Уран зохёолшо, ирагуу найрагшад
Ширибазаров Болот
Болот Базарович Ширибазаров 1977 оной июниин 7-до Эрхүү хотодо түрэhэн. Екатеринбургын театральна дээдэ hургуули дүүргээ, Николай Колядагай хүтэлбэри доро hуралсал гараhан байна. «Дружба народов», «Уральская новь», «Урал», «Байкал» сэтгүүлнүүдтэ толилогдоhон байна. Болот Ширибазаров «Евразия, «Новая драма», «Свободный театр» гэhэн уласхоорондын хэмжээнэй уран зохёолшодой харалгануудта хабаадажа, лауреадай нэрэ зэргэдэ хүртэhэн юм. 2023 ондо уран зохёолшо И. Калашниковай нэрэмжэтэ шангай лауреадай нэрэ зэргэдэ хүртэhэн намтартай.
Уран зохёолшо Болот Ширибазаров Буряадтаа бэлигтэй журналист гээд олондо мэдээжэ. Теэд гансашье олондо мэдээсэл тараадаг хэрэгсэлнүүдтэ эрхим хүдэлдэг бэшэ, тэрэ мэргэжэлтэ драматург болоно. Болот Ширибазаров — Екатеринбург хотодо, нэгэ хүнэй һуурида 40 хүнэй хабаадаһан шэлэлгын конкурсдо хабаадажа, суута драматург, режиссер, актер, уран зохёолшо Николай Колядагай һургуулида ороһон байна. Николай Колядагай байгуулһан һургуули мүнөө үедэ хэдэн залуу мэдээжэ, эрхим драматургнуудые һурган гаргаа, тэдэнэй найруулганууд Росси дотор журналнуудта хэблэгдээ, пьесэнүүдынь түб хотонуудай театрнуудай репертуарта оруулагданхай.
Буряад драмын академическа театрта 2012 ондо Дашарабдан Батажабайн бэшэһэн «Төөригдэһэн хуби заяан» гэһэн трилогиин «Сострадание» — «Энэрил хайра» гэһэн үргэлжэлэлээр зүжэг табиhан байна. Энэ үргэлжэлэлэй автор — Болот Ширибазаров болоно. Тиимэhээ гүрэн дотор мэдээжэ, мэргэжэлтэ уран зохеолшонтой уулзажа, Ешигма Цыбенова зохеохы замтайнь танилсаа.
— Николай Колядагай һургуулида ороходоо, ямар зохёолоо дурадхаа болоно? Бэлэн найруулга байгаа гээшэ гү?
— Үгышье һаа, хэзээ бэшэжэ эхилээ гээд асууна гут? Нэгэдэхи класста һуража байхадамни, багшамнай Шэнэ жэлэй зүжэглэмэл наада зохёогты гээд даабари үгөө бэлэй. Би ехэ дуратайгаар нэгэ найруулга бэшэжэ, тэрэнээ гурбан нүхэд хүбүүдээрээ наадан харуулжа, ехэ магтаалда хүртөө бэлэйбди. Шэтэ хотын тайзан дээрэ харуулхыемнай эльгээхэ байгаа, тиихэдэнь бидэ тоомгүй ябадал гаргажа, найрта хабаадаагүйбди. Тиихэдэл, тэрэ «зохёол» бэшэжэ, түрүүшынхеэ «амташаа» бэшэгүб. Һургуулияа дүүргэжэ байхадаа, гэнтэ шүлэгүүдые бэшэдэг, гитара дээрэ тэрэнээ дуулаха дуратай болооб. Шагнадаг нүхэдни баһал боломоор сэгнэлтэ үгэхэ. Энэ дуратай хэрэгни саашадаа сэрэгэй алба гарахадам, тон лэ ехэ туһа хүргөө. Приаргунск шадар алба гарахадаа, армиин «аха захатан» намайе шүлэг бэшэдэг гэжэ мэдээд, сэрэгэй албан тухай, өөһэд тухайгаа магтаал үреэл захидаг болоо. Тэрэнииень ехэ зобонгүй, түргөөр дүүргэдэг байгааб. Сэрэгэй албанда ябаһанай мүрөөр үндэһэлэн бэшэһэн «Прощай, Маньчжурия!» гэһэн пьесэ Николай Колядагай һургуулида ороходоо, багшадаа харуулһан байнаб.
