Никулина Клавдия

Клавдия Тимофеевна Никулина 1917 оной ноябриин 13-да түрэһэн юм. Аяар 50 гаран жэлнүүд соо Гүрэнэй ород драматическа театрай тайзанда өөрыгөө зорюулаа. Эсэгэ Ороноо Хамгаалгын Агууехэ дайнда хабаадажа, Амар можын драматическа театрта хэдэн һарын туршада хүдэлһөөр байтараа, 1948 ондо ерээд, һүүлшынгээ үдэрнүүд хүрэтэр 300 гаран рольнуудые наадажа гараа.

Тэрэнэй эгээл түрүүшын дүрэ гэхэдэ, А. Арбузовай «Встреча с юностью» гэһэн зүжэгтэ Тося Чижова гэжэ дайнда ябаһан басагые наадажа, олоной анхарал татаһан гэдэг. Клавдия Тимофеевна өөрөө дайнай харгыгаар Москваһаа Бреслау хүрэтэр ябаһан хадаа, Тосиие һайн мэдэһэнээ гэршэлээ. «Би 41 оной август һараһаа эмшэдэй һургуули дүүргээд, дайнда ошоод, 46 оной сентябрь һарада сэрэгэйнгээ албые дүүргээб. Дайнай дүүрэхэдэ, нэгэ хэды үлэһэн маанадые табингүй, Бреслау хотодо госпитальда шархатаһан хүнүүдые харууһалдаг һэмди», — гэжэ Клавдия Тимофеевна Никулина хөөрэһэн байдаг.

Театрта ерэхэдэнь зүжэгшэнэй түрүүшын багша, 1950-дахи онуудаар ород драмын театрай ахамад найруулагшаар хүдэлжэ байһан Григорий Аронович Иофин Клавдия Никулинагай ажлша бэрхые, театртаа үнэн сэхэ ябадагые тэмдэглэһэн юм.

Клавдия Никулинагай репертуарай хуудаһан аргагүй ехэ. Арбузовай «Иркутская история» гэһэн зүжэгтэ Валькын дүрэ, Гюгогой «Мария Тюдорто» Дженэй, Мольерэй «Тартюфта» Марианнын, В. Розовой «Поиски радости» соо Таниин, М. Анкиловай «Солдатская вдова» соо Полинын, К. Треневэй зохёолоор зүжэгтэ Любовь Яровая г. м. олон-олон дүрэнүүд байха.

«Сквозь грозы» гэһэн И. Кычаковай, Ш. Шагалиевай «Первые ласточки» зүжэгүүдтэ Н. К. Крупскаягай роль наадаһаниинь онсо тэмдэглэгдэһэн байдаг. И. Поповай «Семья» гэһэн зүжэгтэ Мария Александровна Ульяновагай дүрэ ялас гэмээр харуулһанда Клавдия Никулинада Буряадай АССР-эй арадай зүжэгшэн гэһэн нэрэ зэргэ олгожо, Бүхэоросой I-дэхи шатын диплом барюулһан юм. Ленинэй эхые наадаха гээшэ намда эгээл хүндэ байгаа гэжэ интервью соогоо тэмдэглэһэн байдаг. «Үнэхөөрөө, ямар олон жэлнүүд үнгэрөө гээшэб. Оросой Холбооной арадай зүжэгшэн Г. Д. Шелкова намда һүүлдэнь иигэжэ хэлэһэн юм: «Клавдия Тимофеевна, би Таниие иигэжэ наадаха гэжэ һанаагүйб, һанаһанда хүрөөлта! Оюун ухаанай талаар намда ехэ хүндэ байгаа, юундэб гэхэдэ, ямараар хүүгэдээ һургадаг, хүмүүжүүлдэг Эхэ байгааб даа! Ямар бэрхээр хүбүүгээ ойлгодог байгаа гээшэб?».

