1800 онуудаар урдахи хамба лама Данзан Дэмчиг Ешижамсуев хүндөөр үбшэлхэ зуураа, хэрэгээ өөрынгөө дүү хүбүүн Данзан Гаваан Ешижамсуевта даалгаад байһан байна. Тиимэһээ Данзан Гаваан хамба мүн хатагин угай, Хонин Нюга нютагай шадалтай хүнэй хүбүүн байһаниинь эли. Тэрэ 1784 ондо Тамчын дасанай ноён соржо ламаар баталагдаад, хамаг хурал номой ёһо журам соогоо үнгэрхын, уншалгануудай удха, аянгынь зүбөөр уншагдахын хойноһоо адаглаха, харюусаха уялгатай болоһон.
1797 оной февралиин 11-дэ Сэлэнгын зүүн эрьеын табан дасангуудай хамба лама Данзан Дэмчиг Ешижамсуевта Дээдэ-Үдын земскэ сүүдһээ өөрынь хандалгын харюуда бэшэг-тамга ерэжэ, тэрэнэй уялга гэбгы лама Данзан Гаваан Ешижамсуевта дамжуулагдан, тэрэ табан дасанай ахалагша соржо ламын нэрэдэ хүртэбэ гэгдээ. 1801 ондо Дээдэ-Үдын земскэ комиссарай 27-дохи июниин №471 тогтоолоор Данзан Гаваан Ешижамсуев Сэлэнгын зүүн бэеын табан дасангуудай хамба ламын уялгые саг зуура дүүргэгшээр томилогдоо. 1804 ондо табан дасанай ахалагша хамбын шэрээдэ баталагдаһан. Тэрэ үедэ зүүн ба баруун бэеын ламанарай дунда арсалдаатай хаһа тогтонги зандаа, мүн хориин дасангууд өөһэдын ахалагша ламатай, буряадай дасангууд гурбан түб болон хубааржа байгаа. Буряадай ламын шажантанай гурбан түбэй ахалагшанар өөһэд өөһэдынгөө хүгжэлтын түлөө оролдожо, өөһэдынгөө ламые Бандида Хамбын шэрээдэ һуулгаха дуратай һэн. Гэбэшье Эрхүүгэй губерниин засаг зургаанай 1809 оной тогтоолоор сэлэнгын, хориин, сонгоол ламанарай дундаһаа тон таарамжатай дэбшүүлэгшэ - Данзан Гаваан Ешижамсуев гэжэ тоологдоод, бүхы дасангуудай Бандида Хамба Ламаар баталагдаа һэн. Тиигэжэ буряадай будын шажан ганса түбтэй боложо, тоосолдоон замхаһан. 1809 онһоо эхилээд, Эрхүүгэй губернаторай захиралаар бөө шажантай тэмсэл шангадаһан, отог угай тайлаган болон бөөгэй хабаадалгатай үйлэ ёһололнууд хоригдожо, бөөгэй хамаг хэрэгсэлнүүд усадхагдажа байгаа. Энээн тушаа Галуута нуурай дасанай архивта бөөнэрэй бөө мүргэлһөө буршанаб гэһэн гар табилгатай тамга-бэшэгүүд олдоһон. Тэрэ үедэ Тамчын дасанда олон дуган сүмэнүүд баригдаа: 1825 ондо Дуйнхор, Дамдин, 1829 ондо Дара-Эхын, Самбум сүмэнүүд баригдаа. Ондоо дасангуудта тарниин Сандуй, Дэмчиг бурхадта зорюулһан сүмэнүүд бодхоогдоо. 1811 ондо Хамба лама хүзүүнэй алтан медаляар шагнагдажа, мүн буряадуудай дунда таряа тариха хэрэг дэлгэрүүлһэнэй түлөө хайрада хүртэһэн. 1830 ондо Бандида Хамба Гаваан Ешижамсуевые Жамсын гэгээнэй хубилгаан гэжэ Банчен Эрдэни Лубсан Дамба Дамбинимын тодоруулһан байна. Хамба лама мүн анха түрүүлэн буряадай аман зохёол хадагалан абаха ба угай бэшэг бэшэлжэ эхилхэ хэрэгтэ тон ехэ габьяатай.
