Ринчинова Дымбрын

Дымбырын Ринчинова 1958 ондо Захааминай аймагай Мэлэ нютагта түрэһэн юм. Улаан-Үдын П. И. Чайковскийн нэрэмжэтэ дунда мэргэжэлэй хүгжэмэй һургуули 1982 ондо дүүргэжэ гараад, Буряадай гүрэнэй дуу хатарай «Байгал» шуулгада зохёохы намтараа захалһан байха юм.

Дуушан гээшэ нютагай шарайтай байдаг. Дуунай аялгын яаралгүйхэнөөр таража тунаха хабтагай ехэ дайдашье үгы, хада уулануудай жалгануудаар түбхинэһэн Захааминай аймагта дуулаһан дуунайнгаа сууряа соносохо ондоохон оньһотой дуушад бии ха гээд һанамаар байдаг. Ой соо ябаһан хүнэй абяан бүхэн сууряан болоод, бусадаг ха юм. Дымбрын Ринчинова тиимэл тайга соо тэнжэһэн хүн юумэл даа. Мэлэ тосхон тоонтотой Дымбрын (багадаа нютагтаа Зина бэлэй) тосхоной хүүгэдһээ халташье илгарангүй эрэ боложо гараа, гансал һургуулиин саг үргэлжэ үнгэргэжэ байдаг уран һайханай харалганууд болон бусад хэмжээ ябуулгануудта эдэбхитэйхэн хабаадаха, багаһаа дуунда дуратай, айхабтар һайханаар дууладаг басага багшанар анхаржа, концерт бүхэндэ дуулуулдаг, нютагай зоной, Дымбрыниие шагнажа гайхахадаа: «...энэ Зина хэн лэ болохо аабши.., иимэ хүн дуушан болохогүй юм гү...» — гэлсээн дуулдадаг бэлэй...

Байгаалиһаа заяагдаһан баян хоолойтой Дымбырын дуушан болоо. Тайзан дээрэ зогсоходоошье харажал баймаар таатай, ажалайнгаа түрүүшын үдэрһөө гэхээр харагшадай болон шуулгын уран һайханай хүтэлбэриин анхарал эзэлһэн байдаг. Энэ дуушанай тайзан дээрэ бии болоһоор буряад арадай дуунууд («Ононой эрье дээрэ», «Алтаргана», «Нүхэр», «Хададаа модониинь» болон бусад) ондоогоор зэдэлжэ захалаа гээд анхарагдаһан юм. Жэлһээ жэлдэ дуулаха онол аргань дээшэлжэ, буряадай хүгжэм бэшэгшэдэй дуунуудшье репертуар соонь бии боложо захална. Дуу гүйсэдхэхэ арга шадалаа дээшэлүүлхэеэ 1990 ондо Свердловск хотын хүгжэм дуунай дээдэ һургуулиин тайзанай бага хэмжүүртэ дуушадые бэлэдхэлэй һургуулида жэлэй туршада һуража мэргэжэлээ дээшэлүүлээд бусаһан юм. Репертуар соонь ород арадай, оройдой хүгжэмшэдэй дуунууд бии боложо захална. Ажалдаа эрилтэ ехэтэйгээр хандадаг дээрэһээ амжалтануудые туйлана гээшэ. Дуунай удха тон тодорхой ойлгуулжа, доторой байдал һэргээжэ дуулаха аргатай, мэргэжэл ехэтэй дуушан болоод лэ, хэдэн арбаад жэлнүүд соо түрэл «Байгал» театртаа алба хэжэ ябаал даа.

Улаан-Үдын тайзангууд дээрэ наада дэлгэхэһээ гадна, нүүдэл тоглолтонуудаараа театрай ябаһан газарнууд олон даа: Украинын, Белоруссиин, Кавказай, Ураалай, Волго шадарай, Сибиириин, Алас-Дурнын, Балтиин эрьедэхи, Дунда-Азиин хотонуудаар, тиихэдэ хари оронуудаар: Хитад, Монгол, Америкэ, Франци, Оросойнгоо ниислэл Москва гээд лэ ябаһан олон газар нютагуудаар Дымбырын Ринчинова амжалтатай ябалсажа дуулаһан хүн юм.

Дымбырын Ринчинова олон жэлнүүдэй туршада буряадай радиогой дэргэдэхи буряад арадай хүгжэмэй зэмсэгүүдэй шуулгантай, бусад дуушадтай суг хүдэлдэг байгаа. Тиихэдээ сэнхир дэлгэстэ хэдэн олон дамжуулгануудта хабаадлсажа бэшүүлһэн байдаг. Суг ажалладаг нүхэдэйнгөө дунда хүндэтэй хүдэлжэ, наһанайнгаа амаралтада гараһан дуушан юм.