Зүжэгшэд ба хүгжэмшэд
Данзанов Аюша
- Россиин Федерациин габьяата зүжэгшэн (1997)
- «Байгал» театрай ветеран
Аюша Бимбаевич Данзанов Хяагтын аймагай Хилганта нютагта 1936 оной майн 2-то түрэhэн.
Эдир багадаа Аюша хүбүүн нютагайнгаа зоной дуугаа дуула гэжэ гуйхадань, бүхы мэдэхэ дуунуудаа дуулажа, тэдэнэй халуун альга ташалганда хүртэдэг байһан. Тиихэдээл ерээдүй сагай суута зүжэгшэн Аюша Данзанов «Би дуулаха дуратайб, дууладаг болохоб» гэжэ хэлэдэг байhан юм. Тэрэ гэһээр олон жэлнүүд үнгэрөө, баритон хоолойтой дуушаниие гансашье нютагай зон бэшэ, мүн бүхы Буряад орон, гадуур булта мэдэхэ, суута «Тоонто нютагаа» дуулахадань, буряад хүн бүхэнэй зүрхэ сэдьхэл бүришье хүдэлжэ, омогорхомо мэдэрэл түрүүлдэг байгаа бэлэй.
Аюша Данзановай зохёохы зам Буряадай дуу хатарай «Байгал» гэhэн гyрэнэй ансамбльтай нягта холбоотой. Энэл ансамбльда хүдэлжэ, ород, буряад, монгол, эвенк hайхан дуунуудые дуулажа, харагшадай халуун альга ташалганда хүртөө. Тайзан дээрэ гарахадаа, уриханаар миhэрэн, өөрын онсо аягтай, түхэл шарайтай дуушан хүн бүхэнэй нюдэндэ хадуугдаа бэзэ. Киев, Новосибирск хотонуудта консерваторида hуража гараhан, «Байгал» ансамбльда хүдэлhэн, Забайкалиин сэрэгэй округой дуу хатарай ансамбльда хэдэн жэл хүдэлhэн зохёохы замай баян намтартай. Хаанашье ябахадаа, хари гүрэндэ гү, али түрэл оронойнгоо нуга нютагаар гастрольдо ябахадаа, заалаар дүүрэн сугларhан зоной урда тон лэ харюусалгатайгаар, оролдостойгоор аялга дуугаа зэдэлүүлжэ, харагшадаа баярлуулдаг байhан. Буряадайнгаа hайхан аялга, удхатай уянгата мүрнүүдые сэгнэн, түрэл арадайнгаа хүгжэмшэдэй, уран шүлэгшэдэй зохёол, найруулгануудые дуратайгаар гүйсэдхэжэ, зондоо бэлэглэжэ, дэлгэрүүлээ.
Дүй дүршэлтэй, гүрэн түрын зүгhөө олон шагналнуудтай суута дуушан байбашье, Аюша Бимбаевич Данзанов арад зонойнгоо дунда хүндэтэй, юрын ажабайдалдаа нам даруу зангаараа бусадhаа илгардаг байhан хүн бэлэй.
Эдир багадаа Аюша хүбүүн нютагайнгаа зоной дуугаа дуула гэжэ гуйхадань, бүхы мэдэхэ дуунуудаа дуулажа, тэдэнэй халуун альга ташалганда хүртэдэг байһан. Тиихэдээл ерээдүй сагай суута зүжэгшэн Аюша Данзанов «Би дуулаха дуратайб, дууладаг болохоб» гэжэ хэлэдэг байhан юм. Тэрэ гэһээр олон жэлнүүд үнгэрөө, баритон хоолойтой дуушаниие гансашье нютагай зон бэшэ, мүн бүхы Буряад орон, гадуур булта мэдэхэ, суута «Тоонто нютагаа» дуулахадань, буряад хүн бүхэнэй зүрхэ сэдьхэл бүришье хүдэлжэ, омогорхомо мэдэрэл түрүүлдэг байгаа бэлэй.
Аюша Данзановай зохёохы зам Буряадай дуу хатарай «Байгал» гэhэн гyрэнэй ансамбльтай нягта холбоотой. Энэл ансамбльда хүдэлжэ, ород, буряад, монгол, эвенк hайхан дуунуудые дуулажа, харагшадай халуун альга ташалганда хүртөө. Тайзан дээрэ гарахадаа, уриханаар миhэрэн, өөрын онсо аягтай, түхэл шарайтай дуушан хүн бүхэнэй нюдэндэ хадуугдаа бэзэ. Киев, Новосибирск хотонуудта консерваторида hуража гараhан, «Байгал» ансамбльда хүдэлhэн, Забайкалиин сэрэгэй округой дуу хатарай ансамбльда хэдэн жэл хүдэлhэн зохёохы замай баян намтартай. Хаанашье ябахадаа, хари гүрэндэ гү, али түрэл оронойнгоо нуга нютагаар гастрольдо ябахадаа, заалаар дүүрэн сугларhан зоной урда тон лэ харюусалгатайгаар, оролдостойгоор аялга дуугаа зэдэлүүлжэ, харагшадаа баярлуулдаг байhан. Буряадайнгаа hайхан аялга, удхатай уянгата мүрнүүдые сэгнэн, түрэл арадайнгаа хүгжэмшэдэй, уран шүлэгшэдэй зохёол, найруулгануудые дуратайгаар гүйсэдхэжэ, зондоо бэлэглэжэ, дэлгэрүүлээ.
Дүй дүршэлтэй, гүрэн түрын зүгhөө олон шагналнуудтай суута дуушан байбашье, Аюша Бимбаевич Данзанов арад зонойнгоо дунда хүндэтэй, юрын ажабайдалдаа нам даруу зангаараа бусадhаа илгардаг байhан хүн бэлэй.