Зүжэгшэд ба хүгжэмшэд
Раднаев Саян
- Буряадай Гүрэнэй Ленинэй орденто СССР-эй арадай зүжэгшэн Гомбо Цыдынжаповай нэрэмжэтэ оперо болон баледэй академическэ театрай дуушан
- Буряадай АССР-эй габьяата зүжэгшэн
- Буряадай АССР-эй арадай зүжэгшэн
- РСФСР-эй габьяата зүжэгшэн (1973)
- РСФСР-эй арадай зүжэгшэн (1985)
- Буряад Уласай гүрэнэй шангай лауреат
- Бүхэоросой оперно урлалай фестивалиин дипломант
- Хани Барисаанай орденоор шагнагдаһан (1995)
- «В. И. Ленинэй түрэһөөр 100 жэлэй ойгоор дашарамдуулан, шэн габьяата ажалай түлөө» гэһэн медаляар шагнагдаһан
- «Эсэгэ оронойнгоо үмэнэ габьяатай байһанай түлөө» орденой II шатын медаляар шагнагдаһан (2007)
Саян Владимирович Раднаев (Николай Ян-Вен-Тун) Буряадай оперын дуушад сооһоо ялас гэмэ одон байгаа. Тэрэ Буряадай гүрэнэй оперо болон баледэй академическа театрта1957 ондо ажалда үшөө Улаан-Үдын дунда мэргэжэлэй хүгжэмэй һургуулиин (СССР-эй арадай зүжэгшэн Л. Л. Линховоиной ангида) һүүлшын курсда һуража байхадаа абтаа. 1958 оной октябрь һараһаа театрайнгаа гол дуушаниинь болоо.
1965 оной хабар Саян Раднаев тухай Бизен «Кармениие» ялас гэмээр дуулаад гарашаба гэжэ Улаан-Үдэдэ суу тараһан юм. Үнэхөөрөөшье, тайзан дээрэ сэбэр шарайтай, сэдьхэлэй юрэнхы шэнжэтэй, зоригтой, бэедээ найдаһан Кармен гараад ерээл даа.
60-аад онуудай һүүл багаар Саян Раднаевай репертуарта хэдэн томо партинууд бии болонхой байгаа. Энэ хадаа Зурга (Бизен «Искатели жемчуга»), барон Скарпиа (Пуччиниин «Тоска»). Эдээн сооһоо зохёохы ажалайнь эгээл орьёл дээрээ гэхэ болбол Бородинай «Князь Игорь» соо гол парти гүйсэдхэһэн байна.
РСФСР-эй арадай зүжэгшэн, Буряад Уласай гүрэнэй шангай лауреат, Бүхэоросой оперно урлалай фестивалиин дипломант Саян Раднаевай олон үндэр амжалтанууд сооһоо Вердиин «Отелло» оперо-трагеди соо Ягогай парти онсо һуури эзэлдэг.
Мүн тиихэдэ тэрэ сагтаа түрүүшынхиеэ Вердиин «Аттилые» түрүүшынхиеэ ород хэлэн дээрэ гүйсэдхэгдөө. Гол парти тордиһогүй, ялас гэмээр драматическа баритон хоолойтой баһал С. Раднаев хангюурдаа.
Дэлхэйн болон эхэ оронойнгоо оперын олон тоото репертуар сооһоо аяар дүшөөд партинуудые бэлигтэй дуушан дуулаһан байна. С. В. Раднаевай тоглолтонуудайшье репертуар харахада үргэн дэлисэтэй. Тэрэ аргагүй һайханаар буряад дуунуудые, мүн ород арадай романснуудые дуулаха бэлигтэй һэн.
Монгол, Хитад, Солонгос, Япон г. м. гүрэнүүдээр нэгэнтэ бэшэ нүүдэл тоглолтонуудта гаралсажа, үрэ дүнтэйгөөр оперно театрнуудаар ябалсаа.
Саян Раднаев түрэл театрайнгаа хүтэлбэрилхы зүблэлдэ оролсожо, дууша залуу халаанда баян дүршэлөө хубаалдажа, туһатай зүбшэл үгэдэг һэн.