— Николай Колядагай һургуули гээшэ ямар бэ?
— Маанайдай бэшэһэн найруулгануудыемнай өөһэдтэмнай уншадаг һэн. Тиигээд суг хамта һуража байһан нүхэдэймни зохёолнууд минии һанамжаар, боломоор, ехэ һайн бэшээтэй гэжэ һанахадам, хайра гамгүй шүүмжэлэл хэдэг һэн. Тэрэнь мүнөө тон лэ удха шанартай гэжэ һанадагби.
— Гол түлэб Уралда, түб хотонуудай хэблэлээр зохёолнуудшни гараһан байна гү?
— Тиимэ. «Урал», «Уральская новь» гэһэн журналнуудта минии пьесэнүүд хэблэгдээ, Уралай драматургнуудай суглуулбари соо нэгэ хэды пьесэнүүд ороо һэн. «Новая драма» гэһэн Уласхоорондын фестивальда «Прощай, Маньчжурия!» гэһэн пьесэмни театрта табигдаа. Бусад олон конкурснуудта хабаадааб, «Евразия — 2007» гэһэн конкурсын лауреат болоноб. Yнэхөөрөөл, намайе Уралай драматург гээд олонхид тоолодог бэшэ гү.
— Yшөө ямар зохёолнуудые бэшэһэн байна. Юун тухай?
— Хоёр жэл Агадаа хонишоноор хүдэлһэм...
— ... тиибэл таамнай сэхээтэншье, юрын хара ажал хэжэ гараһан хүндэтэй хүн ха юмта? Ажабайдал гээшые алишье талаһаань хаража үзэжэ туршаһан...
— Уг гарбалаараа эжы абамни Агын юм. БАМ-ай Хуушан Чарада һургуулида ороһомби, Могойтодо һураһамби. Нэгэ үедэ түрэлхидни Агаяа һая бусажа ерээд байхадаа, фермерскэ ажахы байгуулаа. Тиихэдэнь абатаяа хони харааб. Тэрэ үедэ гэрэй ан амитанай абари зан шэнжэлжэ, монгол-буряад үүлтэрэй нохой тухай ехэ һонин мэдээнүүдые дуулаһан байгааб. Саашадаа энэ хүдөөгэй ажабайдалһаа үндэһэлэн «Великий Чабан» гэһэн туужа бэшээ һэм.
— Буряад зомнай шинии бэшэһэн зохёолнуудые һонирхожо уншаха байха. Буряад орондо зохёолнуудшни хэблэгдээ гээшэ гүш?
— Өөрын ном гараадүй. Тэрэ болотор үды гэжэ һананаб, үшөөл «ургаха» хэрэгтэй. «Байкал» журналда «Прощай, Маньчжурия!» гэһэн пьесэмни гараа һэн. «Вершины» гэһэн журналда «Великий Чабан» хэблэгдээ һэн.
— Тиибэл «Сострадание» — «Энэрил хайра» гэһэн найруулгын түүхэ хөөрэхэ болонош?
