Зүжэгшэд ба хүгжэмшэд
Кондратьев Владимир
- Буряад Уласай Гүрэнэй шагналтан
- Монгол Уласай соёлой габьяата хүдэлмэрилэгшэ
- Монгол Уласай «Алтан гадаhан» орденоор шагнагдагша
Владимир Ильич Кондратьев Эрхүү можын Эхирэд-Булагадай аймагай Хатар-Хадай тосхондо 1945 оной декабриин 1-дэ түрэһэн юм.
Буряад театрай тайзантай тэрэнэй хуби заяан 1969 онһоо холбоотой, юуб гэхэдэ энэ жэл Ленинград хотын театрай, хүгжэмэй ба киногой дээдэ һургуулиин хоёрдохи буряад студи дүүргэжэ ерэһээр, мэдээжэ уран зохёолшодой зүжэгүүдтэ наадажа захална.
2005 ондо, тэрэнэй 60 наhанай ойн баярта «Найруулагша Владимир Кондратьев театр болон өөр тухайгаа. Нулимса ба энеэдэнэй hургуули» гэжэ бишыхан дэбтэр үсөөхэн хэhэгээр гараа бэлэй. Үшөөл олон гэрэл зурагууд, гар бэшэгүүд тэрээн соонь багтаагүй үлэшөө hэн. Тиихэдэнь Владимир Ильич: «Хамаагүй, эдэш бултадаа минии 70 наhанай ойдо гэжэ хэблэгдэhэн зузаан ном соо багтаха даа» — гэжэ шоглон энеэгээ бэлэй. Теэд, яахабши, хүнэй хэдышье hанаатай байхада, бурхан өөрынхеэрээл гэжэ арад зон хэлсэдэг гээбы даа. Тэрэ номыень үшөө эртэ, 68 наhан дээрэнь гаргабабди гэжэ hанаагаа амаруулхамнайш тэды шэнээн. Энэ номоймнай үндэhэн боложо гол түлэб өөрынь бэшэhэн тэрээхэн дэбтэрhээ оронхой, тэрэнэй бэшэлгые балай ехээр хубилгахагүй гэжэ оролдообди. Аяар 45 жэл тухай ажаллаhан хүн тухай бэшэгдэhэн юумэн тиимэ ехэшье бэшэ байна гэжэ анхарагдаа. Ехэнхидээ Владимир Ильич өөрөө бусад хүнүүд тухайгаал бэшэдэг байhан байба. Тэрэнэй ажал ябуулгын талануудые бүхы тээhээнь харуулха бодолтой ажалаа эхилээл бэлэйбди, харин тиихэдэмнай барагдашагүй олон дабтагдашагүй таланууд манай урда гаража ерээ.
Шэнэ номой хуудаhануудые иража, Владимир Ильичэй намтартай, хэжэ ябаhан ажал хүдэлмэритэйнь танилсаха болоо hаа, иимэ байна.