Саяна Раднаевай жаса:
Князь Игорь — А. Бородинай «Князь Игорь»;
Царь Борис — М. Мусоргскиин «Борис Годунов»;
Шакловитый — М. Мусоргскиин «Хованщина»
Онегин — П. Чайковскиин «Евгений Онегин»
Томский — П. Чайковскиин «Пиковая дама»
Мазепа — П. Чайковскиин «Мазепа»
Демон — А. Рубинштейнэй «Демон»
Григорий Грязной — Н. Римский-Корсаковай «Царская невеста»
Яго — Дж. Вердиин «Отелло»
Аттила — Дж. Вердиин «Аттила»
Амонасро — Дж. Вердиин «Аида»
Граф ди Луна — Дж. Вердиин «Трубадур»
Риголетто — Дж. Вердиин «Риголетто»
Маркиз ди Поза — Дж. Вердиин «Дон Карлос»
Эскамильо — Ж. Бизен «Кармен»
Зурга — Ж. Бизен «Искатели жемчуга»
Барон Скарпиа — Дж. Пуччиниин «Тоска»
Листрат — Т. Хренниковай «В бурю»
Григорий — И. Дзержинскиин «Григорий Мелехов»
Дугар — Б. Ямпиловай «Цыремпил Ранжуров»
Хан Баш — Б. Ямпиловай «Сильнее смерти»
Эрхэ-Мэргэн — М. Фроловай «Энхэ-Булат батор»
Тубанов — Д. Аюшеевэй «Братья»
Цэдэн — Б. Ямпиловай «Прозрение» г. м.
1965 оной хабар Саян Раднаев тухай Бизен «Кармениие» ялас гэмээр дуулаад гарашаба гэжэ Улаан-Үдэдэ суу тараһан юм. Үнэхөөрөөшье, тайзан дээрэ сэбэр шарайтай, сэдьхэлэй юрэнхы шэнжэтэй, зоригтой, бэедээ найдаһан Кармен гараад ерээл даа.
60-аад онуудай һүүл багаар Саян Раднаевай репертуарта хэдэн томо партинууд бии болонхой байгаа. Энэ хадаа Зурга (Бизен «Искатели жемчуга»), барон Скарпиа (Пуччиниин «Тоска»). Эдээн сооһоо зохёохы ажалайнь эгээл орьёл дээрээ гэхэ болбол Бородинай «Князь Игорь» соо гол парти гүйсэдхэһэн байна.
РСФСР-эй арадай зүжэгшэн, Буряад Уласай гүрэнэй шангай лауреат, Бүхэоросой оперно урлалай фестивалиин дипломант Саян Раднаевай олон үндэр амжалтанууд сооһоо Вердиин «Отелло» оперо-трагеди соо Ягогай парти онсо һуури эзэлдэг.
Мүн тиихэдэ тэрэ сагтаа түрүүшынхиеэ Вердиин «Аттилые» түрүүшынхиеэ ород хэлэн дээрэ гүйсэдхэгдөө. Гол парти тордиһогүй, ялас гэмээр драматическа баритон хоолойтой баһал С. Раднаев хангюурдаа.
Дэлхэйн болон эхэ оронойнгоо оперын олон тоото репертуар сооһоо аяар дүшөөд партинуудые бэлигтэй дуушан дуулаһан байна. С. В. Раднаевай тоглолтонуудайшье репертуар харахада үргэн дэлисэтэй. Тэрэ аргагүй һайханаар буряад дуунуудые, мүн ород арадай романснуудые дуулаха бэлигтэй һэн.
Монгол, Хитад, Солонгос, Япон г. м. гүрэнүүдээр нэгэнтэ бэшэ нүүдэл тоглолтонуудта гаралсажа, үрэ дүнтэйгөөр оперно театрнуудаар ябалсаа.
Саян Раднаев түрэл театрайнгаа хүтэлбэрилхы зүблэлдэ оролсожо, дууша залуу халаанда баян дүршэлөө хубаалдажа, туһатай зүбшэл үгэдэг һэн.
Саяна Раднаевай жаса:
Князь Игорь — А. Бородинай «Князь Игорь»;
Царь Борис — М. Мусоргскиин «Борис Годунов»;
Шакловитый — М. Мусоргскиин «Хованщина»
Онегин — П. Чайковскиин «Евгений Онегин»
Томский — П. Чайковскиин «Пиковая дама»
Мазепа — П. Чайковскиин «Мазепа»
Демон — А. Рубинштейнэй «Демон»
Григорий Грязной — Н. Римский-Корсаковай «Царская невеста»
Яго — Дж. Вердиин «Отелло»
Аттила — Дж. Вердиин «Аттила»
Амонасро — Дж. Вердиин «Аида»
Граф ди Луна — Дж. Вердиин «Трубадур»
Риголетто — Дж. Вердиин «Риголетто»
Маркиз ди Поза — Дж. Вердиин «Дон Карлос»
Эскамильо — Ж. Бизен «Кармен»
Зурга — Ж. Бизен «Искатели жемчуга»
Барон Скарпиа — Дж. Пуччиниин «Тоска»
Листрат — Т. Хренниковай «В бурю»
Григорий — И. Дзержинскиин «Григорий Мелехов»
Дугар — Б. Ямпиловай «Цыремпил Ранжуров»
Хан Баш — Б. Ямпиловай «Сильнее смерти»
Эрхэ-Мэргэн — М. Фроловай «Энхэ-Булат батор»
Тубанов — Д. Аюшеевэй «Братья»
Цэдэн — Б. Ямпиловай «Прозрение» г. м.