— Буряад драмын театрай уран һайханай хүтэлбэрилэгшэ Сергей Дондокович Бальжанов түрүүн «Төөригдэһэн хуби заяан» гэһэн роман мүнөө үеын пьесын хэмжээндэ таруулжа, тэрэтнай 20-ёод хуудаһанай хэмжээн болоно, дурадхал оруулаа һэн. Энэ даабаринь намда ехэ хүндэ байгаа. Би тиимэ ехэ дүй дүршэлтэй зохёолшон бэшэб, иимэ ехэ хэмжээнэй, үйлэ удхаараа хэдэн үе харуулһан зохёол бага, хуряангы болгохо гээшэ хүндэ хэрэг. Хэды дахин һанаагаа буураһанаа мэдүүлхэдэмни, Сергей Дондокович хүхеэн дэмжэжэ, шоглон һагад намайе дэмжээ, дүнгөө. Тиигээд нэгэтэ, уран зохёолдо хабаатай зон намайе ойлгохо бэзэ, гэнтэ һанаандамни, сэдьхэлдэмни ами ороһон мэтэ болоод, одоол бэшэхэ туладаа эдеэшээ болоно гүб, долоон хоногой туршада «Сострадание» гээд үргэлжэлэл бэшээб. Эндэ юрын уншагшын нюдөөр, сэдьхэлээр бэшэ, литератор хүнэй нюдөөр ажаглан хүдэлхэ баатай байгааб, тэрэтнай тад ондоо хандаса болоно. Дашарабдан Одбоевич аргагүй эрмэлзэл ехэтэй, хүсэтэйгөөр бэшэдэг хүн байгаа ёһотой, тиимэһээ тэрэ зохёолой гуримаар бэшэ, өөрын ехэ һанал хүсэлөөр бэшэһэн байна. Зарим газарта буруушаахааршье, али гү тааража зохилдуулагдаагүй үйлэнүүд байна гэхээр, теэд бүхы дээрээ үнэхөөрөөл иимэ зохёол Буряадтамнай байха ёһотой, байһаниинь омогорхомоор.
— Хэн түрүүн мэдээ гээшэб, зохёол дүүрээ гэжэ?
— Түрүүн хэзээшье түбэгтэй байгаа. Романай али нэгэ вариантнь болог гээд харуулхаб гэжэ һанааб. Тэрэ зуураа абадаа хонходожо, дуулгаа, һанал бодолоороо хубаалдааб. Тиихэдэмни абамни намаяа дэмжэжэ: «Ши энэ зохёол бэшэхэ эрхэтэйш. Угаараа дүтэ түрэл хадаа». Минии хүгшэн аба Дашарабдан Одбоевичтой түрэһэн аха дүүнэр болоно. Абамни — Баяр Гомбоевич Ширибазаров Могойтодо соёлой байшанда уран зураашанаар хүдэлдэг, арадай театрай эдэбхитэн, тиимэһээ театрта, уран зурагта ехэ шуналтай. Абын хэлэхэдэ, зүрхэтэйгөөр Буряад драмын театр абаашаб. Тэндэ худсовет зүбшэн хэлсэжэ, зохёолыемни репертуартаа абаа.
«Сострадание» бэшээд байхадаа, сэдьхэлдэмни ехэл урматай, үшөөшье бэшэхэ зориг түрөө. Тиихэдээ энээхэн агшам зуураа алдахагүйнь тула, тэрэ нэгэ «амин дээрэ» ябаа хадаа гээд, Сергей Дондоковичто дүтэлжэ, саашаа зохёохо хүсэлөө мэдүүлээб. Тиин «Волшебная страна предков» гэһэн үхибүүдтэ зорюулагдаһан үльгэр бэшээб. Алаханын үльгэртэ орон тухай зохёолни гансашье хүүгэдтэ зорюулагдаа бэшэ гээд һанагдана.
— Журналистаар мүнөө хүдэлхэдэшни, хэзээшье драматургын һургуули өөрын нүлөө үзүүлнэ?
— Николай Колядагай һургуулида үдэрһөө үдэртэ заажа зүбшэжэ байһан уран зохёолой гурим мэдэхэ байхада, нээрээл, намда бусадһаа булюу дээрэ гэжэ һананам. Ямаршье үйлэ хэрэгтэ, ушарта өөрын герой, тэрээн тухай хэлэһэн хөөрөөн байха ёһотой. Тиимэһээл тэрээн дээрэһээ үндэһэлжэ мэдээсэл гү, алишье багахан сюжет хэхэдэмни, зондо һонирхолтой байха гэжэ һанадагби.