Данзан Гаваан Ешижамсуевай шэрээдэ һууһан сагта олон тоото дасангуудай баригдаһан тухай Д-Ж.Ломбоцыреновэй угай бэшэгтэ тэмдэглэгдээ: “Данзан Гаваан Хамбын үедэ Байгалай ара талада Түнхэнэй, Алайрай гээд; наада тээнь Цээжын, Баргажанай; Сэлэнгын дайдаар Гэгээтэйн, Юрөөгэй, Янгаажанай, Худариин; Хоридо Худанай, Эгэтын, Хохюуртын, Шулуутын, Суулгын, Агын, Онон-Сүүгэлэй; хамнигадай Хужартайн, Тарбагатайн, Барисаанай4 хасаг хамнигадай Олхунайн, Зугаалайн гээд дасангууд баригдаа. Үшөө хориин Анаа дасанай хайлахада, хирпиисээр шэнэ дуган 1813 ондо бодхоогдоо” г.м. Мүн Тамчын дасанда ба бусад дасангуудта түбэд, монгол, ланза, хитад хэлэнүүд дээрэ гараһан номуудай баян сангууд, гүн шойрын, эмэй, зурхайн, тарниин, зурагай гэхэ мэтэ һургуулинууд нээгдэжэ, буряад ламанарай эрдэм бэлиг дээшэлжэ байһан. Буряадай дасангуудаар, илангаяа түб – Тамчын дасангаар ородой элитэ ехэ эрдэмтэд, хари гүрэнэй зүүн зүг шэнжэлэгшэд һонирходог, ерэдэг, ошодог болоһон саг һэн. 1829 ондо Казаниин ехэ һургуулиин багша эрдэмтэн О.М.Ковалевский, оюутан А.В.Попов гэгшэтэй монголшуудай түүхэ, хэлэ шудалха ба будын шажанай , ланза, хитад, манжа хэлэн дээрэ хэблэгдэһэн судар шаштирнуудые бэдэрхэ зорилготойгоор Сибирь ерэжэ, Галуута нуурай үргөөндэ һууһан Хамба лама Гаваан Ешижамсуевтай бараалхаба. 5 жэлэй туршада байжа, монгол хэлэ бэшэг һайн шудалаад, хамба ламын туһаар хэрэгтэйгээ оложо, ехэ һургуулиингаа номой санда абаашажа оруулһан. 1836 ондо Ковалевскитай сугтань дүрбэн буряад хүбүүдые Европын заншалта эрдэмдэ һурахыень эльгээгээ һэн. Тэдэнэй тоодо буряадай түрүүшын эрдэмтэн Доржо Банзаров ба тэдэниие абажа ябаһан Галсан Никитуев Казаниин, мүн хожомынь Санкт-Петербургын ехэ һургуулинуудта багшалһан байна. Хамба лама Гаваан Ешижамсуев Осип Ковалевский тухай хэлэхэдээ, “тэрэнэй досоо монгол угсаатанай һүнэһэн оронхой” гээд, тэрэниие аха дүүмнай гээшэ гээ. Ковалевский Казаньдаа бусаад, монгол хэлэнэй кафедра нээһэн Англиин миссионернүүд Столибрасс, Мартос гэгшэд Хамба ламые ба бусад ламанарые буряад арадай тон соёл гэгээрэлтэй хубинь гэжэ тэмдэглээ.
Данзан Гаваан Ешижамсуев хамба байха сагтаа лама хубарагуудтаа эрилтэ ехэтэйгээр хандажа, архи уухыень огто хорижо, тус умданай хорото хойшолон тухай зоной дунда ойлгууламжын хүдэлмэри ябуулжа байһан габьяатай. “Буряад зонойнгоо дунда Хамба ламын ямар ехэ хүндэтэй хүн байһыень, архи бү уугты гэмсээрнь, үгынь дуулаад, ехэнхи зонойнь уухаяа болишоһон ушарынь гэршэлнэ,” – гэжэ шажанай хэрэгээр ябаһан Эспер Ухтомский бэшэһэн. Хамба ламын гашайгаар лама хубарагууд сэбэр арюун ябадалтай боложо, арад жиндагуудта наартайгаар харагдан, ламын шажан бүри үргэнөөр һалбаржа байгаа. Хамба лама хэдышье хатуугаар шажанаа барижа байбашье, хүн бүхэндэ анхаралтай хандадаг, хэлэһэн үгыень хүндэлжэ анхардаг байһанайхи, лама хубарагудтаа, жиндагуудтаа тон хүндэтэйгөөр һанагдажа ябаһан юм. Арад зоной амгалан дэлгэр байдалай түлөө оролдожо ябаһанай түлөө Зүүн-Сибириин Бандида Хамба Ешижамсуев эрдэни шулуугаар шэмэглэгдэһэн гэгээн Александрай лентэтэй медаляар, 1-дүгээр шатын алтан медаляар, гэгээн Аннын алтан медаляар шагнагдаа һэн.
