Хажитов Содном

Содном Дариевич 1953 оной апрелиин 19-дэ Захааминай аймагай Борто тосхондо түрэhэн. Һургуулиинь жэлнүүд тэрэ үедэ Сахирай дунда интернад-hургуулида үнгэрөө. 1971 ондо hургуулиин удаа шалгалта гаража, Алас-Дурнын соёл уралалай дээдэ hургуулида орожо hуралсаа. Эндэ ехэ туhа хэhэн хүн гэбэл, далаад онуудаар театрай огторгойн тон ялагар одон болоhон Оросой Холбооной арадай зүжэгшэн Содном Дашиевич Будажапов мүн. Тэрэ Алас-Дурнын дээдэ hургуулиин буряад студида оромоор залуушуулые бэдэрхэеэ Захааминай аймаг ошоhон байна. Тиихэдэ табан хүбүүд шалгаржа, буряад студида абтаhан: Ехэ-Сакирhаа Олег Бабуев ба Толя Будаев, Бортоhоо Содном Хажитов, Мэлэhээ Саша Будаев, Сагаан-Моринhоо Лазарь Чимитов. Михаил Яковлевич Розин, Сергей Захарович Гришко ба бэшэ олон багшанарай аша туhаар hураhан мэргэжэлынь бүхы наhанайнь хэрэг болоо hэн.

Мольерэй «Скапенэй уршагта ябадалнууд» соо Октавай, Сильвестрэй, М. Светловой «Хорин жэл үнгэрхэдэ» соо Константинай рольнуудта наадаhанай удаа 1975 онhоо театрай репертуарай гол зүжэгүүдтэ наададаг болоhон. Тэрэнэй ялас гэмэ бэлигынь Х. Намсараевай «Тайшаагай ташуур» соо тайшаа Дымбыловай роль харуулаа. Саашадаа ходо табигдажа байhан энэл «Тайшаагай ташуур» зүжэг соогоо урдань театрай элитэ ехэ зүжэгшэд болохо Жүгдэр Пагбаинай, Сүндэб Рабсаловай, Буянта Аюшинай өөрынгөө үе сагта наададаг байhан Гүрэмбэ ламын ролиие Содном Дариевич тон hайнаар гүйсэдхэhэн.

С. Хажитовай репертуар соо дэлхэйн, ород ба буряад драматургиин 100 гаран янза бүриин рольнууд бии. А. Островскиин «Мэргэшүүлдэ энгэй боро олдохо» соо Городулин, М. Каримай «Прометей, бү хаяыш галаа!» соо Прометей, В. Шукшинай «Тэргэд hарын толон соо» зүжэгтэ Иван, А. Дударевай «Юрын сэрэгшэд» соо Буштец, Д. Поповой нэрэмжэтэ мүнгэн медальда хүртэhэн Л. Леоновой «Лёнушка» соо Туркин, А. Салынскиин «Барабан сохигшо» соо Мики Ставинскиин роль гүйсэдхэхэдөө, аха захатандаа хүрэмэ, hэргэг, hонороороо наадажа, суг наадахада зохистой байhаниинь элирээ.
Тэрэ буряад драматургнуудай зүжэгүүдтэ олон рольнуудые наадаа: Г. Дашабыловай «Тэрэ хабарай ургынууд» соо зоотехниг Доржо, Д. Дылгыровай «Түрын болзор» соо Шагдар, А. Ангархаевай «Арбан табанай hара» соо Туруев, Д. Батожабайн «Хосорол» соо Хао Ли, монгол зохёогшын «Харгын бэлшэртэ» соо Оюун Шагдар, Г. Башкуевай «Инагладаг эхэнэрэйм нохой» со Ажеев, А. Вампиловай «Ууган хүбүүн» соо Бусыгин. Содном Хажитовай үндэр мэргэжэл харуулан гүйсэдхэhэн рольнууд соо Н. Дамдиновай «Абай Гэсэр» соо Эржэн тайжа, Д. Батожабайн «Төөригдэhэн хуби заяан» соо Ван Түмэр гээд бии.