— Мүнөө сагаар Буряад орондомнай мэргэжэлтэ драматургнууд үсөөн гэхэдэ болохоор. Геннадий Башкуев һүүлэй үедэ жэшээтэ болоод байна.
— Геннадий Башкуев Буряадай уран зохёолой тон лэ хүндэ, хатуу сагай тохёолдоод байхада, уран гуурһаяа хаяагүй, олзын хэрэг эрхилжэ ябаагүй байһаниинь баярламаар. Сагай ошоходо, энэ хүнэй үүргэ бүришье сэгнэгдэхэ, театрай түүхын нэгэ ехэ үе, тодо гэршэ боложо гараха байһаниинь эли. Хубилалта сагай үедэ уран зохёолдо, театрта бэеэ сум зорюулха гээшэ хүндэ, тиибэшье энэ шэглэлээр хүдэлһэн зон гэдэргээ сухаряагүй, урмаа алдаагүй, урагшаа дабшаа. Энэ хадаа зохёолшодой, артистнуудай, режиссернуудай аша габьяа, үнэн сэхэ эрмэлзэлыень гэршэлнэ.
— Саашадаа уран зохёолой харгыгаар дабшаха хүсэл һанаан байна ёһотой. Yшөөшье ерээдүй зохёолой образнууд, геройнууд һанаанда мүндэлнэ гү?
— Буряад арадайнгаа түүхэ шэнжэлэн үзэхэдэ, һонин, Агын тойрогой, Буряад ороной. Гэбэшье би уран зохёолшон болохоб гэһэн эрмэлзэл үгыб, ондоо зохёохы харгышье байхадаа, магад. Уран зохёолшон болохын тула, зохёолшон гээд хэлүүлхын тула нилээн һуужа бэшэхэ хэрэгтэй. «Сострадание» гэһэн найруулгын үргэлжэлэл бэшэбэл, баһал һонин байха һэн, алибаа гэбэл «Төөригдэhэн хуби заяаниие» ород хэлэн дээрэ оршуулбал... Мүнөө намайе Дашарабдан Одбоевичтой зэргэсүүлжэ магад, харин би өөрын харгыгаар дабшана бэзэб, иимэ суута хүн минии түрэлэй гэжэ хэлэхэ эрхэтэйб, омогорхоноб.
— hайн та даа, зохёохы ажалдатнай амжалта хүсэнэбди.
Уран зохёолшо Болот Ширибазаров Буряадтаа бэлигтэй журналист гээд олондо мэдээжэ. Теэд гансашье олондо мэдээсэл тараадаг хэрэгсэлнүүдтэ эрхим хүдэлдэг бэшэ, тэрэ мэргэжэлтэ драматург болоно. Болот Ширибазаров — Екатеринбург хотодо, нэгэ хүнэй һуурида 40 хүнэй хабаадаһан шэлэлгын конкурсдо хабаадажа, суута драматург, режиссер, актер, уран зохёолшо Николай Колядагай һургуулида ороһон байна. Николай Колядагай байгуулһан һургуули мүнөө үедэ хэдэн залуу мэдээжэ, эрхим драматургнуудые һурган гаргаа, тэдэнэй найруулганууд Росси дотор журналнуудта хэблэгдээ, пьесэнүүдынь түб хотонуудай театрнуудай репертуарта оруулагданхай.
Буряад драмын академическа театрта 2012 ондо Дашарабдан Батажабайн бэшэһэн «Төөригдэһэн хуби заяан» гэһэн трилогиин «Сострадание» — «Энэрил хайра» гэһэн үргэлжэлэлээр зүжэг табиhан байна. Энэ үргэлжэлэлэй автор — Болот Ширибазаров болоно. Тиимэhээ гүрэн дотор мэдээжэ, мэргэжэлтэ уран зохеолшонтой уулзажа, Ешигма Цыбенова зохеохы замтайнь танилсаа.