V-дугаар Бандида Хамба Лама Данзан Гаваан Ешижамсын 33 жэлэй туршада будын шажанай ба эсэгэ ороной туһада хэһэн, бүтээһэн ажалынь тон үргэн дэлисэтэй. Урда тээнь будын шажан гурбан түбэй аймагуудаар лэ дэлгэржэ эхилээд байһан һаа, тус хамбын үедэ бүхы буряад зоной ажаһуудаг газарнуудаар, Эрхүү можо ба Забайкалиин хизаар хүрэтэрөө дасан дугангууд үндэрлэн, бурхан багшын суртаал дагагшадай тоо ехэтэ олошорһон, ламанарай хоорондын тэмсэлшье усадхагдаһан байна. 1832 оной шалгалтын тоосоогоор хамта 34 дасан, 150 бага сүмэнүүд, 4000 ламанар тоологдоһон. Гэхэ зуура энэ үндэр хүгжэлтэнь һанагдаагүй үрэ дүн асаржа, Амур шадарай засаг зургаанай зүгһөө “энэнһээ хойшо шэнэ дасан сүмэнүүдые түсэблэхэгүй, барихагүй” гэһэн хорюул дасан бүхэнэй үүдэндэ үлгэхэ тогтоол гараһан. Тиин “Ламын шажантанда хабаатай 1853 оной дүримөөр”, XX зуунжэл хүрэтэр, нэгэшье шэнэ дасан баригдаагүй, гансал заһабариин ажал дээдын зургаануудһаа зүбшөөл эрижэ хэгдэдэг һэн. Теэд энэ үйлэ хэрэг Бандида Хамба Лама Данзан Гаваан Ешижамсуевай хэһэн хэрэгыень баллажа шадаагүй, тэрэнэй дурасхаал арадай түүхэ домогууд соо хадагалагданхай.
1797 оной февралиин 11-дэ Сэлэнгын зүүн эрьеын табан дасангуудай хамба лама Данзан Дэмчиг Ешижамсуевта Дээдэ-Үдын земскэ сүүдһээ өөрынь хандалгын харюуда бэшэг-тамга ерэжэ, тэрэнэй уялга гэбгы лама Данзан Гаваан Ешижамсуевта дамжуулагдан, тэрэ табан дасанай ахалагша соржо ламын нэрэдэ хүртэбэ гэгдээ. 1801 ондо Дээдэ-Үдын земскэ комиссарай 27-дохи июниин №471 тогтоолоор Данзан Гаваан Ешижамсуев Сэлэнгын зүүн бэеын табан дасангуудай хамба ламын уялгые саг зуура дүүргэгшээр томилогдоо. 1804 ондо табан дасанай ахалагша хамбын шэрээдэ баталагдаһан. Тэрэ үедэ зүүн ба баруун бэеын ламанарай дунда арсалдаатай хаһа тогтонги зандаа, мүн хориин дасангууд өөһэдын ахалагша ламатай, буряадай дасангууд гурбан түб болон хубааржа байгаа. Буряадай ламын шажантанай гурбан түбэй ахалагшанар өөһэд өөһэдынгөө хүгжэлтын түлөө оролдожо, өөһэдынгөө ламые Бандида Хамбын шэрээдэ һуулгаха дуратай һэн. Гэбэшье Эрхүүгэй губерниин засаг зургаанай 1809 оной тогтоолоор сэлэнгын, хориин, сонгоол ламанарай дундаһаа тон таарамжатай дэбшүүлэгшэ - Данзан Гаваан Ешижамсуев гэжэ тоологдоод, бүхы дасангуудай Бандида Хамба Ламаар баталагдаа һэн. Тиигэжэ буряадай будын шажан ганса түбтэй боложо, тоосолдоон замхаһан. 1809 онһоо эхилээд, Эрхүүгэй губернаторай захиралаар бөө шажантай тэмсэл шангадаһан, отог угай тайлаган болон бөөгэй хабаадалгатай үйлэ ёһололнууд хоригдожо, бөөгэй хамаг хэрэгсэлнүүд усадхагдажа байгаа. Энээн тушаа Галуута нуурай дасанай архивта бөөнэрэй бөө мүргэлһөө буршанаб гэһэн гар табилгатай тамга-бэшэгүүд олдоһон. Тэрэ үедэ Тамчын дасанда олон дуган сүмэнүүд баригдаа: 1825 ондо Дуйнхор, Дамдин, 1829 ондо Дара-Эхын, Самбум сүмэнүүд баригдаа. Ондоо дасангуудта тарниин Сандуй, Дэмчиг бурхадта зорюулһан сүмэнүүд бодхоогдоо. 