Владимир Ильич Екатерина Харнохоевна ба Илья Кондратьевич Кондратьевтанай бүлэдэ дүрбэдэхи, одхон хүбүүн түрэжэ, эхэ эсэгэеэ, Сократ ахаяа, Антонида, Валентина эгэшэнэрээ баярлуулhан юм. Хатар-Хадайнгаа эхин, Олойн дунда hургуулинуудые дүүргээд, түрэл нютагтаа жэлэй туршада совхоздоо хүдэлөө. Бага наhаяа дурсан иигэжэ бэшэhэн байдаг:
«Урдандаа, үшөө бага байхадаа, уhанай нүгөө талада зуhаландаа, найман ханатай гэртэ нүүжэ ошодогнай hанаандамни ородог. Гэрнай уужам, агаарыньшье ондоо, сэбэр, байдалнайшье ондоо болодог hэн. Үргэлжэ hэрюун байдагыень hанагшаб. Үглөөгүүр hэрихэдэш хараасгайнуудай шууялдаан, үдэшэндөө бэлшээриhээ субаhан үхэрнүүд... Ухаантай, шогтой сэсэн үбгэд hанаанhаам гарадаггүй. Ганса Абагал Хатареев абгамни юунээр сэнтэй hэм. Тэрэнэй хэлэhэн үгэнүүд домог боложо дэлгэрдэг байгаа. Бухата, Хайрагта хаданууднай ехэл үндэрнүүд мэтээр hанагдадаг бэлэй, тайлгануудай үнгэрдэг Улаан-Боори, Арбагайта нуга, Һүниин танаа гэhэн мүргэлэй газарнууд, ой, мойhон шугы, жэмэс, Мүрэн горхон, тээрмэ — ой ухаанда бүхөөр үлэhэн газарнуудни. Загаhанай элбэг эндэл hэн. Нааданууд, түүдэгүүд, ёохор, үбhэ хуряалга, тайлганууд... Болбосон бэшэшье hаа, яаралгүй тэрэ үе соо юум даа, нэгэл ухаантай юумэ байдаг байгаа. Эхэ газартаа дурлаха, аха зониие хүндэлхэ, сабдагуудта hүгэдэхэ, заншал гуримуудые сахиха — эдэ бүгэдэ өөрын хууляар үе дамжан дэлгэрдэг, хүнүүдые атаархал гээшэhээ зайлуулжа байдаг hэн ха.
Ажал ба наадан зугаа, ургадаг, шэнгэдэг наран, уг дамжуулга — эдэ бүгэдэ минии ухаан бодол соо шэнгэhэн, ажабайдал ба ажал албандамни үргэлжэ туhатай баялигууд гээшэ. Эхэ нютагташ ямар бэ даа, нэгэ айхабтар ехэ хүсэн бии, шуhанайнгаа гүйсэдэ шадал оруулхын түлөө бараалхажа байха ёhотойб гэжэ этигэдэгби. Минии нютагайхид — баяндайнхид-эхирэдэйхид тоонто нютагаараа, нютагайхидаараа омогорхожо ябаха эрхэтэйл даа.»
В. И. Кондратьев 1964 ондо Ленинград хото ошожо, артистын мэргэжэл шудалха азатай байба. Тэндэ hурахадань профессор Л. Ф. Макарьев, Чечен-Ингушай мэдээжэ артист Н. К. Децик, Буряад Республикын искусствын габьяата ажал ябуулагша А. А. Баранов гэгшэдтэ hуража, артистын орёо оньhотой, шадабари болон мэргэжэлтэй танилсажа, 1969 ондо дээдэ hургуулияа амжалтатайгаар дүүргэжэ ерээд, Х. Намсараевай нэрэмжэтэ Буряад театрай артист боложо, ажалайнгаа намтар эхилээ hэн. Зургаан жэл артистаар хүдэлхэ үедөө 30 гаран янза бүриин гол рольнуудта наадаа.
1975 ондо Москва хотодо ГИТИС-эй найруулагшын таhагта орожо, СССР-эй арадай артист Ю. Завадскын, Россиин уралалай габьяата ажал ябуулагша С. А. Бенкендорфын мастерскойдо hуража, 1980 ондо дүүргэжэ гараа.
Д. Дылгыровэй «Хари хүнэй гашуудал» гэhэн зүжэг дипломно хүдэлмэринь болоhон юм. Энэ зүжэг табихадань, Буряад театрай найруулагша байhан Ц. Ц. Цыренжапов дорюун бэрхэ Владимир Ильичтэ найдажа: «Би шамда hаалта болохогүйб, өөрынгөө шадабариие харуулжа шадыш даа», — гэжэ хэлээд, гаража ябашаhан юм ха. Одоол тиихэдэ залуу найруулагша оролдожол, хаба шадалаа харуулаа бэлэй. Энэ зүжэгынь харагшадта халуунаар угтагдажа, үндэр сэгнэлтэдэ хүртэhэн юм. Зүжэг найруулагша гээшэмнай өөрын нарин бодолтой, артист бүхэнэй шадалые мэдэхэ ёhотой. Хубсаhа хунарhаань захалаад, тайзан дээрэхи зураг, хэрэгсэлнүүдые, хүгжэм гэхэ мэтые хуу ухаандаа шүүжэ, түүхэ домогыень, байра байдалыень хүн зондо ойлгосотойгоор харуулжа шадаха гээшэ миин хэрэг бэшэ. Иигэжэ түрэл театртаа Д. Дылгыровэй, Б. Эрдынеевэй, Ч. Айтматовай, А. Ангархаевай, Г. Башкуевай, С. Лобозеровой, Б-М. Пурбуевай, С. Эрдэнын, Ч. Цыдендамбаевай болон бэшэшье драматургнуудай 50 гаран зүжэгүүдые найруулан табиhан байха юм.
