Зүжэгшэд ба хүгжэмшэд

Дугарова Людмила

Дугарова Людмила
  • Буряадай Гүрэнэй Ажалай Улаан тугай орденто Хоца Намсараевай нэрэмжэтэ академическэ драмын театрай зүжэгшэн (1969 онһоо)
  • Буряад Уласай габьяата зүжэгшэн (1974)
  • БуряадУласай арадай зүжэгшэн (1976)
  • Оросой Холбооной габьята зүжэгшэн (1986)
  • Оросой Холбооной арадай зүжэгшэн (2007)
  • Буряад Уласай Гүрэнэй шангай лауреат (1973)
  • Бүхэоросой үндэһэн драматургиин болон театрнуудай II фестивалиин 1-дэхи шатын дипломант (Ленинград, 1973)
  • Монголой соёлой габьяата хүдэлмэрилэгшэ (2003)
Буряад драмын театрай бэлигтэй, ялас гэмэ зүжэгшэдэй нэгэн Людмила Дугарова 1973 ондо анха түрүүшынгээ ехэ гэгшын амжалта Бүхэроссиин үндэһэн драматурги болон театрнуудай фестивальда туйлаһан юм. Ленинградай Комедиин театрта Чингиз Айтматовай зохёолоор Буряад театрай табиһан «Улаахан пулаадтай уляангирни» («Тополек мой в красной косынке») зүжэгтэ Аселиин дүрэ эрхимээр наадажа, театраар дүүрэн сугларһан харагшадай зүрхэ сэдьхэл хайлуулһан юм. Тиихэдээ энэ зүжэгынь фестивалиин дипломант болоо, харин үшөө залуухан, һая ЛГИТМиК дүүргэһэн зүжэгшэн Людмила Дугарова 1-дэхи шатын дипломдо хүртөө. Удаань Улаан-Үдэеэ бусахадань, тэрээндэ, зүжэгтэ суг наадаһан Майдари Жапхандаев, найруулагша Содном Будажапов, уран зурааша Вадим Бройко гэгшэдтэ Буряадай Уласай соёл болон урлалай талаар 1973 оной Гүрэнэй шан барюулагдаһан юм.

Х. Намсараевай нэрэмжэтэ Буряад драмын театрай тайзан дээрэ ажаллахадаа магтаалда хүртэһэн хүдэлмэринүүд тэрээндэ олон. Бүхыдөө зүжэгшэн зуугаад рольнуудые наадаһан, тэдэнэй тоодо: М. Каримай драмын Айгулиин, Г. Мусреповэй «Легенда о любви» соохи Баян-Слугай, Шекспирэй «Двенадцатая ночь» соо Виолын, Островскийн «Доходное место» соо Полинькын.

Удаань уран бэлигтэй зүжэгшэн Горькийн Верын («Последние»), Достоевскийн Неллиин («Униженные и оскорбленные»), Островскийн Глумовагай («На всякого мудреца довольно простоты»), Г. Гессегэй Гетера Камалын («Сиддхарта») болон бусад дүрэнүүдые шадамар бэрхээр гүйсэдхэһэн.

Һүүлшын жэлнүүдтэ Людмила Лопсоновна Дугарова Ф. Буляковай «Хүгшэд хадамда гаран алдаба» (Поля), Г. Башкуевай «Собака моей любовницы» (Вера Владимировна эмшэн), Б. Пурбуевай «Эрьехэ наран», Б. Гавриловай «Чингисхаан», С. Эрдэнын «Хойто наһандаа уулзахабди» (Дэжэд эхэ), Б. Эрдынеевэй «Япон Долгор» (Долгор) гэһэн зүжэгүүдтэ наадаһан. Людмила Дугарова Монгол орондо үнгэрһэн «Чехов — 21-дэхи зуун жэл» гэһэн театрай Уласхоорондын фестивальда хабаадалсаһан. А. П. Чеховэй «Хайлгана» зүжэгтэ Полина Андреевнагай дүрэ гүйсэдхэһэн юм.

Уян сэдьхэлэйнгээ ульһаар хододоо жэгнэн байдаг арадай зүжэгшэн Людмила Дугарова олон жэлэй туршада харагшадтаа мэдээжэ, магтаалтай ябана, буряад театрта дуратайшуулые уран бэлигээрээ баяжуулан, саг үргэлжэ баясуулжан байна. Тэрэ уран гоёор шүлэгүүдые уншадаг, илангаяа С. Есенинэй, Э. Межелайтисай, Б. Пастернагай, В. Тушновагай, М. Цветаевагай зохёолнуудта дуратай. «Би — зүжэгшэнби!» гэһэн тэрэнэй зохёохы үдэшэдэ харагшад дахинаа шэхээ хужарлуулан шүлэгүүдые шагнаа һэн. Сагаалганда зорюулагдаһан шог нааданда, СССР-эй арадай зүжэгшэн М. Н. Степановагай, Буряад Уласай арадай поэт Д. З. Жалсараевай, Х. Намсараевай 100 жэлэй ойдо зорюулагдаһан дурасхаалта үдэшэнүүдтэ хабаадалсаа.

Оюутан ябаха үедөө «Начальник Чукотки» гэһэн фильмдэ наадаһан юм.

Литература:
Альбом-буклет «Народные артисты СССР и России — гордость земли бурятской» (Авт. и сост. Н.А. Гончикова, ред. В.Б. Прокопьев, Улан-Удэ, 2007)