— Николай Колядагай һургуулида ороходоо, ямар зохёолоо дурадхаа болоно? Бэлэн найруулга байгаа гээшэ гү?
— Үгышье һаа, хэзээ бэшэжэ эхилээ гээд асууна гут? Нэгэдэхи класста һуража байхадамни, багшамнай Шэнэ жэлэй зүжэглэмэл наада зохёогты гээд даабари үгөө бэлэй. Би ехэ дуратайгаар нэгэ найруулга бэшэжэ, тэрэнээ гурбан нүхэд хүбүүдээрээ наадан харуулжа, ехэ магтаалда хүртөө бэлэйбди. Шэтэ хотын тайзан дээрэ харуулхыемнай эльгээхэ байгаа, тиихэдэнь бидэ тоомгүй ябадал гаргажа, найрта хабаадаагүйбди. Тиихэдэл, тэрэ «зохёол» бэшэжэ, түрүүшынхеэ «амташаа» бэшэгүб. Һургуулияа дүүргэжэ байхадаа, гэнтэ шүлэгүүдые бэшэдэг, гитара дээрэ тэрэнээ дуулаха дуратай болооб. Шагнадаг нүхэдни баһал боломоор сэгнэлтэ үгэхэ. Энэ дуратай хэрэгни саашадаа сэрэгэй алба гарахадам, тон лэ ехэ туһа хүргөө. Приаргунск шадар алба гарахадаа, армиин «аха захатан» намайе шүлэг бэшэдэг гэжэ мэдээд, сэрэгэй албан тухай, өөһэд тухайгаа магтаал үреэл захидаг болоо. Тэрэнииень ехэ зобонгүй, түргөөр дүүргэдэг байгааб. Сэрэгэй албанда ябаһанай мүрөөр үндэһэлэн бэшэһэн «Прощай, Маньчжурия!» гэһэн пьесэ Николай Колядагай һургуулида ороходоо, багшадаа харуулһан байнаб.
— Николай Колядагай һургуули гээшэ ямар бэ?
— Маанайдай бэшэһэн найруулгануудыемнай өөһэдтэмнай уншадаг һэн. Тиигээд суг хамта һуража байһан нүхэдэймни зохёолнууд минии һанамжаар, боломоор, ехэ һайн бэшээтэй гэжэ һанахадам, хайра гамгүй шүүмжэлэл хэдэг һэн. Тэрэнь мүнөө тон лэ удха шанартай гэжэ һанадагби.
— Гол түлэб Уралда, түб хотонуудай хэблэлээр зохёолнуудшни гараһан байна гү?
— Тиимэ. «Урал», «Уральская новь» гэһэн журналнуудта минии пьесэнүүд хэблэгдээ, Уралай драматургнуудай суглуулбари соо нэгэ хэды пьесэнүүд ороо һэн. «Новая драма» гэһэн Уласхоорондын фестивальда «Прощай, Маньчжурия!» гэһэн пьесэмни театрта табигдаа. Бусад олон конкурснуудта хабаадааб, «Евразия — 2007» гэһэн конкурсын лауреат болоноб. Yнэхөөрөөл, намайе Уралай драматург гээд олонхид тоолодог бэшэ гү.
— Yшөө ямар зохёолнуудые бэшэһэн байна. Юун тухай?
— Хоёр жэл Агадаа хонишоноор хүдэлһэм...
— ... тиибэл таамнай сэхээтэншье, юрын хара ажал хэжэ гараһан хүндэтэй хүн ха юмта? Ажабайдал гээшые алишье талаһаань хаража үзэжэ туршаһан...
— Уг гарбалаараа эжы абамни Агын юм. БАМ-ай Хуушан Чарада һургуулида ороһомби, Могойтодо һураһамби. Нэгэ үедэ түрэлхидни Агаяа һая бусажа ерээд байхадаа, фермерскэ ажахы байгуулаа. Тиихэдэнь абатаяа хони харааб. Тэрэ үедэ гэрэй ан амитанай абари зан шэнжэлжэ, монгол-буряад үүлтэрэй нохой тухай ехэ һонин мэдээнүүдые дуулаһан байгааб. Саашадаа энэ хүдөөгэй ажабайдалһаа үндэһэлэн «Великий Чабан» гэһэн туужа бэшээ һэм.