В. И. Кондратьевай оролдолгоор Монголой театрнуудай тайзан дээрэ 12 зүжэг табигдаа. Тэдэнэй тоодо Н. Гоголиин «Ревизор», Ф. Лоркын «Шуhата түрэ», Б. Эрдынеевэй «Галуунууд бусаба» гэhэн зүжэгүүд. Табиhан эдэ зүжэгүүдэйнгээ түлөө Владимир Ильич Чингисхаанай hадаhад coohoo «Эгээ бэрхэ найруулагша» гэhэн үндэр нэрэ зэргэдэ хүртөө. В. И. Кондратьев ганса найруулагша бэшэ, мүн оршуулагша байhан гэжэ мэдээжэ. Олон зүжэгүүдые ородhоо, монгол хэлэнhээ буряадшалhан байха юм. Монголой драматург С. Жаргалсайханай «Хаан түүхэ» гэhэн зүжэгые буряадшалжа, Буряад театрайнгаа тайзан дээрэ табяа. «Хүгшэд хадамда гаран алдаба» гэжэ «Современник» театрай тайзан дээрэ табигдаhан Ф. Буляковэй зүжэг Монголой «Гоо марал» гэhэн театрнуудта барюулагдадаг эгээ үндэр шагналда хүртэhэн юм. Монголой артистнар Владимир Ильичтай хүдэлхэ дуратай бэлэй. Тиихэдэ Владимир Ильич өөрөө Монголой арадай артистнар, агууехэ зүжэгшэд болохо Гомбосүрэн, Гантүмэр, Сувд гэгшэдтэй хүдэлөөб гэжэ омогорхожо ябадаг юм hэн. В. Кондратьевай Монголой уралалда оруулhан хубитые үндэрөөр сэгнэжэ, Монголой засаг зургаан тэрээндэ Монголой соёлой габьяата хүдэлмэрилэгшэ гэhэн үндэр нэрэ зэргэ олгожо, «Алтан гадаhан» орденоороо шагнаhан байха юм.
Буряад Уласай соёл уралалай дунда мэргэжэлэй hургуулида, Зүүн-Сибириин соёл уралалай ехэ hургуулида артистнарые, найруулагшадые бэлдэхэ таhагуудта багшалhан.
Буряадайнгаа уралалда онсо габьяатай байhанайнгаа түлөө Буряадай болон Россиин уралалай габьяата ажал ябуулагша гэhэн нэрэ зэргэнүүдтэ хүртөө. Буряад театртаа олон жэлнүүдэй туршада ахамад найруулагшаар хүдэлөө бэлэй. Хажуугаарнь Захааминай, Хурамхаанай, Баргажанай, Мухар-Шэбэрэй, Сэлэнгын аймагуудай арадай театрнуудта олон зүжэгүүдые найруулан табиhан байха. В. И. Кондратьев тухай дулаахан үгэнүүдые драматург Г. Башкуев, соёлой орлогшо сайд байhан Майорова А. М. болон бусад олон хүнүүд найруулhан зүжэгүүдыень магтан, нэрэ солыень үргэн бэшэhэн байдаг.
