Петрова Надежда

Надежда Казаковна Петрова 1919 оной июниин 15-да Эрхүү можын Боохоной аймагай Шаралдай нютагта малша, таряаша бүлэдэ түрөө. 1930-аад онуудта дунда мэргэжэлэй театральна-хүгжэмэй hургуулиин театрай таhаг дүүргээд, 1939-1948 онуудта Буряадай хүгжэмэй-драматическа театрта гол дуушанаар хүдэлжэ эхилээ. Hүүлээрнь Ленинградай гүрэнэй Н. А. Римский-Корсаковай нэрэмжэтэ дуу хүгжэмэй дээдэ hургуули (багшань Т. А. Докукина) дүүргээд, 1954-1969 онуудта hөөргөө бусажа, ажалаа үргэлжэлүүлээ. Тиихэдээ буряад оперонуудай партинуудые гүйсэдхэхэ түрүүшын дууша гургалдай болоо бэлэй.

Надежда Казаковна Петровагай хуби заяанда буряад хүгжэмэй театрай болон үндэhэтэнэй дуушадай hургуулиин бии бололго нилээд нүлөөлөө юм. Хайшан гэжэ үндэhэтэнэй мэргэжэлэй hургуулиин тэрэ сагтаа түрүүшынгээ алхамуудые хэhые, бүхы түүхыень Надежда Казаковна яажа мартаха hэм даа.

Тэрэ сагта бүхы юумэн түрүүшынхиеэ: 1940 ондо Москвада үнгэрhэн буряад-монголой урлалай болон уран зохёолой түрүүшын декадада 22-той залуу дуушан Маркиан Фроловай «Энхэ-Булад баатар» болон П. Берлинский Б. Ямпилов хоёрой «Баир» гэhэн хүгжэмтэ драмада гол дуушанай партинуудые гүйсэдхэhэн юм. «Петрова театрайнгаа залуу дуушадай хамагай эрхим бэлигтэйнь мүн. Тэрэ шанга абяатай, эрхим hайн, зөөлэхэн нарин хоолотой... Н. Петрова оперын зүжэгшэнэй эрхим hайн ерээдүйтэй...» (Москвагай сонин «Театральная неделя», 1940 он).

Эсэгэ Ороноо хамгаалгын Агууехэ дайн соогуур концертнэ бригадатай Надежда Петрова Белорусска фронт дээрэ өөрынгөө шадал, бэлигээ гамнангүй, канонадын абяан доро арадай дуунуудые, мүн оперонуудhаа аринуудые гүйсэдхөө бэлэй.

Гуногой «Фауст» соо Маргаритын, Глинкын «Иван Сусанин» оперодо Антонидын, Римский-Корсаковай «Царская невеста» оперодо Марфын болон Снегурочкын, «Евгений Онегин» соо Татьянын болон Иолантын рольнуудые, Чайковскийн болон бусадай оперонуудта олон тоото дүрэнүүдые 30-аад жэлэй туршада тайзан дээрэhээ дуулаhыень шагнагшад hанадаг ёhотой.

Н. К. Петровагай тоглолтын репертуар аргагүй баян байhан. Буряад дуушан 2-дохишье декадада Москвада хабаадалсаад ерээ. Тэрэнэй баян hайхан хоолойтой ганса Москва болон Ленинградай шагнагшад бэшэ, харин Киевэй болон Ташкентын, Якутскын болон Улаан-Баатарай шагнагшад танилсанхай бэлэй.

Аяар 30 жэлэй туршада Надежда Казаковна Петрова Улаан-Үдын дунда мэргэжэлэй хүгжэмэй hургуулида гол дуушадай класс ударидажа, хүтэлбэрилэгшэнь ябаа. Энэ багшын шабинар гэхэдэ, Буряад Уласай дуушадай омогорхол гэлсүүлhэн Галина, Татьяна Шойдагбаеванууд, Валентина Цыдыпова, Ольга Аюрова, Туяна Дамдинжапова, Эржена Базарсадаева, Эржена Цыденжапова гээд лэ олон тоото шабинар болоно....

Надежда Казаковна 2011 оной сентябриин 12-то наhанhаа нүгшэhэн юм.

РСФСР-эй арадай зүжэгшэн Надежда Казаковна Петровагай жаса иимэ байгаа:

Марфа («Царская невеста» Н. Римского-Корсакова)
Антонида («Иван Сусанин» М. Глинки)
Иоланта («Иоланта» П. Чайковского)
Снегурочка («Снегурочка» Н. Римского-Корсакова)
Татьяна («Евгений Онегин» П. Чайковского)
Мадам Баттерфляй («Чио-Чио-сан» Дж. Пуччини)
Маргарита («Фауст» Ш. Гуно)
Валентина («Весёлая вдова» Ф. Легара)
Арюун Гохон («Энхэ-Булад баатар» М. Фролова)
Нансалма («У истока родника» Б. Ямпилова)
Таня («Таня» Г. Крейтнера)
Номин («Побратимы» Д. Аюшеева, Б. Майзеля)
Ная («На Байкале» Л. Книппера)