Дашиева Буда-Ханда

Буда-Ханда Тарбаевна Дашиева 1938 оной мартын 7-до Шэтэ можын Агын бэеэ дааһан тойрогой Гүнэй нютагта түрэһэн юм. Агын дунда һургуулиин 8-дахи анги дүүргээд, поезд гээшыешье, городшье хаража үзөөгүй залуухан басаган чемоданаа баряад Улаан-Үдэ ороно. Дуунай һургуулида орохо зорилготой ерэһэн байгаа. Тэрэ һургуулидаа, нэгэ һууриие найман хүн буляалдажа, орожо шадаа бшуу даа. Һургуулида ороходонь шүүлгын бүлэгтэ һууһан Вера Дашеевна Лыгденова багшань болобо. Буда-Хандатай нэгэ ангида Николай Ян Вен тун (хожомынь Саян Раднаев болоһон), Владимир Буруев, Ким Базарсадаев, Найдан Дамиранов, И. Кишиктуева гэгшэд һураһан юм. Дуунайнгаа һургуулида һуража байхадаа 3-дахи ангиһаа холын нүүдэл тоглолтодо гарана. Энэнь юуб гэхэдэ, Людмила Бадарханова Валентина Дамбуева хоёр дуу хатарай «Байгал» шуулгын найрал дуушад соо нарин хоолой үгы байна, орожо дуулалсыт гэжэ уриһан байгаа. Хэдэн залуу басагад Кавказ хараха, газар дэлхэй үзэжэ ябахада гоёл ха юм гэжэ тэрэ хоортонь оролсожо ошоо һэмди гэжэ өөрөө хөөрэдэг. Тэрэ үедэ Николай Таров, Цырен Хоборков, Чимита Шанюшкина, Татьяна Гергесова, Клавдия Шулунова, М. Чайванэ гэһэн солистнууд байгаа. Балет соонь Б. Егоров, О. Тумурова, С. Барцева, К. Халбаев, С. Халбаева гэгшэд бии һэн. 1957 ондо ансамбльтайгаа суг Монгол ошоһон байна. Тиихэдэ 1959 ондо Москвада Буряадай урлалай ба уран зохёолой 2-дохи декадада хабаадалсана. Буда-Ханда Дашиева эхилжэ хоор соогоо дуулалсаһаар, тэндээ сольно бадагуудые дууладаг болоно. Тиигэһээр тайзан дээрэ гансаараа дууладаг болоһон юм. «Байгал» шуулга 10-дахи анги дүүргэһэн олон хүбүүдые — Д. Дашиев, Тушемилов, Д-Д. Базаров, Н. Цыренов, М-Ж. Бадмаев, Р. Жамбалов, В. Жигжитов гэгшэдые ажалда абаа. Буда-Ханда Тарбаевна арба гаран жэлнүүдэй туршада түрэл «Байгал» ансамблиингаа нэрэ хүндые үргэлсэжэ, үргэн ехэ Буряад ороноороо, хари гүрэнүүдээр яһала ябалсаа. Тииһээр Ярууна нютагай агроном хүбүүндэ хадамда гаража, Яруунын соёлой таһагта «Сагай сууряан» гэжэ аймаг дотороо холо ойрын малшад, адуушад, таряашад дээгүүр наада зугаа дэлгэжэ ябадаг бүлгэм байгуулжа, тэрэнэй хүтэлбэрилэгшэнь боложо хори гаран жэлнүүдэй туршада амжалтатай һайн, магтаалтай солотой ябаал даа. Буда-Ханда Дашиевагай дууладаг арадай дуунуудые хүгжэм зохёогшо Чингис Павлов аранжировка хэжэ үгэдэг байһан юм. Ажалдаа таһалгаряагүй ябажа Зүүн Сибириин соёлой дээдэ һургуули дүүргээ. Буряадай АССР-эй соёлой габьяата хүдэлмэрилэгшэ гэһэн нэрэ зэргэдэ хүртэһэн байна.