— Буряад зомнай шинии бэшэһэн зохёолнуудые һонирхожо уншаха байха. Буряад орондо зохёолнуудшни хэблэгдээ гээшэ гүш?
— Өөрын ном гараадүй. Тэрэ болотор үды гэжэ һананаб, үшөөл «ургаха» хэрэгтэй. «Байкал» журналда «Прощай, Маньчжурия!» гэһэн пьесэмни гараа һэн. «Вершины» гэһэн журналда «Великий Чабан» хэблэгдээ һэн.
— Тиибэл «Сострадание» — «Энэрил хайра» гэһэн найруулгын түүхэ хөөрэхэ болонош?
— Буряад драмын театрай уран һайханай хүтэлбэрилэгшэ Сергей Дондокович Бальжанов түрүүн «Төөригдэһэн хуби заяан» гэһэн роман мүнөө үеын пьесын хэмжээндэ таруулжа, тэрэтнай 20-ёод хуудаһанай хэмжээн болоно, дурадхал оруулаа һэн. Энэ даабаринь намда ехэ хүндэ байгаа. Би тиимэ ехэ дүй дүршэлтэй зохёолшон бэшэб, иимэ ехэ хэмжээнэй, үйлэ удхаараа хэдэн үе харуулһан зохёол бага, хуряангы болгохо гээшэ хүндэ хэрэг. Хэды дахин һанаагаа буураһанаа мэдүүлхэдэмни, Сергей Дондокович хүхеэн дэмжэжэ, шоглон һагад намайе дэмжээ, дүнгөө. Тиигээд нэгэтэ, уран зохёолдо хабаатай зон намайе ойлгохо бэзэ, гэнтэ һанаандамни, сэдьхэлдэмни ами ороһон мэтэ болоод, одоол бэшэхэ туладаа эдеэшээ болоно гүб, долоон хоногой туршада «Сострадание» гээд үргэлжэлэл бэшээб. Эндэ юрын уншагшын нюдөөр, сэдьхэлээр бэшэ, литератор хүнэй нюдөөр ажаглан хүдэлхэ баатай байгааб, тэрэтнай тад ондоо хандаса болоно. Дашарабдан Одбоевич аргагүй эрмэлзэл ехэтэй, хүсэтэйгөөр бэшэдэг хүн байгаа ёһотой, тиимэһээ тэрэ зохёолой гуримаар бэшэ, өөрын ехэ һанал хүсэлөөр бэшэһэн байна. Зарим газарта буруушаахааршье, али гү тааража зохилдуулагдаагүй үйлэнүүд байна гэхээр, теэд бүхы дээрээ үнэхөөрөөл иимэ зохёол Буряадтамнай байха ёһотой, байһаниинь омогорхомоор.
— Хэн түрүүн мэдээ гээшэб, зохёол дүүрээ гэжэ?
— Түрүүн хэзээшье түбэгтэй байгаа. Романай али нэгэ вариантнь болог гээд харуулхаб гэжэ һанааб. Тэрэ зуураа абадаа хонходожо, дуулгаа, һанал бодолоороо хубаалдааб. Тиихэдэмни абамни намаяа дэмжэжэ: «Ши энэ зохёол бэшэхэ эрхэтэйш. Угаараа дүтэ түрэл хадаа». Минии хүгшэн аба Дашарабдан Одбоевичтой түрэһэн аха дүүнэр болоно. Абамни — Баяр Гомбоевич Ширибазаров Могойтодо соёлой байшанда уран зураашанаар хүдэлдэг, арадай театрай эдэбхитэн, тиимэһээ театрта, уран зурагта ехэ шуналтай. Абын хэлэхэдэ, зүрхэтэйгөөр Буряад драмын театр абаашаб. Тэндэ худсовет зүбшэн хэлсэжэ, зохёолыемни репертуартаа абаа.