Кино найруулагша Барас Халзановай Свердловско киностудида табиhан «Гурбан наран» гэжэ кинодо наадаа. «Барас Халзановай буулгаhан гурбан кинодо наадаhан хүм. Тэрэ хүн бүтэжэ болошогүй юумэ бүтээжэ, баатаршалга харуулhан хүн. Юуб гэхэдэ Свердловскын киностудида „Зов“ гэжэ нэгэдэл байгуулаа ха юм. Тэндээ мэдээжэ ажал ябуулагшадые буулгажа, арад зоной дунда тэдэнэй нэрэнүүдые мүнхэлдэг байгаа. Кино гээшэ хүн бүхэнэй тиишэ орохоёо тэгүүлдэг шэдитэ нюуса гээшэ ха... Барас Халзановай гэнтэл мордошоходо (үхэл гээшэ гэнтэл ерэдэг ха юм даа), тэрэ хүн досоогоо бүхэли ехэ юртэмсэ багтаажа ябаа юм байна гэжэ ойлгоо бэдэйбди. Уран шүлэгшэ, найруулагша, юрэл томо хүн байгаа бэлэй», — гэжэ В. Кондратьев бэшэhэн байдаг.
Иимэ, эрдэм бэлигээр түгэс, өөрын харасатай зүжэг найруулагша Владимир Ильич Кондратьев Буряад ороноо хаа-яагүй суурхуулжа, буряад зондоо жэншэдгүй зохид зүжэгүүдые найруулан табижа, зүрхэ сэдьхэлыень хүдэлгэн, зүжэгүүдээрээ буряад зоной абари зан, түүхэ домогыень харуулжа шадаа, зондоо хүндэтэй зүжэг найруулагша гээшэмнай бурханhаа табилантай хүн гэхэдэ, нэгэтэшье алдуу болохогүй.
Хүнэй бэлиг гээшэ байгаалиин табисуур. Эмшэн, багша, артист болохо бэлиг, гэбэшье хүн байха гээшэ эгээл ехэ бэлиг юм бэшэ гү? Тэрэ театртаа үнэн сэхээр алба хээ. Владимир Ильичэй мордожо ошолго театрай, бүхы харагшадай ехэхэн лэ гээлтэ гэжэ сэгнэгдэһэн юм. Тэрэ хүниие Буряад Республикын үндэhэн баялигуудай нэгэн байгаа гэхэдэ буруу бэшэ.
2012 оной июлиин 16-да наһанһаа нүгшэһэн.
Буряад театрай тайзантай тэрэнэй хуби заяан 1969 онһоо холбоотой, юуб гэхэдэ энэ жэл Ленинград хотын театрай, хүгжэмэй ба киногой дээдэ һургуулиин хоёрдохи буряад студи дүүргэжэ ерэһээр, мэдээжэ уран зохёолшодой зүжэгүүдтэ наадажа захална.
2005 ондо, тэрэнэй 60 наhанай ойн баярта «Найруулагша Владимир Кондратьев театр болон өөр тухайгаа. Нулимса ба энеэдэнэй hургуули» гэжэ бишыхан дэбтэр үсөөхэн хэhэгээр гараа бэлэй. Үшөөл олон гэрэл зурагууд, гар бэшэгүүд тэрээн соонь багтаагүй үлэшөө hэн. Тиихэдэнь Владимир Ильич: «Хамаагүй, эдэш бултадаа минии 70 наhанай ойдо гэжэ хэблэгдэhэн зузаан ном соо багтаха даа» — гэжэ шоглон энеэгээ бэлэй. Теэд, яахабши, хүнэй хэдышье hанаатай байхада, бурхан өөрынхеэрээл гэжэ арад зон хэлсэдэг гээбы даа. Тэрэ номыень үшөө эртэ, 68 наhан дээрэнь гаргабабди гэжэ hанаагаа амаруулхамнайш тэды шэнээн. Энэ номоймнай үндэhэн боложо гол түлэб өөрынь бэшэhэн тэрээхэн дэбтэрhээ оронхой, тэрэнэй бэшэлгые балай ехээр хубилгахагүй гэжэ оролдообди. Аяар 45 жэл тухай ажаллаhан хүн тухай бэшэгдэhэн юумэн тиимэ ехэшье бэшэ байна гэжэ анхарагдаа. Ехэнхидээ Владимир Ильич өөрөө бусад хүнүүд тухайгаал бэшэдэг байhан байба. Тэрэнэй ажал ябуулгын талануудые бүхы тээhээнь харуулха бодолтой ажалаа эхилээл бэлэйбди, харин тиихэдэмнай барагдашагүй олон дабтагдашагүй таланууд манай урда гаража ерээ.
