Зүжэгшэд ба хүгжэмшэд

Подглазова Валентина

Подглазова Валентина
  • Буряад-Монголой АССР-эй Дээдын Зүблэлэй Хүндэтэ үргэмжэ (1955)
  • Буряад Уласай Соёлой яаманай, соёлой ажаллагшадай профсоюзай уласай хорооной Хүндэтэ үргэмжэнүүд (1962, 1997)
  • Оросой Холбооной Соёлой яаманай Хүндэтэ үргэмжэ (2002)
  • «Зэбсэгтэ Хүсэнүүдые соёлой талаар эрхим харгалзагша» гэһэн үбсүүнэй тэмдэг (1968)
  • «Ажалай ветеран» гэһэн үбсүүнэй тэмдэг (1984)
  • Буряадай гүрэнэй дуу хатарай үндэһэн «Байгал» театрай 70 жэлэй ойн Баярай бэшэг (2012)
Валентина Подглазова 1954 ондо Буряадай гүрэнэй дуу хатарай «Байгал» шуулгын найрал дуушанаар зохёохы ажалайнгаа намтар эхилһэн байдаг. Байгаалиин табисуураар арадай маягтай бүдүүн, шанга хоолой, һонор ухаатай, тайзан дээрэ гоёор харагдаха, тэрэ мүртөө үсэд нэтэрүү ажалша хадаал зохёохы замаа урагшатай эхилжэ, шуулгын гол дуушадай нэгэн болоно. Тэрэ сэбэр хоолойгоороо, тодо аялгаараа үндэр хоолойнуудтай ниилэн нэгэдэжэ зэдэлдэг, энээгээрээ бусад олон дуушадһаа илгардаг байгаа. Ч. Павловай «Улаан-Үдэ», Г. Пономаренкын «Оренбургский пуховый платок», «Куда бежишь тропинка милая» гэжэ арадай дуун болоод бусад дуунуудые тэрэнэй гүйсэдхэхэдэ шагнажал һуухаар, хэды гоё һэм? Хатарай бэлигтэй, дуулахадаа тайзан дээрэ хүдэлсэнь зохид бэлэй. Энээн тушаа хэлэхэдэ «Русский лирический», «Ёохор», «Колхозой сюита» болон бусад дуунууд һанаанда ороно. «Байгал» шуулгада ажаллажа байха үедөө Валентина Подглазова Буряадайнгаа хатар болон дуунуудые дунда Азиин, Балтии шадарай, Хойто Кавказай, Ураалай, Украинын болон Белоруссиин, Сибириин, Алас Дурнын хотонууд болон һуурин нютагуудаар, Зүблэлтэ ороной олон яһатан арадуудай соёлые Хитад, Монгол, Чехословаки оронуудаар амжалтатай дэлгэжэ ябаа. 1959 ондо Москвада үнгэрһэн Буряадай уран зохёолой болон урлалай Декадада, 1973 ондо мүн лэ Москвада үнгэрһэн Буряадай АССР-эй үдэрнүүдтэ эдэбхитэй хабаадалсаһан байха юм. 

1976 ондо В. Г. Подглазова Улаан-Үдын хотын гүйсэдкомой соёлой таһагта ажалда ороно. Тэрэниие В. М. Серовай нэрэмжэтэ соёлой байшангай захирал болгожо томилно. Гүйсэдхэхы ехэ арга шадабаритай хадаа ойрын саг соо ажллагшадаараа үгэ хүүрээ ойлголсожо, эндэ ябажа байдаг хүнүүдэй этигэл найдал харюулжа шадана. Эндэ үнгэргэгдэжэ байдаг хэмжээ ябуулганууд олоншье боложо, шанарайнгаа талаар эрид һайжараа гэжэ анхарагдаһан юм. 1982 онһоо 1984 он болотор Улаан-Үдын Советскэ районной соёлой таһагай харюусалгата мэргэжэлтэн боложо ороно. Тиихэдээ мэдэлдээ байһан эмхи зургаануудтаа мэргэжэлэй талаар туһатай зүбшэл заабаринуудые үгэхэ, эрилтэ табиха, тэдэнэй үнгэргэжэ байдаг хэмжээ ябуулгануудай доторой удха дээшэлүүлхэ гэһэн болон бусад үдэр бүри гаража байдаг асуудалнуудта анхаралаа хандуулжа, тэдэ эмхи зургаануудаа дэмжэжэ байгаа. Улаан-Үдын Южный һууринай соёлой байшангай ажал һайжаруулха зорилготой дүршэлтэй бэрхэ эмхидхэлшэ В. Подглазовае тэрэ соёлой байшангай захирал болгожо томилнод. Тэрэ соёлой байшанда ажаллажа байһан «Лира», «Фемида», «Юность» клубуудай хүдэлмэри эли тодо һайжараа. Һонирхолтой хөөрэлдөөнүүд, элидхэлнүүд үнгэргэгдэжэ захалаа, республикын уран зохёолшод, хүгжэм зохёогшод, уран зураашад болон хүгжэмшэд, дуушадтай уулзалганууд эмхидхэгдэдэг болоо. Эндээ уран һайханай хүдэлөөндэ анхаралаа табижа, амжалтатай тоглолтонуудые үнгэргэжэ эхилнэд. Найрал дуунай бүлгэм, Ород арадай хүгжэмэй зэмсэгүүдэй шуулга, Хүүгэдэй «Багульник» гэжэ дуу хатарай шуулга байгуулаа. Эдэнь республикын хэмжээнэй мүрысөөнүүдтэ саг үргэлжэ илажа гаража байдаг болоо. 1989 онһоо 20 жэлэй туршада В. Подглазова Буряадай хүгжэм дуунай байшанда эрхилэгшын тушаалда ажаллаа. Тоглолтонуудые эмхидхэхэ, харагшадтай харилсаха гэһэн тон орёо хүндэ ажалда байгаа бшуу даа. Харагшадтай, эмхи зургаануудтай, эбээн тэдхэгшэдтэй налархай хандасаараа харилсажа, тэрэ үеын тоглолтонуудта танхим дүүрэн харагшадтай болоод байһан юм. Жэл бүри Буряад Улас доторһоо гадна, гадуур, ондоо орон нютагуудаар нүүдэл тоглолтонуудые үнгэргэнэ. Энэ эмхи зургаанайнгаа профсоюзай хорооной гэшүүн олон жэлнүүд соо байһан юм. Юумэн бүхэндэ һанаагаа зобожо, һаналаа табижа ябадаг хадаа ниигэмэй талаар, ажаллагшадайнгаа һуудал байдалай, энхэ элүүрэй талаар саг үргэлжэ бии боложо байдаг асуудалнуудые шиидхэхэ забаа олоһон лэ байдаг бэлэй. Үшөө тиихэдэ 2004 онһоо 2006 он болотор Силикатна һууринай ветерануудай зүблэлэй түрүүлэгшэ байгаа, 2010 онһоо «Ниитэ нэгэн Росси» намай эхин эмхиин нарин бэшэгэй дарга байһан юм. Эрхим ажалайнгаа түлөө олон тоото Баярай бэшэгүүд болон хайра шагналнуудта хүртэжэ байгаа.