Уран зурааша, уран барималшад
Инкижинов Владимир
Владимир Владимирович Инкижинов — уран зурааша, угай сэхээтэн, бүтэн наhаа буряад уран зурагай урлигта зорюулhан хүн. Урин налгай, томоотой хүн, буряад сэхээтэнэй аха үеын ёhотой түлɵɵлэгшэ байhан. Инкижиновэй уг соо мэдээжэ хүнүүд байдаг. Валерий Инкижинов — Пудовкиной «Чингис хаанай удам» гэжэ уран hайханай киногой гол дүрэ наадагша болоно. В.Инкижиновэй нагасань Буряадай арадай уран зурааша Георгий Ефимович Павлов гээшэ уласай мэргэжэлтэ уран зурагай урлигай эхин дээрэ байhан хүн юм.
В.Инкижинов 1928 оной майн 7-до Эрхүү можын Боохон тосхондо түрэhэн. Дайнай үмэнэ тэдэнэр гэр бүлɵɵрɵɵ Улаан-Yдэ нүүжэ ерээ. 1945 ондо В.Инкижинов 1 дугаар дунда hургуули дүүргээ. Уран зурааша болохо хүсэлɵɵ хүсэлдүүлхэ гэжэ тэрэ Эрхүүгэй уран hайханай училищида ороо. Дайнай hүүлээрхи хүшэр байдал байhаншье, тэрэ 1949 ондо училищи дүүргээд, Улаан-Yдээ буусаа.
Зохёохы ажалайнгаа эхиндэ хотодо багшын училищида багшалба. Бүхы наhан соогоо зохёохы ажалаа орхингүй ябаа. Олон газарта гэхэ гү, али Буряадай номой хэблэлдэ, Буряадай телевиздэ хүдэлхэдɵɵ, сувенирэй заводой ахалагша зурааша байхадаа, ходо мэргэжэлээ дээшэлүүлжэ, шэнэ онол арга туршажа байhан.
50-яад оной эхеэр Инкижинов Буряадай номой хэблэлтэй харилсаатай байжа, 50 гаран ном судар шэмэглэжэ гаргалсаhан юм.
Уран зураашын ажалнууд ехэ соёлтой, шанартай байдаг: А.Бальбуров «Зэдэлээтэ зэбэ» 1965 он, Д.Батожабай «Тɵɵригдэhэн хуби заяан» 1967 он, Д.Жалсараев «Суглуулагдамал зохёол» 1967 он, «Ород хэлэн» 1980 он, «Yзэглэл» 1982 он гэжэ номууд шэмэглэгдэhэн.
Владимир Инкижинов — 1959 ондо Москва хотодо Буряадай соёл урлигай ба удха зохёолой II декадын хабаадагша. Буряадай мэргэжэлтэ уран зурагай урлигай үндэhэ hуури табигша уран зураашад Ц.С. Сампилов, Р.С. Мэрдыгеев, А.А .Окладников гэгшэдтэй хамта хүдэлхэ хуби заяатай байhан. Уран зохёолшо Х.Намсараевтай дүтэ танил байhан. Уран зохёолшодтой дүтын танилсаатай байжа, зохёолшодой хүрэг бэшэжэ, мэдээжэ хүнүүдэй галерей бүтээhэн байна.
Уран зохёолшо голдоо байгаалиин зураг, томо бэшэ жанрай зурагуудые зураха дуратай байhан. Байгал далайн дүрэ үнэншэмэ гоёор бүтээжэ, зоной ехэ hайшаалда, магтаалда хүртэhэн. Владимир Инкижиновэй зохёохын ажалайнь гол сэдэб бол Байгал далай юм. Байгалай зурагууд ородой уран зурагай hургуулиин үнэн бодото заншал соо бүтээгдэhэн байдаг. («Байгал. Бага далай» 1990 он, «Байгалда» 1999 он, «Байгалда жэлэй дүрбэн саг» 2001 он).
Уран зурааша наhан соогоо уран шэмэглэл хэдэг ажалтай байгаа. Буряадай засаг зургаанай байра, хана, филармониин хубсаhанай эскизүүд, Москва хотодо соёл урлигай ба удха зохёолой үдэрнүүдэй энгэрэйн мүшэн гээд лэ олон тоото шэмэглэлэй ажалнууд тоологдоно.
Тэрэнэй амиды мэндэ байхын түрүүшын ба hүүлшын үзэсхэлэн 2001 оной намар Ц. Сампиловай нэрэмжэтэ Уран hайханай музей соо эмхидхэгдэжэ, ехэ амжалтатай болоhон юм.
2003 ондо Владимир Инкижиновэй дурасхаалда зорюулагдаhан үзэсхэлэн нээгдэhэн юм. Энэ үзэсхэлэниие тэрэнэй эхэнэр, баледэй мэдээжэ бүжэгшэн Зинаида Николаевна Тыжеброва зохёон байгуулаа.