1811 ондо Хамба лама хүзүүнэй алтан медаляар шагнагдажа, мүн буряадуудай дунда таряа тариха хэрэг дэлгэрүүлһэнэй түлөө хайрада хүртэһэн. 1830 ондо Бандида Хамба Гаваан Ешижамсуевые Жамсын гэгээнэй хубилгаан гэжэ Банчен Эрдэни Лубсан Дамба Дамбинимын тодоруулһан байна. Хамба лама мүн анха түрүүлэн буряадай аман зохёол хадагалан абаха ба угай бэшэг бэшэлжэ эхилхэ хэрэгтэ тон ехэ габьяатай.
Данзан Гаваан Ешижамсуевай шэрээдэ һууһан сагта олон тоото дасангуудай баригдаһан тухай Д-Ж.Ломбоцыреновэй угай бэшэгтэ тэмдэглэгдээ: “Данзан Гаваан Хамбын үедэ Байгалай ара талада Түнхэнэй, Алайрай гээд; наада тээнь Цээжын, Баргажанай; Сэлэнгын дайдаар Гэгээтэйн, Юрөөгэй, Янгаажанай, Худариин; Хоридо Худанай, Эгэтын, Хохюуртын, Шулуутын, Суулгын, Агын, Онон-Сүүгэлэй; хамнигадай Хужартайн, Тарбагатайн, Барисаанай4 хасаг хамнигадай Олхунайн, Зугаалайн гээд дасангууд баригдаа. Үшөө хориин Анаа дасанай хайлахада, хирпиисээр шэнэ дуган 1813 ондо бодхоогдоо” г.м. Мүн Тамчын дасанда ба бусад дасангуудта түбэд, монгол, ланза, хитад хэлэнүүд дээрэ гараһан номуудай баян сангууд, гүн шойрын, эмэй, зурхайн, тарниин, зурагай гэхэ мэтэ һургуулинууд нээгдэжэ, буряад ламанарай эрдэм бэлиг дээшэлжэ байһан. Буряадай дасангуудаар, илангаяа түб – Тамчын дасангаар ородой элитэ ехэ эрдэмтэд, хари гүрэнэй зүүн зүг шэнжэлэгшэд һонирходог, ерэдэг, ошодог болоһон саг һэн. 1829 ондо Казаниин ехэ һургуулиин багша эрдэмтэн О.М.Ковалевский, оюутан А.В.Попов гэгшэтэй монголшуудай түүхэ, хэлэ шудалха ба будын шажанай , ланза, хитад, манжа хэлэн дээрэ хэблэгдэһэн судар шаштирнуудые бэдэрхэ зорилготойгоор Сибирь ерэжэ, Галуута нуурай үргөөндэ һууһан Хамба лама Гаваан Ешижамсуевтай бараалхаба. 5 жэлэй туршада байжа, монгол хэлэ бэшэг һайн шудалаад, хамба ламын туһаар хэрэгтэйгээ оложо, ехэ һургуулиингаа номой санда абаашажа оруулһан. 1836 ондо Ковалевскитай сугтань дүрбэн буряад хүбүүдые Европын заншалта эрдэмдэ һурахыень эльгээгээ һэн. Тэдэнэй тоодо буряадай түрүүшын эрдэмтэн Доржо Банзаров ба тэдэниие абажа ябаһан Галсан Никитуев Казаниин, мүн хожомынь Санкт-Петербургын ехэ һургуулинуудта багшалһан байна. Хамба лама Гаваан Ешижамсуев Осип Ковалевский тухай хэлэхэдээ, “тэрэнэй досоо монгол угсаатанай һүнэһэн оронхой” гээд, тэрэниие аха дүүмнай гээшэ гээ. Ковалевский Казаньдаа бусаад, монгол хэлэнэй кафедра нээһэн Англиин миссионернүүд Столибрасс, Мартос гэгшэд Хамба ламые ба бусад ламанарые буряад арадай тон соёл гэгээрэлтэй хубинь гэжэ тэмдэглээ.