1991-1995 онуудаар Содном Дариевич «Үльгэр» театрай уран hайханай хүтэлбэрилэгшөөр хүдэлөө. Тэрэнэй ударидалга доро тус театр ехэ амжалтануудые туйлажа, Киев хотодо үнгэрhэн хүүхэлдэйн театрнуудай Уласхоорондын нааданда М. Батоинай «Ногоолой сэсэн басаган» гэжэ зүжэгтэеэ ошожо хабаадалсаад, дипломантын зэргэдэ хүртөө.
1996 ондо түрэл театртаа дахяад бусаа. Театрайнгаа ажалhаа таhалдангүй, 1996 ондо Москва хотодохи Гүрэнэй театральна соёл уралалай дээдэ hургуулида hуралсан, найруулан табигшын мэргэжэлтэй болоhон. С. Д. Хажитов үрэ дүн ехэтэйгээр найруулан табигшаар ажаллажа, Буряад драмын тайзан дээрэ ба республикын али олон бага ехэ тайзангуудта хамтадаа 30 гаран найруулгануудые бүтээгээ. Ондо ондоо жэлнүүдтэ Ч. Айтматовай «Саазын табсан», Г. Башкуевай «Дабhатай лепёошхо», Н. Гоголиин «Хинан шалгагша», Б-М. Пурбуевай «Тохёолгон», Д. Доржиевагай «Мүнгэн хутага» гэхэ мэтэ.

Тэрээндэ нэгэнтэ бэшэ республикын, хотын болон аймагуудай хэмжээнүүдтэ «Сагаалган», «Сурхарбаан», «Гэсэрэй нааданууд» ба шэнэ жэлэй болон ойн баярнуудай наадануудые найруулан табиха хэрэг даалгадаг байгаа.
Илангаяа тэрээндэл гэhэн мэтэ үргэн дэлисэтэйгээр табигдаhан, тэрээн соо өөрынь наадаhан хоёр ударидахы рольнууд: Чингисхаан ба тэрэнэй багша Тэб-Тэнгри хоёрой дүрэнүүдые байгуулhан тон ехэ удха шанартай. Тус ажалынь Москвагай шүмжэлэгшэд Н. Карпова, Е. Файдыш хоёрто тэмдэглэгдэн, саашадаа Санкт-Петербургын, Красноярскын, Эрхүүгэй театр шэнжэлэгшэдэй магтаалда хүртөө. Зүжэг 2001 ондо Монголой Улаан-Баатар хотодо үнгэрhэн Уласхоорондын монгол туургата арадуудай театрнуудай III нааданда, 2002 оной май hарада Эрхүүдэ болоhон театрнуудай можо нютагууд хоорондын II «Сибириин залгаа аян» хэмжээндэ хабаадалсаа юм. Булад Гавриловай «Чингисхаан» зүжэгтэ Тэб-Тэнгри ба Чингисхаанай рольнуудта эрхим наада харуулhанай түлөө Монгол гүрэнэй Чингисхаанай орденоор шагнагдаhан байна.

Содном Дариевич классикын ба одоо сагай драманууд соо орёо хүндэ рольнуудые гүйсэдхөө: А. П. Чеховэй «Хайлгана» соо Дорн, Б. Брехтын «Һохор сагаанай сэнтэй сэдьхэлэй дуун» соо Браун, А. Вампиловай «Нугаhанай агнуури» соо Кушак, мүн тон бэеэ үгэнгеэр наадаhан буряад драматургнуудай зүжэг соохи бүтээлнүүдынь гэбэл: Д. Эрдынеевэй «Нангин үргэл» соо Дагдан, Г. Башкуевай «Хатарhан хии үзэгдэл» соо Яков, монгол зохёолшо С. Эрдэнын «Хойто наhандаа уулзахабди» соо Бадам, Б. Эрдынеевэй «Зуун жэлнүүдэй уулзуурта» Найжа бөө, «Япон Долгорто» Асаки Тосио, «Бальжан хатанда» Бүүбэй хаан.

Шүмжэлэгшэд (ганса Буряадай бэшэ, мүн Петербургын, Хальмагай, Эрхүүгэй, Монголой) зүжэгшын нааданай уян нугархайе, зохёохы ажалайнь үргэн дэлисые, шог зугаата гү, али уйдхарта рольнуудта илгаагүй hайнаар наададагынь гайхан тэмдэглээ hэн.

Монгол хэлэтэ арадуудай уласхоорондын нааданай Улаан-Баатарта үнгэрхэдэ, можо нютагууд хоорондын «Сибирин залгаа аян» гэhэн нааданда адли эдэбхитэйгээр хабаадалсаа. 2006 ондо «Сибириин залгаа аян» нааданай үмэнэ Содном Хажитов Д. Эрдынеевэй «Бальжан хатан» зүжэгтэ Бүүбэй хаанай дүрэ бүтээжэ, «Нэрэ хүндэ» гэhэн мүрысөөндэ илажа, лауреадай нэрэдэ хүртөө бэлэй.

2013 оной мартын 10-да наhанhаа нүгшөө.