Монголшуудай түүхэдэ Сайн хаанай самаргаан, Бошогто хаанай буһалгаан гэгдэһэн XVII-XVIII зуунжэлнүүдэй үеэр Халха Монгол улас хитадай Цин засаг түрын мэдэлдэ орожо эхилээд, буһалгаатай, хёмороотой саг болоо һэн. Тиин зарим монгол отогууд амгалан газар бэдэрһээр, хойшоо, Ара монголшуудай дайда руу гаража ябашаһан. Сэлэнгын буряадай угай бэшэг болохо “Бишыхан запискэ” соо монгол гарбалтай отогуудай хаанаһаа, ямар шалтагаанаар иишэ ерэһэн тухайнь дурсахадаа, буряадай будын шажантанай III-дугаар Бандида Хамба Лубсан Жимбэ Ахалдаевай отог тухай дурдана: “Ахалдай Бүдэ хоёр Сайн хаанай хатуу шэрүүн хуули доро ядалсажа байхадаа, Сагаан хаанай газарта амар жаргаланай орон гэжэ дуулаад, 10-аад түрэлхидтэеэ хамта баруулжаа зорижо гараа һэн ха. Хойноһоонь эрьюулһэн нэхүүл хүсэжэ ерэхэдээ, Ахалдайе барижа абаба. Бүдэ ехэ хүсэтэй баатар хүн байжа, хойноһоонь мүрдэн ошоод, Ахалдайгаа сүлөөлөө. Тиин хилэ дабажа, Тамчын сагаан тала руу буужа ерээ гэхэ. Тэндэ Сайн ноён хаанай аймагай хатагин угайхид Сагаан хаанай албатад боложо, Подгородно отог руу бэшэгдэбэ. Энэ ушар 1718 ондо болоо. Угай бэшэгшэ Дамби-Жалсан Ломбоцыреновэй тэмдэглэһээр, Ахалдайн хүбүүн (Эспер Ухтомскиин хэлэһээр, 10 наһатай) Жэбзэндамба хутагтын хүрээдэ абаашагдаа гэнэ: “Сэлэнгын Подгородно отогой хатагин Лубсан Жимбэ Ахалдайн гэгшэ Жэбзэндамба хутагтада эльгээгдэжэ, Ургын будын шажанай һургуулида һураха болобо. Мэргэн хамба Манзушрида шаби ороод, ламын шажанай суртаал гүйсэд шудалжа, гэдэргээ бусахадаа, Сонгоол дасан ерэжэ, Заяа хамбада шаби ороһон, тииһээр байтараа, соржо лама гэгдээ. Тиин үнинэй досоогоо хадагалжа ябаһан дасан бариха һанаашалгаяа Заяа багшадаа мэдүүлжэ, үршөөл абаһан гэхэ.
1740 ондо Тамчын тала руу ошожо, тиишэ Заяа багша Баатарай шанзадба хоёрые урижа, дасанай һуури олохо хэрэгтэ хабаадуулаа. Жимбэ Ахалдаев соржо шэнэ хэрэг үйлэ тээшэ зоригтой тэгүүлэн, анхан Подгородно отог байгуулһан Андахай болон тэрэнэй ахын хүбүүн болохо Санжи ламатай хамтаржа, Химнэ голой баруун эрьедэхи Үндэр Шохой гэжэ газарта эшэгы дуган бодхоожо, энэ дайдаар будын шажан дэлгэрүүлжэ эхилээ. Хүлэн (Галуута) нуурай, Тамчын гэжэ нэрлэгдэһэн дасандаа Ургын монгол ёһоной гурим дүрим баримталан, хуралнуудаа хурадаг болоо һэн”. Залуу шэрээтэ будын шажанай гүн ухаанай ном сударнуудай, “Ганжуур”, “Данжуур” номуудай далай ехэ удхын дүүрэн багажатай, эрдэм бэлигэй үндэр шатада хүрэнхэй лама байхаһаа гадна, мүн хүн талаараа эдэбхи, үүсхэл ехэтэй, доторой эршэ хүсэтэй, һанаамгай ухаансар, хэнтэйшье харилсажа ядахагүй, урагшаа жүдхэмжэтэй хүн байгаа. Тииһээр тэрэ дасаниинь зөөгдэһөөр, бариһаар, хожомынь буряадай суутай түб дасан болоһониинь мэдээжэ. Хори буряадай угай бэшээшэ Вандан Юмсуновай мэдээсэһээр, Ахалдайн ламада соотник даа ламын нэрэ зэргэ олгогдоһон. Бүхы Хамба ламанарай дунда гансаараал хасаг сэрэгэй соотник (100 хасагай командир) гэһэн зэргэдэ хүртэһэн. Ахалдаев буряадайнгаа ламын шажаниие бүри үргэнөөр дэлгэрүүлэн, Ородой будын шажан гэгдэхээр, шатада гаргаха хэрэгые урдахи зорилгодоо табидаг һэн.