В.В. Инкижиновэй бүтээлнүүд Ц. Сампиловай нэрэмжэтэ музейдэ, Эрхүү, Москва хотодо хубиин суглуулбарида, мүн баhа гадаада оронуудай Монголдо, Япондо, Солонгосдо, Германида, Швейцарида, Финляндида, Канадада хадагалагдажа байдаг.
В.Инкижинов 1928 оной майн 7-до Эрхүү можын Боохон тосхондо түрэhэн. Дайнай үмэнэ тэдэнэр гэр бүлɵɵрɵɵ Улаан-Yдэ нүүжэ ерээ. 1945 ондо В.Инкижинов 1 дугаар дунда hургуули дүүргээ. Уран зурааша болохо хүсэлɵɵ хүсэлдүүлхэ гэжэ тэрэ Эрхүүгэй уран hайханай училищида ороо. Дайнай hүүлээрхи хүшэр байдал байhаншье, тэрэ 1949 ондо училищи дүүргээд, Улаан-Yдээ буусаа.
Зохёохы ажалайнгаа эхиндэ хотодо багшын училищида багшалба. Бүхы наhан соогоо зохёохы ажалаа орхингүй ябаа. Олон газарта гэхэ гү, али Буряадай номой хэблэлдэ, Буряадай телевиздэ хүдэлхэдɵɵ, сувенирэй заводой ахалагша зурааша байхадаа, ходо мэргэжэлээ дээшэлүүлжэ, шэнэ онол арга туршажа байhан.
50-яад оной эхеэр Инкижинов Буряадай номой хэблэлтэй харилсаатай байжа, 50 гаран ном судар шэмэглэжэ гаргалсаhан юм.
Уран зураашын ажалнууд ехэ соёлтой, шанартай байдаг: А.Бальбуров «Зэдэлээтэ зэбэ» 1965 он, Д.Батожабай «Тɵɵригдэhэн хуби заяан» 1967 он, Д.Жалсараев «Суглуулагдамал зохёол» 1967 он, «Ород хэлэн» 1980 он, «Yзэглэл» 1982 он гэжэ номууд шэмэглэгдэhэн.
Владимир Инкижинов — 1959 ондо Москва хотодо Буряадай соёл урлигай ба удха зохёолой II декадын хабаадагша. Буряадай мэргэжэлтэ уран зурагай урлигай үндэhэ hуури табигша уран зураашад Ц.С. Сампилов, Р.С. Мэрдыгеев, А.А .Окладников гэгшэдтэй хамта хүдэлхэ хуби заяатай байhан. Уран зохёолшо Х.Намсараевтай дүтэ танил байhан. Уран зохёолшодтой дүтын танилсаатай байжа, зохёолшодой хүрэг бэшэжэ, мэдээжэ хүнүүдэй галерей бүтээhэн байна.
Уран зохёолшо голдоо байгаалиин зураг, томо бэшэ жанрай зурагуудые зураха дуратай байhан. Байгал далайн дүрэ үнэншэмэ гоёор бүтээжэ, зоной ехэ hайшаалда, магтаалда хүртэhэн. Владимир Инкижиновэй зохёохын ажалайнь гол сэдэб бол Байгал далай юм. Байгалай зурагууд ородой уран зурагай hургуулиин үнэн бодото заншал соо бүтээгдэhэн байдаг. («Байгал. Бага далай» 1990 он, «Байгалда» 1999 он, «Байгалда жэлэй дүрбэн саг» 2001 он).
Уран зурааша наhан соогоо уран шэмэглэл хэдэг ажалтай байгаа. Буряадай засаг зургаанай байра, хана, филармониин хубсаhанай эскизүүд, Москва хотодо соёл урлигай ба удха зохёолой үдэрнүүдэй энгэрэйн мүшэн гээд лэ олон тоото шэмэглэлэй ажалнууд тоологдоно.
Тэрэнэй амиды мэндэ байхын түрүүшын ба hүүлшын үзэсхэлэн 2001 оной намар Ц. Сампиловай нэрэмжэтэ Уран hайханай музей соо эмхидхэгдэжэ, ехэ амжалтатай болоhон юм.
2003 ондо Владимир Инкижиновэй дурасхаалда зорюулагдаhан үзэсхэлэн нээгдэhэн юм. Энэ үзэсхэлэниие тэрэнэй эхэнэр, баледэй мэдээжэ бүжэгшэн Зинаида Николаевна Тыжеброва зохёон байгуулаа.
В.В. Инкижиновэй бүтээлнүүд Ц. Сампиловай нэрэмжэтэ музейдэ, Эрхүү, Москва хотодо хубиин суглуулбарида, мүн баhа гадаада оронуудай Монголдо, Япондо, Солонгосдо, Германида, Швейцарида, Финляндида, Канадада хадагалагдажа байдаг.