Байгаали оршоноо хамгаалха

Обоодо шулуу нэмэхэдээ: 
Обоогой ехэ тандаа, 
Олзын ехэ мандаа. 
Үлын ехэ тандаа, 
Олзын ехэ мандаа.


Шубуунай даллага 
Сагаан шубуудай ерэхэдэ 
Саһата уула гэдэхэл. 
Сагаан шарагша гүүнэй унагалхада 
Саглашагүй ехэ даллага 

хурай, хурай, хурай.

Хун шубуудай ерэхэдэ 
Хура саһан гэдэхэл. 
Хулагша гүүнэй унагалхада 
Хубитай ехэ даллага 

хурай, хурай, хурай.

Ангир шубуунай ерэхэдэ 
Атар газарай ногоон ургахал. 
Алагша гүүнэй унагалхада 
Алдалгүй ашатын ехэ даллага 

хурай, хурай, хурай.

Хонгор галуудай ерэхэдэ 
Хонхорой саһан гэдэхэл. 
Хонгогшо гүүнэй унагалхада 
Хутагта ехэ даллага 

хурай, хурай, хурай.

Нугаһан шубуунай ерэхэгүйдэ 
Нуурай уһан гэдэхэл. 
Ногтолхо унаганай түрөөдүйдэ 
Найр ехэтэ даллага гуйял. 

хурай, хурай, хурай.

Хараасгай шубуунай ерэхэгүйдэ 
Хадын саһан хайлахал. 
Харагша гүүнэй унагалхада 
Харалгүй ехэ даллага гуйял. 

хурай, хурай, хурай.

Булжамуур шубуунай ерэхэдэ 
Булагай уһан гэдэхэл. 
Бууралхан гүүнэй унагалхада 
Буянта ехэ даллага абаял. 

хурай, хурай, хурай.

Хүхы шубуунай ерэхэдэ 
Хүрэһэн газар гэдэхэл. 
Хотонһоо хони хурьга ниилүүлхэдээ, 
Хэшэгтэ ехэ даллага абаял. 

хурай, хурай, хурай.

Зэрлиг амитанай түрэхэдэ 
Зэлэдээ унага барихадаа, 
Замгүй ехэ даллага дуудаял. 

хурай, хурай, хурай.


ОБООДО ХЭЛЭХЭ ҮГЭ

Анхан сагта хабар, намарай сагта нүүдэл зөөдэлэй замда үлэтэй дабаагаар хойшо урагшаа дабажа гарахадаа, тэрэнэй орой дээрэ байгаа арбан гурбан Обоогой ехэ Обоодо моринойнгоо дэлһэн, һүүлһээ абажа уяад, хабарай үедэ һаань:

Хоёр нютагаймни 
Хоорондоо һуужа байгаа 
Алтан тэмдэгни. 
Үлэ – арбан гурбан обоомни, 
Алтан ургамалтай орондоо 
Хүн мал хоёршни тэнсэжэ ерэлэй. 
Үлэ – арбан гурбан обоомни, 
Та амархан һайн һуужа байна гүт? – гэжэ хэлэдэг.

Намарынь үбэлжөөн руугаа бусажа ябаха үедөө: 
Хоёр нютагаймни 
Алтан тэмдэгни. 
Алаг ургамалта нютагтаа ошожо, 
Хүн, малтаяа амар һайн зуһаад, 
Үтэг үбэлжөөндөө зорижо ябанабди.

Ангай мяха эдихэдэ: 
Ангай юумые арбуулаа, 
Хоморой юумые хоюулаа эдие.

Хирээгэй дуугархада: 
«Һайн хэлээ наашань, 
Муу хэлээ саашань, 
Гурбан зуун наһатай, 
Гурбан сагаан үндэгэтэй болоорой!».

Долоон уулын саагуур оро, 
Добо шоройн доогуур оро, 
Дондог бөөгэй хаяагаар гара.

Уулиин дуугархада: 
Уханын гүзээндэ 
Уһа абаад ерээрэй. 
Уулиин толгой шаная!

Тэнгэриин дуугархада: 
Үндэр гэбэл, уулые нэрбэ! 
Үргэн гэбэл, талые нэрбэ! 
Үнэр гэбэл, намайе нэрбэ! 
Дэлюу эдиһэн болбол, дэлбэ нэрбэ! 
Һархинсаг эдиһэн болбол, һалба нэрбэ.

Хюмһаа абажа, газарта булахадаа: 
Ши сахир сагаан хада боло, 
Би шал буурал үбгэн болоһуу. 
Би шамайе үхэртэ бү заагуужам, 
Ши намайе үхэлдэ бү заагаарай, – гэдэг байгаа.

Тэмээнэй һүүлэй газарта хүрэжэ, 
Тэхын эбэрэй тэнгэридэ тулахада, 
Хониной мяханай хүнэһэтэй 
Хоёр мориной ашаатай ерэжэ абуужан.

Шаазгайн дуугархада: 
Шаг-шаг дуугараад, 
Һалхи хүсөө юм гүш, 
Саашаа золиг.

Һайниие хэлэ, һайниие хэлэ, 
Һайниие хэлэбэлшни, 
Һархинсагааршни дүүрэтэр 
Шара тоһо үгэхэб. 
Муу хэлэбэлшни, 
Модон годлёор харбахаб.