Зүжэгшэд ба хүгжэмшэд

Генинов Чойжинима

Генинов Чойжинима
  • РСФСР-эй арадай зүжэгшэн (1959)
  • РСФСР-эй габьяата зүжэгшэн (1940)
  • Ажалай Улаан Тугай орденоор шагнагданхай (1936)
  • Москвада үнгэрһэн түрүүшын (1940) болон хоёрдохи (1959) буряад искусствын болон уран зохёолой декада хабаадалсаһан
«Бурханһаа бэлигтэй актёр» гэжэ буряадай харагшадай дунда нэрэшэһэн, инаг һанагдадаг Чойжинима Генинов Буряад ороной Хэжэнгын аймагай Хөөрхэ нютагта түрэһэн намтартай. Хүдөөгэй һургуули дүүргээд, Улаан-Үдын искусствын техникумдэ орожо, бүхы наһаяа театртай холбоһон юм.

Намжил Балданогой пьесээр табигдаһан «Прорыв» спектаклиин премьерэдэ түрүүшынхиеэ мэргэжэлтэй зүжэгшэннарай залуу халаанай тоодо колхоз эмхидхэлгын түлөө тэмсэгшын Гармын роль эрхим бэрхээр гүйсэдхэһэн юм. Тиигэһээр театрай искусствын «оройдо» гаралгань эхилээ һэн.
1936 ондо буряад делегациин бүридэлдэ Чойжинима Генинов Москва ошожо, буряад искусство түлөөлэгшэдэй тоодо Ажалай Улаан Тугай орденоор шагнагдаа.

Драмын театрай бэлигтэй актёр Чойжинима Генинов гайхамшагтай гоёор дууладаг һэн. Тэрэнэй хабаадалгатай концертнүүд буряад харагшадта ёһото һайндэр мэтэ һанагдадаг бэлэй. Энээниие П.Берлинскийн «Баяр» хүгжэмтэ драмада гүйсэдхэһэн Хутарманай дүрэ тодорхойлно. 1940 ондо Москвада үнгэрһэн түрүүшын буряад-монгол искусствын болон уран зохёолой декадада бүхы спектакльнуудта наадаһан, мүн арадайшье дуунуудые гүйсэдхэһэн Чойжинима Генинов РСФСР-эй габьяата зүжэгшэн гэһэн нэрэ зэргэдэ хүртэһэн.

Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнай жэлнүүдтэ концертнэ бригадатай хамта Уласай сэрэгэй госпитальнуудаар ябажа, хуураар тоглон, уянгата буряад дуунуудые дууладаг һэн. Шархатаһан элдэб яһатанай сэрэгшэд тэрэниие хододоо халуун альга ташалгаар амаршалдаг һэн.

1959 ондо үнгэрһэн хоёрдохи декадын дүнгөөр Ц.Шагжинай «Будамшуу» комедиин Һорниигой роль ялас гэмээр гүйсэдхэжэ, шог ёгтой дүрсын актерой шадабарияа үшөө дахин гэршэлэн, РСФСР-эй арадай зүжэгшэнын нэрэдэ хүртөө һэн.

Гуша гаран жэл соо театрта ажаллаха үедөө Чойжинима Генинович Генинов 80 гаран гадаадын болон совет зохёолшодой классическа мүн оршон үеын рольнуудые гүйсэдхөө.

Чойжинима Генинович «Соёлма Баташулуун хоёр» гэжэ бэшэһэн пьесэеэ тайзан дээрэ амжалтатайгаар табижа, өөрыгөө драматургшье талаһаа харуулаа. Тэрээнһээ гадна, нэгэ актатай хэдэн пьесэ зохёоһон юм.

Залуу зүжэгшэннар «О красоте речи» (1963) гэжэ методическа хүдэлмэрииень болон хуур дээрэ өөрөө наадажа һураха заабаринуудыень ехэ һонирхон уншадаг һэн.

2000 оной 11-дэхи һарада түрэл театрынь Чойжинима Гениновичэй түрэһөөр 100 жэлэй ой баяр тэмдэглээ.
Автор: Надежда Гончикова