Тамчын дасан хүгжэлтынгөө үндэр шатада хүрэжэ, Хамба ламын шэрээе буляалдаха шадалтай болоһон. Ударидахы түгэс бэлигтэй Ахалдаев үшөө Манжушри хиидтэ һуралсажа байхадаа, 100 хубарагуудые ахалжа байһан. Нэгэтэ тэрэ Мэргэн хамба багшадаа хандажа, нютагаа бусахадаа, дасан бариха хүсэлөө мэдүүлээ. Тиихэдэнь нэгэ дуган ошоод, нэгэ ном, нэгэ бурхан абаад ерэ гэбэ. Асарһыень харахадаа, ши тэрэ дасандаа 1000 хубарагтай болохош, дасанайшни сахюусан Балдан Һама байха. Мэргэн хамбын хэлэһэн үгэнь мэргэн тудалдаба гэлтэй. Тиихэ үедэ Бандида хамбын тушаалда Сонгоол дасанай Содномпил Хэтэрхеев байһан, тэрэнэй зарим захирхы үүргэеэ Тамчын дасанай шэрээтэдэ дамжуулха болоходонь, Хилгантын дасанай ламанар дураа гутажа, хёморһон. Теэд бүри түрүүн Заяа хамба буряадай түб дасаниие хойшонь гаргажа, буряадай хамаг һүзэгтэндэ дүтэлбэл таарамжатай һэн гэһэн бодомжо элирхэйлһэн байна. Ородой засаг зургаанай газарташье Тамчын дасаниие буряадай будын шажантанай түб дасан болгобол тааруу гэжэ ойлгоһон.
1776 ондо Лубсан Жимбэ Ахалдаев Сэлэнгын баруун эрьеын табан дасангуудай хамба лама гэгдэбэ. Монголдо суг һураһан ламанарынь хатагин угай баяд һайдтай хамтаржа, Жимбэ Ахалдаевые Бандида Хамба ламын хэргэмдэ хүргэхыень, засаг зургаанда хандаһан. Тиихэдэнь Сэлэнгын бригадир Якоби гэгшэ: “Ахалдаев бүхыдөө сонгоолой ламын мэдэл доро байха, тус ламын хаана, ямаршье нютагта байһан ламанарай ахалагша байхадань, тэрэнэй зүбшөөлгүйгөөр юушье хэхэгүй” гэжэ харюусаба. Тииһээр Галуута нуурай, Дэрэстэйн, Үчөөтэйн, Ацын, Бургалтайн дасангай ламанар эрилтэеэ шангадуулжа эхилһэн. 1783 оной июлиин 11-нэй тогтоолоор Зүүн-Сибириин ба Забайкалиин Бандида Хамба лама гэжэ баталагдаа. 1797 ондо Лубсан Жимбэ Ахалдаев хамба нирваан болобо. 1809 ондо Тамчын дасан буряадай дасангуудай гол дасан гэжэ баталагдаһан. Тиин 1930 он болотор эндэ Ород гүрэнэй будын шажантанай 12 Хамба ламанарай хүрээн байһан. Балдан Һама сахюусантай “Гандан Даржалин” һахилтай Тамчын дасанай иимэ баян түүхэтэй байһаниинь түрүүшынь шэрээтэ, III-дугаар Бандида Хамба Лама Лубсан Жимбэ Ахалдаевай аша габьяаһаа эшэтэй байһаниинь элитэ.