Данзан Гаваан Ешижамсуев хамба байха сагтаа лама хубарагуудтаа эрилтэ ехэтэйгээр хандажа, архи уухыень огто хорижо, тус умданай хорото хойшолон тухай зоной дунда ойлгууламжын хүдэлмэри ябуулжа байһан габьяатай. “Буряад зонойнгоо дунда Хамба ламын ямар ехэ хүндэтэй хүн байһыень, архи бү уугты гэмсээрнь, үгынь дуулаад, ехэнхи зонойнь уухаяа болишоһон ушарынь гэршэлнэ,” – гэжэ шажанай хэрэгээр ябаһан Эспер Ухтомский бэшэһэн. Хамба ламын гашайгаар лама хубарагууд сэбэр арюун ябадалтай боложо, арад жиндагуудта наартайгаар харагдан, ламын шажан бүри үргэнөөр һалбаржа байгаа. Хамба лама хэдышье хатуугаар шажанаа барижа байбашье, хүн бүхэндэ анхаралтай хандадаг, хэлэһэн үгыень хүндэлжэ анхардаг байһанайхи, лама хубарагудтаа, жиндагуудтаа тон хүндэтэйгөөр һанагдажа ябаһан юм. Арад зоной амгалан дэлгэр байдалай түлөө оролдожо ябаһанай түлөө Зүүн-Сибириин Бандида Хамба Ешижамсуев эрдэни шулуугаар шэмэглэгдэһэн гэгээн Александрай лентэтэй медаляар, 1-дүгээр шатын алтан медаляар, гэгээн Аннын алтан медаляар шагнагдаа һэн.
V-дугаар Бандида Хамба Лама Данзан Гаваан Ешижамсын 33 жэлэй туршада будын шажанай ба эсэгэ ороной туһада хэһэн, бүтээһэн ажалынь тон үргэн дэлисэтэй. Урда тээнь будын шажан гурбан түбэй аймагуудаар лэ дэлгэржэ эхилээд байһан һаа, тус хамбын үедэ бүхы буряад зоной ажаһуудаг газарнуудаар, Эрхүү можо ба Забайкалиин хизаар хүрэтэрөө дасан дугангууд үндэрлэн, бурхан багшын суртаал дагагшадай тоо ехэтэ олошорһон, ламанарай хоорондын тэмсэлшье усадхагдаһан байна. 1832 оной шалгалтын тоосоогоор хамта 34 дасан, 150 бага сүмэнүүд, 4000 ламанар тоологдоһон. Гэхэ зуура энэ үндэр хүгжэлтэнь һанагдаагүй үрэ дүн асаржа, Амур шадарай засаг зургаанай зүгһөө “энэнһээ хойшо шэнэ дасан сүмэнүүдые түсэблэхэгүй, барихагүй” гэһэн хорюул дасан бүхэнэй үүдэндэ үлгэхэ тогтоол гараһан. Тиин “Ламын шажантанда хабаатай 1853 оной дүримөөр”, XX зуунжэл хүрэтэр, нэгэшье шэнэ дасан баригдаагүй, гансал заһабариин ажал дээдын зургаануудһаа зүбшөөл эрижэ хэгдэдэг һэн. Теэд энэ үйлэ хэрэг Бандида Хамба Лама Данзан Гаваан Ешижамсуевай хэһэн хэрэгыень баллажа шадаагүй, тэрэнэй дурасхаал арадай түүхэ домогууд соо хадагалагданхай.