Шэнэ номой хуудаhануудые иража, Владимир Ильичэй намтартай, хэжэ ябаhан ажал хүдэлмэритэйнь танилсаха болоо hаа, иимэ байна.
Владимир Ильич Екатерина Харнохоевна ба Илья Кондратьевич Кондратьевтанай бүлэдэ дүрбэдэхи, одхон хүбүүн түрэжэ, эхэ эсэгэеэ, Сократ ахаяа, Антонида, Валентина эгэшэнэрээ баярлуулhан юм. Хатар-Хадайнгаа эхин, Олойн дунда hургуулинуудые дүүргээд, түрэл нютагтаа жэлэй туршада совхоздоо хүдэлөө. Бага наhаяа дурсан иигэжэ бэшэhэн байдаг:
«Урдандаа, үшөө бага байхадаа, уhанай нүгөө талада зуhаландаа, найман ханатай гэртэ нүүжэ ошодогнай hанаандамни ородог. Гэрнай уужам, агаарыньшье ондоо, сэбэр, байдалнайшье ондоо болодог hэн. Үргэлжэ hэрюун байдагыень hанагшаб. Үглөөгүүр hэрихэдэш хараасгайнуудай шууялдаан, үдэшэндөө бэлшээриhээ субаhан үхэрнүүд... Ухаантай, шогтой сэсэн үбгэд hанаанhаам гарадаггүй. Ганса Абагал Хатареев абгамни юунээр сэнтэй hэм. Тэрэнэй хэлэhэн үгэнүүд домог боложо дэлгэрдэг байгаа. Бухата, Хайрагта хаданууднай ехэл үндэрнүүд мэтээр hанагдадаг бэлэй, тайлгануудай үнгэрдэг Улаан-Боори, Арбагайта нуга, Һүниин танаа гэhэн мүргэлэй газарнууд, ой, мойhон шугы, жэмэс, Мүрэн горхон, тээрмэ — ой ухаанда бүхөөр үлэhэн газарнуудни. Загаhанай элбэг эндэл hэн. Нааданууд, түүдэгүүд, ёохор, үбhэ хуряалга, тайлганууд... Болбосон бэшэшье hаа, яаралгүй тэрэ үе соо юум даа, нэгэл ухаантай юумэ байдаг байгаа. Эхэ газартаа дурлаха, аха зониие хүндэлхэ, сабдагуудта hүгэдэхэ, заншал гуримуудые сахиха — эдэ бүгэдэ өөрын хууляар үе дамжан дэлгэрдэг, хүнүүдые атаархал гээшэhээ зайлуулжа байдаг hэн ха.
Ажал ба наадан зугаа, ургадаг, шэнгэдэг наран, уг дамжуулга — эдэ бүгэдэ минии ухаан бодол соо шэнгэhэн, ажабайдал ба ажал албандамни үргэлжэ туhатай баялигууд гээшэ. Эхэ нютагташ ямар бэ даа, нэгэ айхабтар ехэ хүсэн бии, шуhанайнгаа гүйсэдэ шадал оруулхын түлөө бараалхажа байха ёhотойб гэжэ этигэдэгби. Минии нютагайхид — баяндайнхид-эхирэдэйхид тоонто нютагаараа, нютагайхидаараа омогорхожо ябаха эрхэтэйл даа.»
