"Алтаргана" нааданай гүн удха

Мүнөө үеын хүнэй ухаанай, сэдьхэлэй маягуудые һэргээлгэ болон тодорхойлолго дээрэ энэ наадануудай гүн удха үндэһэлнэ. Мүнөөдэрэйнгөө ба ерээдүйнгөө байдалые ойлгохын тула бидэ үнгэрһэн сагаа эрьежэ хараха ёһотойбди.

Бата Баяртуев

Алтарганын гимн

Ази түбиин шэмэрүүндэ алтаргана ургана.
Ариг уһан нютагта арад зомнай амидарна.
“Алтарганын” наадан – аялга дуун, хүгжэм.
“Алтарганын” наадан – эрын гурбан наадан

Алтаргана – бүхэдэлхэйн буряад-монголшуудай наадан

Нэмэлтэ мэдээсэлнүүд

"Алтарганын" түүхэ

1990-дэхи онуудаар Бэлигсайхан гэжэ олзын хэрэг эрхилэгшэ буряад сэхээтэнэй халуун дэмжэлгээр «Буряад арадай аман зохёолые һэргээлгын жаса» Монгол орондо тогтооһон юм. Түрүүлэгшээрнь Монголой Социалис Ажалай Баатар, арадай артист Пүрэвдорж һунгагдаа һэн. Энэ жасын үүсхэлээр, Хэнтэй аймагай буряад дуунуудта дуратайшуулай дэмжэлгээр имагтал буряад арадай, тиихэ мүртөө хори-буряадуудай дуунуудай найр наадан болохо зорилготойгоор «Алтаргана» эхиеэ абаа бэлэй.

Ирагуу найруулагшын домог мэтэ наһан

Зүрхэ сэдьхэлээрээ таһаршагүй холбоотойбди

Саг үедэ хубиршагүй уран бэлиг

Арадаймнай андалдашагүй баялиг

Буряадай арадай поэт Лопсон Тапхаев “Андалдашагүй баялиг” гэжэ шүлэг соогоо иигэжэ бэшэһэн юм:

...Абай-Гэсэр, Алтан-Шагайе
Арад зомни зохёоходоо,
Үнгэрһэн сагай үнэн шарайе
Үльгэр болгон үлээгөөл даа.

Булжамуурта ороной сууряан

Буянтай эжынэртэ доро дохиё

Буряадуудай холбоон - Монголдо

Улаан-Баатар хотодо «Монголын Буриадын тѳв холбоон» гэжэ нэрэтэй, Монголдо байдаг бүхы буряадуудые нэгэдүүлһэн ниитэ эмхи байгуулагдаһан. Энэ эблэлэй эгээл эдэбхитэй гэшүүн, оргодой бодонгууд угай залуу хүбүүн Бадмын Доржпурэвтэй уулзахадамнай, холбоонойнгоо ажал тухай тодорхойгоор хѳѳрэжэ үгѳѳ һэн.