А. Островкийн зохёолнуудай шог ёгто дүрэнүүдые ямар бэлиг шадабаритайгаар наададаг һэм! Амжалтын ехэнхи хубиие Горькийн, Ибсенэй, Провоторовой зүжэгүүдэй гол дүрэнүүдые, А. Горькийн «Последние» гэһэн зүжэгтэ Софьиин роль наадажа туйлаһан юм.

1993 ондо В. Мережкогой «Женский стол в охотничьем зале» гэһэн зүжэгтэ Веденеевагай роль наадажа, Буряад Уласай гүрэнэй шанда хүртөө.

Оросой Холбоото Уласай арадай зүжэгшэн, Буряад Уласай гүрэнэй шангай лауреат, Арадуудай хани барисаанай орденто, наһатай болоһоншье һаа, шадамар бэрхээр Мольерэй «Тартюф» соо Пернель хатан абгайе, Г. Горинай «Поминальная молитва» соо (Шолом-Алейхемэй зохёолнуудаар), Менахем Мендла гэжэ эхын, мүн тиихэдэ Степан Лобозёровай «Семейный портрет с дензнаками» гэһэн зүжэгтэ шабгансын роль гүйсэдхөө.

Зүжэгшэн олон жэлнүүдтэ Оросой Зүблэлтэ Холбоото Социалис Уласай Дээдын Зүблэлэй, Соелой яаманай, Буряадай АССР-эй Министрнүүдэй Соведэй Хүндэлэлэй олон грамотануудаар, «Ажалдаа шалгарһанай түлөө» гэһэн медаляар шагнагдаһан хүн бэлэй.

Клавдия Никулинагай Н. А. Бестужевай нэрэмжэтэ ород драмын театрай тайзан дээрэхи ажалнууд:

Тося Чижова (А. Арбузовай «Встреча с юностью»)
Эдит («Снежок»)
Дама с цветами («Весна в Москве»)
Леля (А. Афиногеновай «Машенька»)
Цыганка Намо (А. Островскиин «Бесприданница»)
Валька (А. Арбузовай «Иркутская история»)
Джейн (В. Гюгогой «Мария Тюдор»)
Марианна (Ж-Б. Мольерэй «Тартюф»)
Нина Куприянова (В. Шишковай «Угрюм-река»)
К. Тренёвай нэгэ нэрэтэй спектакляар Любовь Яровая
Ренева (А. Островскиин «Светит да не греет»)
Сесипатра Семёновна (А. Островскиин «Красавец-мужчина»)
Мавра Тарасовна (А. Островскиин «Правда хорошо, а счастье лучше») Галчиха (А. Островскиин «Без вины виноватые»)
Генеральша (Ф. Достоевскиин «Село Степанчиково»)
Софья (М. Горькиин «Последние»)
Нора (Г. Ибсенэй «Кукольный дом»)
Клавдия (А. Калинаар"Цыган«)
Крупская (И. Кычаковай «Сквозь грозы»)
Мария Александровна Ульянова (И. Поповай «Семья»)
Елизавета Васильевна Крупская (Ш. Шагалиева «Первые ласточки»)
Фру Альвинг (Г. Ибсенэй «Приведения»)
Ганна (А. Дударевай «Вечер»)
Жанна А. Галинай нэгэ нэрэтэй пьесээр
Госпожа Пернель (Ж-Б. Мольера «Тартюф»)
Берта (Шолом-Алейхемэй зохеолнуудаар
Г. Горинай «Поминальная молитва»)
Софья Ивановна (Н. Птушкинагай «Пока она умирала»)
Бабка (С. Лобозеровай «Семейный портрет с дензнаками») г. м. бусад.

Хэрэглэгдэһэн ном:

Альбом-буклет «Народные артистыы СССР и России — гордость земли бурятской» (Авт. и сост. Н. А. Гончикова, ред. В. Б. Прокопьев, Улан-Удэ, 2007);

«Аплодисменты актрисе» (Надежда Гончикова, «Бурятия», 27 декабря 1997)