В. И. Кондратьев 1964 ондо Ленинград хото ошожо, артистын мэргэжэл шудалха азатай байба. Тэндэ hурахадань профессор Л. Ф. Макарьев, Чечен-Ингушай мэдээжэ артист Н. К. Децик, Буряад Республикын искусствын габьяата ажал ябуулагша А. А. Баранов гэгшэдтэ hуража, артистын орёо оньhотой, шадабари болон мэргэжэлтэй танилсажа, 1969 ондо дээдэ hургуулияа амжалтатайгаар дүүргэжэ ерээд, Х. Намсараевай нэрэмжэтэ Буряад театрай артист боложо, ажалайнгаа намтар эхилээ hэн. Зургаан жэл артистаар хүдэлхэ үедөө 30 гаран янза бүриин гол рольнуудта наадаа.
1975 ондо Москва хотодо ГИТИС-эй найруулагшын таhагта орожо, СССР-эй арадай артист Ю. Завадскын, Россиин уралалай габьяата ажал ябуулагша С. А. Бенкендорфын мастерскойдо hуража, 1980 ондо дүүргэжэ гараа.
Д. Дылгыровэй «Хари хүнэй гашуудал» гэhэн зүжэг дипломно хүдэлмэринь болоhон юм. Энэ зүжэг табихадань, Буряад театрай найруулагша байhан Ц. Ц. Цыренжапов дорюун бэрхэ Владимир Ильичтэ найдажа: «Би шамда hаалта болохогүйб, өөрынгөө шадабариие харуулжа шадыш даа», — гэжэ хэлээд, гаража ябашаhан юм ха. Одоол тиихэдэ залуу найруулагша оролдожол, хаба шадалаа харуулаа бэлэй. Энэ зүжэгынь харагшадта халуунаар угтагдажа, үндэр сэгнэлтэдэ хүртэhэн юм. Зүжэг найруулагша гээшэмнай өөрын нарин бодолтой, артист бүхэнэй шадалые мэдэхэ ёhотой. Хубсаhа хунарhаань захалаад, тайзан дээрэхи зураг, хэрэгсэлнүүдые, хүгжэм гэхэ мэтые хуу ухаандаа шүүжэ, түүхэ домогыень, байра байдалыень хүн зондо ойлгосотойгоор харуулжа шадаха гээшэ миин хэрэг бэшэ. Иигэжэ түрэл театртаа Д. Дылгыровэй, Б. Эрдынеевэй, Ч. Айтматовай, А. Ангархаевай, Г. Башкуевай, С. Лобозеровой, Б-М. Пурбуевай, С. Эрдэнын, Ч. Цыдендамбаевай болон бэшэшье драматургнуудай 50 гаран зүжэгүүдые найруулан табиhан байха юм.
В. И. Кондратьевай оролдолгоор Монголой театрнуудай тайзан дээрэ 12 зүжэг табигдаа. Тэдэнэй тоодо Н. Гоголиин «Ревизор», Ф. Лоркын «Шуhата түрэ», Б. Эрдынеевэй «Галуунууд бусаба» гэhэн зүжэгүүд. Табиhан эдэ зүжэгүүдэйнгээ түлөө Владимир Ильич Чингисхаанай hадаhад coohoo «Эгээ бэрхэ найруулагша» гэhэн үндэр нэрэ зэргэдэ хүртөө. В. И. Кондратьев ганса найруулагша бэшэ, мүн оршуулагша байhан гэжэ мэдээжэ. Олон зүжэгүүдые ородhоо, монгол хэлэнhээ буряадшалhан байха юм. Монголой драматург С. Жаргалсайханай «Хаан түүхэ» гэhэн зүжэгые буряадшалжа, Буряад театрайнгаа тайзан дээрэ табяа. «Хүгшэд хадамда гаран алдаба» гэжэ «Современник» театрай тайзан дээрэ табигдаhан Ф. Буляковэй зүжэг Монголой «Гоо марал» гэhэн театрнуудта барюулагдадаг эгээ үндэр шагналда хүртэhэн юм. Монголой артистнар Владимир Ильичтай хүдэлхэ дуратай бэлэй. Тиихэдэ Владимир Ильич өөрөө Монголой арадай артистнар, агууехэ зүжэгшэд болохо Гомбосүрэн, Гантүмэр, Сувд гэгшэдтэй хүдэлөөб гэжэ омогорхожо ябадаг юм hэн. В. Кондратьевай Монголой уралалда оруулhан хубитые үндэрөөр сэгнэжэ, Монголой засаг зургаан тэрээндэ Монголой соёлой габьяата хүдэлмэрилэгшэ гэhэн үндэр нэрэ зэргэ олгожо, «Алтан гадаhан» орденоороо шагнаhан байха юм.