1740 ондо Тамчын тала руу ошожо, тиишэ Заяа багша Баатарай шанзадба хоёрые урижа, дасанай һуури олохо хэрэгтэ хабаадуулаа. Жимбэ Ахалдаев соржо шэнэ хэрэг үйлэ тээшэ зоригтой тэгүүлэн, анхан Подгородно отог байгуулһан Андахай болон тэрэнэй ахын хүбүүн болохо Санжи ламатай хамтаржа, Химнэ голой баруун эрьедэхи Үндэр Шохой гэжэ газарта эшэгы дуган бодхоожо, энэ дайдаар будын шажан дэлгэрүүлжэ эхилээ. Хүлэн (Галуута) нуурай, Тамчын гэжэ нэрлэгдэһэн дасандаа Ургын монгол ёһоной гурим дүрим баримталан, хуралнуудаа хурадаг болоо һэн”. Залуу шэрээтэ будын шажанай гүн ухаанай ном сударнуудай, “Ганжуур”, “Данжуур” номуудай далай ехэ удхын дүүрэн багажатай, эрдэм бэлигэй үндэр шатада хүрэнхэй лама байхаһаа гадна, мүн хүн талаараа эдэбхи, үүсхэл ехэтэй, доторой эршэ хүсэтэй, һанаамгай ухаансар, хэнтэйшье харилсажа ядахагүй, урагшаа жүдхэмжэтэй хүн байгаа. Тииһээр тэрэ дасаниинь зөөгдэһөөр, бариһаар, хожомынь буряадай суутай түб дасан болоһониинь мэдээжэ. Хори буряадай угай бэшээшэ Вандан Юмсуновай мэдээсэһээр, Ахалдайн ламада соотник даа ламын нэрэ зэргэ олгогдоһон. Бүхы Хамба ламанарай дунда гансаараал хасаг сэрэгэй соотник (100 хасагай командир) гэһэн зэргэдэ хүртэһэн. Ахалдаев буряадайнгаа ламын шажаниие бүри үргэнөөр дэлгэрүүлэн, Ородой будын шажан гэгдэхээр, шатада гаргаха хэрэгые урдахи зорилгодоо табидаг һэн.
Тамчын дасан хүгжэлтынгөө үндэр шатада хүрэжэ, Хамба ламын шэрээе буляалдаха шадалтай болоһон. Ударидахы түгэс бэлигтэй Ахалдаев үшөө Манжушри хиидтэ һуралсажа байхадаа, 100 хубарагуудые ахалжа байһан. Нэгэтэ тэрэ Мэргэн хамба багшадаа хандажа, нютагаа бусахадаа, дасан бариха хүсэлөө мэдүүлээ. Тиихэдэнь нэгэ дуган ошоод, нэгэ ном, нэгэ бурхан абаад ерэ гэбэ. Асарһыень харахадаа, ши тэрэ дасандаа 1000 хубарагтай болохош, дасанайшни сахюусан Балдан Һама байха. Мэргэн хамбын хэлэһэн үгэнь мэргэн тудалдаба гэлтэй. Тиихэ үедэ Бандида хамбын тушаалда Сонгоол дасанай Содномпил Хэтэрхеев байһан, тэрэнэй зарим захирхы үүргэеэ Тамчын дасанай шэрээтэдэ дамжуулха болоходонь, Хилгантын дасанай ламанар дураа гутажа, хёморһон. Теэд бүри түрүүн Заяа хамба буряадай түб дасаниие хойшонь гаргажа, буряадай хамаг һүзэгтэндэ дүтэлбэл таарамжатай һэн гэһэн бодомжо элирхэйлһэн байна. Ородой засаг зургаанай газарташье Тамчын дасаниие буряадай будын шажантанай түб дасан болгобол тааруу гэжэ ойлгоһон.
1776 ондо Лубсан Жимбэ Ахалдаев Сэлэнгын баруун эрьеын табан дасангуудай хамба лама гэгдэбэ. Монголдо суг һураһан ламанарынь хатагин угай баяд һайдтай хамтаржа, Жимбэ Ахалдаевые Бандида Хамба ламын хэргэмдэ хүргэхыень, засаг зургаанда хандаһан. Тиихэдэнь Сэлэнгын бригадир Якоби гэгшэ: “Ахалдаев бүхыдөө сонгоолой ламын мэдэл доро байха, тус ламын хаана, ямаршье нютагта байһан ламанарай ахалагша байхадань, тэрэнэй зүбшөөлгүйгөөр юушье хэхэгүй” гэжэ харюусаба. Тииһээр Галуута нуурай, Дэрэстэйн, Үчөөтэйн, Ацын, Бургалтайн дасангай ламанар эрилтэеэ шангадуулжа эхилһэн. 1783 оной июлиин 11-нэй тогтоолоор Зүүн-Сибириин ба Забайкалиин Бандида Хамба лама гэжэ баталагдаа. 1797 ондо Лубсан Жимбэ Ахалдаев хамба нирваан болобо. 1809 ондо Тамчын дасан буряадай дасангуудай гол дасан гэжэ баталагдаһан. Тиин 1930 он болотор эндэ Ород гүрэнэй будын шажантанай 12 Хамба ламанарай хүрээн байһан. Балдан Һама сахюусантай “Гандан Даржалин” һахилтай Тамчын дасанай иимэ баян түүхэтэй байһаниинь түрүүшынь шэрээтэ, III-дугаар Бандида Хамба Лама Лубсан Жимбэ Ахалдаевай аша габьяаһаа эшэтэй байһаниинь элитэ.