.Санжимитыпова болон бусад һуража гараһан байна.
Ленинград хотодо «Белые ночи» гэжэ театрай ехэ харалган болоходо, залуу буряад артистнууд А.Чеховэй «Предложение» гэжэ зүжэг харуулаад, жюрин үндэр сэгнэлтэдэ хүртэжэ, лауреадууд болоо һэн.
Энэ харалган-фестивальда хабаадагшадай дунда мүнөө үедэ алдар суутай С.Юрский, А.Фрейндлих, Т.Доронина, Т. Татосов гэгшэд уран бэлигээ харуулаа бэлэй.
1958 ондо һуралсалаа дүүргэхэдэнь, институдай ректор Н.Серебряков буряад студиин гэшүүдые амаршалхадаа, дээдэ һургуулиин эгээн бэрхэ, оролдосотой, шадабаритай оюутад байһыень магтан дурдаа һэн. Буряад-монгол арадтаа үнэн зүрхэнһөө алба хэхыень хүсэһэн юм.
Буряад театрта шэнэ ами оруулан, залуугай залитай, эршэ ехэтэй долгин мэтэ эбхэрэн ерэһэн залуу зүжэгшэд домог суута аха үеын артистнуудай хажууда дүй дүршэлһөөнь хубаалдажа, хабаяа туршажа эхилээ бэлэй.
Д.Жалсараевта олон зүжэгүүдтэ гол рольнуудые гүйсэдхэхыень режиссернууд даалгаа, тэрэ бэлигтэй артист байһанаа гэршэлээ. Ц.Шагжинай «Хабарай дуун» зүжэгтэ Ламажабай, «Шүдхэртэй сүндүүг» соо ламын роль ехэ шадамараар гүйсэдхэжэ, харагшадай дура буляагаа һэн. Энээнһээ гадна зүжэгүүдтэ хүгжэм, дуунуудые зохёодог байгаа. Эдэ дуунуудай олонхинь зоной дунда аргагүй мэдээжэ болоод, хаа хаанагүй зэдэлдэг байгаа. Хэдыень лэ нэрлэһүү: «Хонишоной дуун», «Хүршымнай басаган», «Буряад орон», «Хаанахинайл ааб?», «Нютагай домог» мэтын дуунууд һэтэ радиогоор зэдэлжэ байһыень элеэр һанадагби.
1965 ондо хүршэ Монгол орондо манай театр гастрольдо ошоходоо, К.Треневой «Любовь Яровая», В.Шекспирэй" Хэдэр басага номгоруулга" гэжэ зүжэгүүдые харуулаа һэн. Эдэ зүжэгүүдтэ Буряадай АССР-эй габьяата артист Д.Жалсараев амжалтатай хабаадалсаһан байна.
1969 ондо Москвада Буряад драмын театрай тоосоото үдэрнүүд болоо бэлэй. Монгол драматург Ч.Ойдобой бэшэһэн «Далан худалч» зүжэгөөр найруулгада Намнанай роль ялас гэмээр гүйсэдхөө гээд Д.Жалсараевай ажалые театр шүүмжэлэгшэд сэгнээ һэн. Хальмаг ороноор гастрольдо театртайгаа хамта амжалта түгэс ябажа ерээ бэлэй.
Тэрэл жэлдэ ассистентурада Ленинградта һуралсал гаража, Зүүн Сибириин соёлой институдта оюутадта зааха эрхэтэй болоо һэн. Бэлигтэй зүжэгшэниие буряад эрхим режиссернуудай нэгэн Барас Халзанов «Кочующий фронт», «Последний угон» фильмнүүдтэ наадахыень уриһан юм.
1973 ондо гэнтын хүндэ үбшэндэ нэрбэгдэжэ, даншье залуугаар хүрьһэтэ алтан дэлхэйгээ орхин ошоһон дууша сэдьхэлтэй уран бэлигтэнэй гайхалтай уян һайхан дуунууд арадайнгаа зүрхэндэ үлэнхэй.
Баян даа, Буряад түрэл нютагнай,
Жаргалтай һайхан Эхэ оромнай.
Буряадхан арадайм сууряахан дуунууд
Зэдэлыт гоёор Байгал далай дээхэнүүр!