Буряад Уласай соёл уралалай дунда мэргэжэлэй hургуулида, Зүүн-Сибириин соёл уралалай ехэ hургуулида артистнарые, найруулагшадые бэлдэхэ таhагуудта багшалhан.
Буряадайнгаа уралалда онсо габьяатай байhанайнгаа түлөө Буряадай болон Россиин уралалай габьяата ажал ябуулагша гэhэн нэрэ зэргэнүүдтэ хүртөө. Буряад театртаа олон жэлнүүдэй туршада ахамад найруулагшаар хүдэлөө бэлэй. Хажуугаарнь Захааминай, Хурамхаанай, Баргажанай, Мухар-Шэбэрэй, Сэлэнгын аймагуудай арадай театрнуудта олон зүжэгүүдые найруулан табиhан байха. В. И. Кондратьев тухай дулаахан үгэнүүдые драматург Г. Башкуев, соёлой орлогшо сайд байhан Майорова А. М. болон бусад олон хүнүүд найруулhан зүжэгүүдыень магтан, нэрэ солыень үргэн бэшэhэн байдаг.
Кино найруулагша Барас Халзановай Свердловско киностудида табиhан «Гурбан наран» гэжэ кинодо наадаа. «Барас Халзановай буулгаhан гурбан кинодо наадаhан хүм. Тэрэ хүн бүтэжэ болошогүй юумэ бүтээжэ, баатаршалга харуулhан хүн. Юуб гэхэдэ Свердловскын киностудида „Зов“ гэжэ нэгэдэл байгуулаа ха юм. Тэндээ мэдээжэ ажал ябуулагшадые буулгажа, арад зоной дунда тэдэнэй нэрэнүүдые мүнхэлдэг байгаа. Кино гээшэ хүн бүхэнэй тиишэ орохоёо тэгүүлдэг шэдитэ нюуса гээшэ ха... Барас Халзановай гэнтэл мордошоходо (үхэл гээшэ гэнтэл ерэдэг ха юм даа), тэрэ хүн досоогоо бүхэли ехэ юртэмсэ багтаажа ябаа юм байна гэжэ ойлгоо бэдэйбди. Уран шүлэгшэ, найруулагша, юрэл томо хүн байгаа бэлэй», — гэжэ В. Кондратьев бэшэhэн байдаг.
Иимэ, эрдэм бэлигээр түгэс, өөрын харасатай зүжэг найруулагша Владимир Ильич Кондратьев Буряад ороноо хаа-яагүй суурхуулжа, буряад зондоо жэншэдгүй зохид зүжэгүүдые найруулан табижа, зүрхэ сэдьхэлыень хүдэлгэн, зүжэгүүдээрээ буряад зоной абари зан, түүхэ домогыень харуулжа шадаа, зондоо хүндэтэй зүжэг найруулагша гээшэмнай бурханhаа табилантай хүн гэхэдэ, нэгэтэшье алдуу болохогүй.
Хүнэй бэлиг гээшэ байгаалиин табисуур. Эмшэн, багша, артист болохо бэлиг, гэбэшье хүн байха гээшэ эгээл ехэ бэлиг юм бэшэ гү? Тэрэ театртаа үнэн сэхээр алба хээ. Владимир Ильичэй мордожо ошолго театрай, бүхы харагшадай ехэхэн лэ гээлтэ гэжэ сэгнэгдэһэн юм. Тэрэ хүниие Буряад Республикын үндэhэн баялигуудай нэгэн байгаа гэхэдэ буруу бэшэ.
2012 оной июлиин 16-да наһанһаа нүгшэһэн.