Зүжэгшэд ба хүгжэмшэд

Самбуева Екатерина

Самбуева Екатерина
  • Буряадай АССР-эй арадай зүжэгшэн (1979)
  • РСФСР-эй габьяата зүжэгшэн (1983)
  • РСФСР-эй арадай зүжэгшэн (1988)
  • Буряад Уласай гүрэнэй шангай лауреат
  • Кубын Гаванада болоһон XI-дэхи Бүхэдэлхэйн залуушуулай болон оюутадай фестивальда лауреат
  • Бүхэсоюзна баледэй залуу зүжэгшэдэй харалганай дипломант
  • Буряад Уласай Президентын, Правительствын болон Соелой яаманһаа Хүндэлэлэй грамотануудаар шагнагданхай
  • Вьетнамай Хани барисаанай медаляар, Португалиин болон Монголой хүндэлэлэй тэмдэгээр шагнагданхай
1949 оной декабриин 5-да Улаан-Үдэдэ түрөө.

1961ондо Буряадай хореографическа училищида ороод, бүхы наһаа баледтэй холбоо.

К. А. Есауловагай найруулга доро табигдаһан «Щелкунчик» гэһэн баледэй Маша-принцесса болон Щелкунчик-принц хоерые Улаан-Үдын П.И.Чайковскиин нэрэмжэтэ хореографическа училищиин түрүүшын выпуск буряадай баледэй түүхэдэ орохоороол оронхой. Эдэ хадаа ерээдүйн одод Екатерина Самбуева болон Юрий Муруев хоер гүйсэдхэһэн юм. Һүүлдэнь эдэ хоер Буряад оперо болон баледэй театрай харагшадай эгээл дуратай «хоерынь» болоо һэн.

Залуу басаган А.Я. Вагановагай нэрэмжэтэ Ленинградай хореографическа училищида суута Н.М. Дудинскаяда мэргэжэлээ үргэлжэлүүлхэ талаантай байгаа. 1969 ондо түрэл театраа ерээд, Екатерина Самбуева классическашье, үндэһэтэнэйшье, оршон үеыншье баледүүдые олон удаашье, амжалтатайшье гүйсэдхөө.«Екатерина Самбуева — бэеэрээ багахан, буряад Терпсихора. Тэрэнэй хатарынь ехэ хүнгэхэн, хурданшье һаа, уян нугархайнгаа хажуугаар зоригтой түхэл шэнжэтэй», — гэжэ тэрэ сагтаа СССР-эй түрүү балет шэнжэлэгшэдэй нэгэн Николай Эльяш тэмдэглэһэн байдаг.

«Самбуева нугархайнгаа хажуугаар, бүришье нугархай гэхэдэ болохо. Тэрэнэй арабескын хүдэлсэнь шэдидэл уян: үзүүртэй уян сагдуулхан мэтэ хоншоороороо газарта зоогдошоод, өөрөө бэеэ татаад, ниидэхэеэ байһан мэтээр харагдаха. „Жизелиин“ поэтикэдэ ямаршье дүтэб даа, „Жизель“ соо Самбуева ямаршье һайхам даа!» — гэжэ москвагай рецензент Н. Ртищева һайхашаагаа, магтаа бэлэй.

Балет шүүмжэлэгшэд нэгэнтэ бэшэ Россиин арадай зүжэгшэнэй гүйсэдхэһэн партинуудаар омогорхоо, эдэ хадаа: Одетта-Одилли, Жизель, Пахита, Эсмеральда, Китра, Раймонда, Ангара, Мария, Зарема, принцессэ Ширин, Мехменэ Бану, Гаянэ, Нунэ, Клеопатра, Фригия, Джульетта, Ева, Канделос, Нурида, Ампаро «Испанские миниатюры» соо, Лиза «Тщетная предосторожность» соо, мүн тиихэдэ уласхоорондын мүрысөөнүүдэй лауреат Олег Игнатьевтэй балет соохи тайзанай дүрэнүүдые оршон үеын хореографитай холбон харуулаа.

1982 ондо С.М. Кировэй нэрэмжэтэ Ленинградай оперо болон баледэй театрта мэргэжэлээ дээшэлүүлээ.

Итали, Португали, Вьетнам, США, Хитад, Монгол, Кипр, Япон г.м.гүрэнүүдээр гастрольда ябаа. 1989 ондо Екатерина Балдановна Самбуева ГИТИС-эй заочно таһаг улаан дипломоор дүүргээд, олон жэлнүүдтэ Улаан-Үдын хореографическа училищида багшаар хүдэлөө, 1994-1997 онуудта тэрэнэй уран һайханай хүтэлбэрилэгшөөр хүдэлөө.
1999 онһоо эхилжэ, хэдэн жэлнүүдэй туршада Россиин арадай зүжэгшэн Екатерина Самбуева СССР-эй арадай зүжэгшэн Г.Ц.Цыдынжаповай нэрэмжэтэ Буряадай гүрэнэй академическа оперо болон баледэй театрай балет хүтэлбэрилжэ, үшөө хажуу тээнь баледэй труппын багшаар ажаллаа. Тэрэнэй хүтэлбэрилһэн сагта театрай балетнэ труппа Киевтэ үнгэрһэн X-дахи уласхоорондын балетнэ урлалай «Мистецьке березилля» фестивальда Г. Доницеттиин «Арлекинада» гэһэн балет-буффонадатай, II-дохи уласхоорондын СССР-эй арадай зүжэгшэн Л.П. Сахьянова ба РСФСР-эй арадай зүжэгшэн П.Т. Абашеевэй нэрэмжэтэ балетнэ урлалай фестивальда, уласхоорондын Хитадта үнгэрһэн баледэй зүжэгшэнэй фестивальда, Пермьдэ үнгэрһэн «Арабеск-2008» мүрысөөндэ г.м. «Легенда о птице Муу-Шубун» гэһэн спектакляараа балетнэ труппээрээ США (штат Висконсин) ошоһон, нэгэнтэ бэшэ Монгол, Украин, Сибириин болон Дурна зүгэй хотонуудаар ябаа.

Е.Б. Самбуевагай байхада шэнэ балетнэ найруулганууд табигдаа: Г. Доницеттиин «Арлекинада», Л. Делибагай «Коппелия», Ц. Пуниин «Собор Парижской богоматери», М. Глинкын «Руслан и Людмила», П. Чайковскиин «Лебединое озеро», В. Гаврилинэй «Анна на шее», В. Бочаровай «Буратино», И. Штраусай «Король вальса», С. Прокофьевай «Ромео и Джульетта», К. Орфын «Кармина Бурана», П. Чайковскиин «Франческа да Римини», К. Молчановай «Макбет», балет «Юки».

2013 онһоо — Коми Уласай гүрэнэй оперо болон баледэй театрай гол балетмейстер.
«Земля Санникова» гэһэн фильмдэ буулгагдаа («Мосфильм», 1972 он).