«Сострадание» бэшээд байхадаа, сэдьхэлдэмни ехэл урматай, үшөөшье бэшэхэ зориг түрөө. Тиихэдээ энээхэн агшам зуураа алдахагүйнь тула, тэрэ нэгэ «амин дээрэ» ябаа хадаа гээд, Сергей Дондоковичто дүтэлжэ, саашаа зохёохо хүсэлөө мэдүүлээб. Тиин «Волшебная страна предков» гэһэн үхибүүдтэ зорюулагдаһан үльгэр бэшээб. Алаханын үльгэртэ орон тухай зохёолни гансашье хүүгэдтэ зорюулагдаа бэшэ гээд һанагдана.
— Журналистаар мүнөө хүдэлхэдэшни, хэзээшье драматургын һургуули өөрын нүлөө үзүүлнэ?
— Николай Колядагай һургуулида үдэрһөө үдэртэ заажа зүбшэжэ байһан уран зохёолой гурим мэдэхэ байхада, нээрээл, намда бусадһаа булюу дээрэ гэжэ һананам. Ямаршье үйлэ хэрэгтэ, ушарта өөрын герой, тэрээн тухай хэлэһэн хөөрөөн байха ёһотой. Тиимэһээл тэрээн дээрэһээ үндэһэлжэ мэдээсэл гү, алишье багахан сюжет хэхэдэмни, зондо һонирхолтой байха гэжэ һанадагби.
— Мүнөө сагаар Буряад орондомнай мэргэжэлтэ драматургнууд үсөөн гэхэдэ болохоор. Геннадий Башкуев һүүлэй үедэ жэшээтэ болоод байна.
— Геннадий Башкуев Буряадай уран зохёолой тон лэ хүндэ, хатуу сагай тохёолдоод байхада, уран гуурһаяа хаяагүй, олзын хэрэг эрхилжэ ябаагүй байһаниинь баярламаар. Сагай ошоходо, энэ хүнэй үүргэ бүришье сэгнэгдэхэ, театрай түүхын нэгэ ехэ үе, тодо гэршэ боложо гараха байһаниинь эли. Хубилалта сагай үедэ уран зохёолдо, театрта бэеэ сум зорюулха гээшэ хүндэ, тиибэшье энэ шэглэлээр хүдэлһэн зон гэдэргээ сухаряагүй, урмаа алдаагүй, урагшаа дабшаа. Энэ хадаа зохёолшодой, артистнуудай, режиссернуудай аша габьяа, үнэн сэхэ эрмэлзэлыень гэршэлнэ.
— Саашадаа уран зохёолой харгыгаар дабшаха хүсэл һанаан байна ёһотой. Yшөөшье ерээдүй зохёолой образнууд, геройнууд һанаанда мүндэлнэ гү?
— Буряад арадайнгаа түүхэ шэнжэлэн үзэхэдэ, һонин, Агын тойрогой, Буряад ороной. Гэбэшье би уран зохёолшон болохоб гэһэн эрмэлзэл үгыб, ондоо зохёохы харгышье байхадаа, магад. Уран зохёолшон болохын тула, зохёолшон гээд хэлүүлхын тула нилээн һуужа бэшэхэ хэрэгтэй. «Сострадание» гэһэн найруулгын үргэлжэлэл бэшэбэл, баһал һонин байха һэн, алибаа гэбэл «Төөригдэhэн хуби заяаниие» ород хэлэн дээрэ оршуулбал... Мүнөө намайе Дашарабдан Одбоевичтой зэргэсүүлжэ магад, харин би өөрын харгыгаар дабшана бэзэб, иимэ суута хүн минии түрэлэй гэжэ хэлэхэ эрхэтэйб, омогорхоноб.
— hайн та даа, зохёохы ажалдатнай амжалта хүсэнэбди.