Зүжэгшэд ба хүгжэмшэд

Дашицыренова Дамдин-Сурун (Сурена)

Дашицыренова Дамдин-Сурун (Сурена)
  • Буряадай гүрэнэй СССР-эй арадай зүжэгшэн Г. Цыдынжаповай нэрэмжэтэ оперо болон баледэй академическэ театрай солистка (1981-2013)
  • Россиин габьяата зүжэгшэн (1999)
  • Буряад Уласай арадай зүжэгшэн
  • Бүгэдэ Буряадуудай үндэһэн соёлой эблэлэй «Буряад арадай үмэнэ габьяагай түлөө» гэһэн медаляар шагнагдаһан
  • Буряад Уласай болон Буряад Уласай Дээдын Зүблөөнэй Президиумэй Хүндэлэлэй грамотаар шагнагдаһан
  • «За культурное обслуживание строителей БАМа» гэһэн Хүндэлэлэй тэмдэгээр шагнагданхай
  • Монголой Залуушуулай Хубисхалта Зүблэлэй медаляар шагнагдаһан
Сурена Пурбуевна Дашицыренова Буряад-Монголой АССР-эй Ивалгын аймагай Хурамша нютагта 1952 оной июниин 30-да түрэһэн байгаа. 1975 ондо Улаан-Үдын П. И. Чайковскийн нэрэмжэтэ дунда мэргэжэлэй хүжэмэй һургуули (РСФСР-эй габьяата зүжэгшэн Абида Арсалановай класс), тиихэдэ 1981 ондо Новосибирскын М. И. Глинкын нэрэмжэтэ гүрэнэй дуу хүгжэмэй дээдэ һургуули (багшань Сергеевых М. П.) дүүргэһэн юм.

Түрүүшынгээ ехэхэн хүдэлмэри — Маркиан Фроловой «Энхэ-Булад баатар» оперын Арюун Гоохоной парти Сурэна оюутан байхадаа бэлдэһэн.

1979 ондо Москва, Ленинград хотонуудта үнгэрһэн Буряадай оперо болон баледэй театрай зохёохы тоосоондо спектаклиин гол парти гүйсэдхэхэеэ дуу хүгжэмэй дээдэ һургуулиин 3-дахи ангиин оюутан Сурэна уригдаһан байгаа.
Зоя Казак гэһэн театральна шүүмжэлэгшэ тэрээн тухай иигэжэ бэшэһэн байдаг: «Эхэнэрэй уян сэдьхэлтэй ба зоригтой Арюун Гоохониие наадаһан залуу С. Дашацыренова ехэ һайшаагдаа. Тэрэ ирагуу уян, онсо хоолойтой, байгаалиһаа үгтэһэн зүжэгшэнэй бэлиг шадабаритай байба».

Дээдэ һургуулияа дүүргэжэ, Улаан-Үдэеэ бусажа ерэһэн Сурэна Дашицыренова амжалтатайгаар театртаа ажаллаа. Хүгжэм шэнжэлэгшэд нэгэтэ бэшэ этигэмэ бэрхээр гүйсэдхэһэн партинуудыень тэмдэглэһэн: Татьяна («Евгений Онегин», Ярославна («Князь Игорь»), Тамара («Демон»), Мадам Баттерфляй («Чио-Чио-сан»), мүн Одабелла («Аттила»), Виолетта («Травиата»), Янжима («Сильнее смерти»), Леонора («Трубадур»), Тоска и Турандот (Пуччиниин дууринууд соо).
Тэрэнэй хүдэлмэринүүдэй дунда мүн Иоланта («Иоланта» П. Чайковскийн), Недда («Паяцы» Р. Леонкаваллогой), Вера Крыленко («Вера, Победа, Любовь» А. Двоскиной), Заза («Заза» Р. Леонкаваллогой), Аида («Аида» Дж. Вердиин), Дездемона («Отелло» Дж. Вердиин), Лиза («Пиковая дама» П. Чайковскийн), Сантуцца («Сельская честь» П. Масканьигай), Мария («Дочь полка» Г. Доницеттиин), Микаэла («Кармен» Ж. Бизегэй), Земфира («Алеко» С. Рахманиновай) болон бусад.

Бүхы дээрээ зүжэгшэн 35 гаран ород, гадаадын болон буряад хүгжэмшэдэй оперын партинуудые сээжэлдэн гүйсэдхэһэн юм.

Оперын душан байхаһаа гадуур Сурэна Дашицыренова хотын ба республикын соёлдо ехэхэн хубитаяа оруулжа, Буряадай соёл хүгжөөжэ, ороной хотонуудаар болон Украина, Хальмаг, Хитад, Франци, Германи, Люксембург гэһэн гадаадын оронуудаар нүүдэл тоглолтонуудта хабаадалсаһан юм.

Сурена Пурбуевна 2013 оной ноябриин 5-да наһа бараһан байна.