Санжаева Цыпилма

Цыпилма Шагдаровна Санжаева дунда мэргэжэлэй соёл—гэгээрэлэй hургуулиин театральна таһагта һуража, 1976 ондо суг дүүргэhэн Тамара Цымпилова Цымжидма Жигжитова хоёртой уласай хүүхэлдэйн «Үльгэр» театрта абтаһан байна. Залуу наһанай охин дээрэ ябаһан зүжэгшэд Н. Гернедэй «Ангаахай» («Гусенок») гэһэн спектакльда бэлдэжэ эхилнэ. Театрай ахамад найруулагша В. П. Ральчук, удаадахи найруулагшань Н. Л. Дагбаева гэгшэд тэрэ сагтаа байһан юм. Тиихэдэ зүжэгшэн С. Бабуева, мүнөө Буряадай арадай зүжэгшэн Светлана Жамбаловна Бунеева.

1977 оной январь һара соо театрай тайзан дээрэ түрүүшынхиеэ буряад хэлэн дээрэ зүжэгүүд табигдажа эхилээ. Тэрэ сагһаа эдэ дүрбэн зүжэгшэд уласайгаа аймагуудаар нүүдэл тоглолтодо ябажа эхилнэ. Өөрын гэхэ танхимшьегүй, тиимэһээ түхэреэн жэлнүүд соо аймагуудаар, хүршэ можонуудаар, Усть Ордын болон Агын буряад тойрогуудаар аяншалдаг байгаа. Шэнэ зүжэг найруулан табяад лэ, аян замдаа һөөргөө гарадаг һэн. Театрай буряад бүлгэм үшөө ород зүжэгүүдтэ хабаададаг байгаа. Эдээнэйнгээ хажуугаар колхоз бүхэндэ концертнэ программатай ошожо, томошуулда хатар, дуунуудые, багахан зүжэгүүдые, хүүхэлдэйн наадануудые табидаг һэн.

Цыпилма Санжаева тэрэ үе тухайгаа иигэжэ дурсана: «Бидэ өөрынгөө шэлэһэн мэргэжэлдэ аргагүй дуратай ябагша һэмди. Гастрольда гарахадаа, автобусаар, поездоор, заримдаа дайралдаһан харгын ямаршье машинаар ошохо саг болодог һэн. Юундэб гэхэдэ, зүжэгөө саг соонь эхилхэ хэрэгтэй бшуу даа. Самоледоор Түнхэнэй болон Ахын аймаг ниидэдэг һэмди. Юундэб гэхэдэ зундаа бэшэ харилсаан эдэ аймагуудтай үгы һэн. Нэгэ эртэ хабар болоһон ушар һанагдана: Улаан-Аха гэжэ нютаг ошохын тула, нэгэ хадын гол гаталха ёһотой һэмди. Энээниие гарахын тула, хоёр хоёроороо резиновэ онгосо дээрээ һуугаад, дундаа ута чемоданаа табихаш. Түргэн урасхал, хажуугааршни томо мүльһэнүүд урдажа байха, онгосынгоо оёор гэшхэхээ айжа байжа, өөһэдтөө зориг оруулхын тула шангаар „Варшавянка“ гэжэ дуу дууладаг һэмди. Үхибүүд яатараа манай зүжэг, „амиды“ хүүхэлдэйнүүдые харахын, тэдэнэй гар хүлынь барижа мэндэшэлэлсэхын тула хүлеэжэ ядажа байгша һэм.

Театр тухайгаа эгээл һайханаар дурсадагби, юундэб гэхэдэ, бидэ булта залуу ябаа ха юмбибди. Юумэн бүхэмнай хуу түрүүшынхиеэ: түрүүшын рольнууд, түрүүшын гастрольнууд, түрүүшын комсомол-залуушуулай түрэ хурим... Би эндэ наһанайнгаа нүхэр Константин Прокопьевтай танилсааб. Нүхэрни 1970 онһоо эндэ абяа буулгадаг оператораар хүдэлөө. Энээнэй хажуугаар нүхэрни хаанашье ябахадаа, тайзанииемнай ёһотой мэргэжэлтэн мэтэ гоёожорхихо. Тэрэмни бүхы Дурна зүг, Саха, Сахалин, Тыва, БАМ-ай буряад газарнуудаар ябалсаһан юм даа...

Манай мэргэжэлдээ, ажалдаа үгэһэн дурлалнай Екатерина басагандамнай дамжуулагдаа. Басагамнай мүнөө театрайнгаа уран зурааша-бутафораар хүдэлдэг». (Н. А. Гончиковагай «Кукольный театр Бурятии: история продолжается» гэһэн номһоо, Улаан-Үдэ, 2007)