Худайн голой залуушуулай зугаа наадан
Үбэлэй хагсуу хүйтэн сагай үнгэржэ, хабарай аминай газаа буухадань, хүн зоной зосоо баярта мэдэрэл түрэжэ, наада зугаа дэлгэхэ һайхан бодолдо абтадаг. Илангаяа залуушуул нэгэ айлда олоороо сугларжа, элдэб наада эмхидхэхэдээ бэрхэ һэн. Тэдэнэйнь нэгэн “Зөөхэйн наадан” болоно.
“Зөөхэйн нааданда” ерэһэн хүн бүхэн нэгэ-нэгэ түйсэ зөөхэй асарха уялгатай байгаа. Тэрэ асарһан зөөхэйгөө ниилүүлээд, томо тогоон соо хэжэ, шанажа эхилдэг юм. Тиигээд зөөхэйн илгартар, залуушуул элдэб наада зугаа хэдэг байгаа. Жэшээнь, “Табаасанай”, “Бэһэлиг нюулга” гэхэ мэтэ нааданууд үнгэргэгдэдэг һэн. Мүн нааданайнгаа хажуугаар тэдэнэр онтохо хөөрэлдэдэг, оньһон үгэ хэлсэдэг, таабари таалсадаг, дуу буляалдадаг бэлэй.
Тиигэһээр байтарнь, тогоон соо шанагдажа байһан зөөхэйнь илгаржа, залуушуул тэрэнээ хамтааран эдидэг юм. Тиихэдээ зарим тоомгүй хүбүүд тогооной тортог тоһондо худхаад, басагадай нюур будадаг һэн. Басагад миин байжа үгэхэ бэшэ, баһа нэгэ мэхэ гохо гаргаха. Эдеэлжэ садаһан залуушуул шог дуунуудые дуулалдажа эхилдэг.
Шара торгон пулааднай
Сасагаа унабал – тряпка.
Шадалтайхан дүүхэймнай
Шүдөө унабал – шабганса.
Дуунай түлэг дунда хэн нэгэн “борьбын шалаа гаргая!” гэхэ. Тиихэдэнь үүрэй сайтар ёохор наадан зэдэлдэг бэлэй.
Ерэн гурбан остоолбо
Ербыхэдэжэ һайхан.
Ерэһэн түрэһэн дайдамнай
Дунгяартажа һайхан.
Дабталга:
Запад, восток шууюулһан,
Герой генерал Балдынов.
Эрьелдэжэ ниидэхэ
Элеэ шубуунай хүбүүд лэ,
Иигэжэ байжа хатарха
Эхирэд-Булгадай үринэр лэ.
Дабталга:
Берлин город бомбиилһан,
Герой болоһон Хантаев.
Байгал далайн баруун тээ
Байдал манай тэндэ юм.
Баабайн бариһан байсанда
Басаган нэрэм тэндыемэ.
Элһэн харгытай Эрхүүмнай
Эжэлһэн зугаатай үетэмнай.
Дабтагла:
Аяндос мотолёс колесууха
Аймшагтай хурдан колесууха.
Алайрай алташа дарханда
Алтан бэһэлигээ шудхуулая.
Алтан бэһэлигэй толгойдо
Ахаяа нэрэ һиилүүлэе.
Бохир бохир хатарха
Борьбын дүрбэн шандааһан.
Бохиитэрээ зугаалха
Бурханай табилгын хоолой.
Гэрэл зураг: Олег Ловцов
Гэрэл зураг: Олег Ловцов
Үбэлэй хагсуу хүйтэн сагай үнгэржэ, хабарай аминай газаа буухадань, хүн зоной зосоо баярта мэдэрэл түрэжэ, наада зугаа дэлгэхэ һайхан бодолдо абтадаг. Илангаяа залуушуул нэгэ айлда олоороо сугларжа, элдэб наада эмхидхэхэдээ бэрхэ һэн. Тэдэнэйнь нэгэн “Зөөхэйн наадан” болоно.
“Зөөхэйн нааданда” ерэһэн хүн бүхэн нэгэ-нэгэ түйсэ зөөхэй асарха уялгатай байгаа. Тэрэ асарһан зөөхэйгөө ниилүүлээд, томо тогоон соо хэжэ, шанажа эхилдэг юм. Тиигээд зөөхэйн илгартар, залуушуул элдэб наада зугаа хэдэг байгаа. Жэшээнь, “Табаасанай”, “Бэһэлиг нюулга” гэхэ мэтэ нааданууд үнгэргэгдэдэг һэн. Мүн нааданайнгаа хажуугаар тэдэнэр онтохо хөөрэлдэдэг, оньһон үгэ хэлсэдэг, таабари таалсадаг, дуу буляалдадаг бэлэй.
Тиигэһээр байтарнь, тогоон соо шанагдажа байһан зөөхэйнь илгаржа, залуушуул тэрэнээ хамтааран эдидэг юм. Тиихэдээ зарим тоомгүй хүбүүд тогооной тортог тоһондо худхаад, басагадай нюур будадаг һэн. Басагад миин байжа үгэхэ бэшэ, баһа нэгэ мэхэ гохо гаргаха. Эдеэлжэ садаһан залуушуул шог дуунуудые дуулалдажа эхилдэг.
Шара торгон пулааднай
Сасагаа унабал – тряпка.
Шадалтайхан дүүхэймнай
Шүдөө унабал – шабганса.
Дуунай түлэг дунда хэн нэгэн “борьбын шалаа гаргая!” гэхэ. Тиихэдэнь үүрэй сайтар ёохор наадан зэдэлдэг бэлэй.
Ерэн гурбан остоолбо
Ербыхэдэжэ һайхан.
Ерэһэн түрэһэн дайдамнай
Дунгяартажа һайхан.
Дабталга:
Запад, восток шууюулһан,
Герой генерал Балдынов.
Эрьелдэжэ ниидэхэ
Элеэ шубуунай хүбүүд лэ,
Иигэжэ байжа хатарха
Эхирэд-Булгадай үринэр лэ.
Дабталга:
Берлин город бомбиилһан,
Герой болоһон Хантаев.
Байгал далайн баруун тээ
Байдал манай тэндэ юм.
Баабайн бариһан байсанда
Басаган нэрэм тэндыемэ.
Элһэн харгытай Эрхүүмнай
Эжэлһэн зугаатай үетэмнай.
Дабтагла:
Аяндос мотолёс колесууха
Аймшагтай хурдан колесууха.
Алайрай алташа дарханда
Алтан бэһэлигээ шудхуулая.
Алтан бэһэлигэй толгойдо
Ахаяа нэрэ һиилүүлэе.
Бохир бохир хатарха
Борьбын дүрбэн шандааһан.
Бохиитэрээ зугаалха
Бурханай табилгын хоолой.
Другие статьи автора
Буряад эдеэн
1995