Зүүн-Сибирь болон Алас-Дурна зүгэй урдаа хараха микробиолог

Тэрэ хүдөө ажахын адууһа малай хамшаг үбшэ элирүүлхэ ба һэргылхэ удхатай үйлэдбэри ба эрдэм шэнжэлгэдэ бүхы наһаяа сүм зорюулжа, дээдэ һургуулиингаа оюутад ба аспирантнуудта үргэн мэдэсэеэ дамжуулжа, багшалжа ябаа. Виктор Цыдыпович вирус ба бактеринуудай хубилалта (мутация) ба манай регионой эпизоотологическэ байдал шэнжэлһэн олон хүдэлмэри бүтээһэн, мүн тэрээн дээрэ мүнөөшье хүдэлһэн зандаа.
Тэрэ 1939 оной июлиин 26-най үдэр Мухаршэбэр аймагай Хушуун-Үзүүр тосхондо хүдөөгэй ажалшадай бүлэдэ түрэһэн. Дайнай үеын хүүгэн хүдэр бороор үндыжэ, эртэхэн боргожоо һэн бэзэ. 1945 ондо Баарай-Адагай һургуулиин 1-хи ангида орожо, 1956 ондо Хонхолойн дунда һургуули амжалтатай түгэсхөө.


Тиин 1958 ондо Виктор совед армиин сэрэгтэ абтажа, дүрбэн жэл соо алба хэжэ гараа. Сэрэгэй уялга дүүргэһэн залуу хүбүүн Мухаршэбэрэй комсомолой аймагай хорооной инструкторээр хүдэлөө. 1962 ондо Буряадай хүдөөажахын дээдэ һургуулиин ветеринарна таһагта орожо һуралсаба. Омог дорюун оюутан хаһын хүхюутэйшье һаань, Виктор хэшээл номдоо харюусалгатай ябаа, юуб гэхэдэ, ерээдүй малай аргашанай шудалха юумэн дундаршагүй һэн.

1967 ондо БГСХИ-н шэнэхэн дипломтой ветеринар Тува республика руу деканадай зүгһөө эльгээгдээд, «Шекпээр» совхозой ахамад ветеринараар томилогдоо. Тииһээр 1969 ондо нютагаа бусажа, Мухаршэбэрэй «Ленинэй туг» колхоздо ветеринарай ажалда абтаба. Хүдөөгэй ажахынуудта хүдэлхэдөө, мэргэжэлэй талаар ехэхэн дадалтай болоо һаабза. 1971 онһоо БГСХИ-н ветеринарна клиникые даагшаар хүдэлжэ эхилээ. 1972 ондо Казань хотын Н.Э. Бауманай нэрэмжэтэ ветеринарна дээдэ һургуулиин дэргэдэхи микробиолгиин лабораторида аспирантаар абтажа һуралсаба. 1976 ондо «Сибирскэ язва» (боом) хэмэл аргаар халдахаагдаһан ба вакцина хүүлэһэн малай сероаллергическэ реакци" гэһэн темээр кандидай диссертаци амжалта түгэс хамгаалаа.

Тэрэл жэлдээ Буряад ороноо бусажа ерэһээр, БГСХИ-н микробиологиин ба вирусологиин кафедрада ба ВСЭ-дэ (ветеринарна-санитарна экспертизэ) ороһоор, үнэн сэхээр эндээл хүдэлжэ гараһан гээшэ. 1976 онһоо 1981 он хүрэтэр ассистент, һүүлдэнь ахалагша багша, доцент ябаа, тиин 1991 ондо микробиологи, вирусологиин кафедрые даагшаар, мүн ВСЭ-дэ хүдэлдэг болоо.
1982 ондо дээдэ һургуулиингаа 50 жэлэй ойгоор дашарамдуулан Хүндэлэлэй тэмдэгээр шагнагдаа.

1992 ондо В.Ц. Цыдыпов «Сибирь ба Алас Дурнын хизаарнуудай хүдөөажахын адууһа малые шэбэрэй боом (сибирская язва) хамшагһаа тусгаар һэргылэлгэ (профилактика) ба эпизоотологи» гэһэн докторско дисссертаци эрхим һайнаар хамгаалжа шадаа. 1993 ондо ВАК-эй шиидхэбэреэр эрдэмтэ багша профессорэй нэрэ зэргэдэ хүртэбэ. Тэрэ эрдэм шэнжэлгын экспедициин гэшүүн боложо, Монголой хойто зүгтэ патогеннэ микробой дэлгэрэлгэ шэнжэлэлсээ. 1995-1996 онуудаар Монголой гүрэнэй ехэ һургуулиин дэргэдэхи докторско диссертаци хамгаалалгаар Уласхоорондын зүблөөнэй гэшүүнээр, мүн Алас Дурнын аграрна университедэй дэргэдэхи диссертационно зүблөөнэй гэшүүнээр уригдажа хүдэлөө. 1996 ондо уралан нарижуулгын (рационализаторска) дурадхалнуудай түлөө мүнгэн шангаар урмашуулагдаа. 2001 ондо Шэтэ можын захиралай толгойлогшын Хүндэлэлэй тэмдэгээр шагнагдаа.

2006 ондо «Ород уласай дээдэ һургуулинуудай габьяата хүдэлмэрилэгшэ» гэһэн хүндэтэ нэрэ зэргэдэ хүртэһэн. 2011 ондо үндэр мэргэжэл ба сэхэ сэбэр ажалайнгаа түлөө Байгалай үмэнэхи хизаарай хүдөөажахын ба эдеэ хоолой яаманай зүгһөө Хүндэлэлэй тэмдэгээр шагнагдаа. Гурбан жэлэй туршада залуу эрдэмтэдэй Зүблэлэй түрүүлэгшээр һунгагдажа ябаа. Хоёр дахин факультедэйнгээ бюро ударидаа, академиин ажалшадай хорооной (профкомой) гэшүүнэй уялгашье дүүргээ.

Виктор Цыбанович БГСХА-гай болон факультедэй олониитын үйлэ хэрэгүүдтэ эдэбхитэйгээр хабаадажа, эрдэм шэнжэлгэ, ухамайлан зохёолго, оньһожоруулга бэдэрэлгэеэ орхингүй, урагшаал тэгүүлһэн зандаа ябадаг.
Нёдондо, 2019 оной октябриин 25-най үдэр БГСХА-гай үмэнэ элитэ эрдэмтын 80 жэлэй ойдо зорюулагдаһан «Ветеринарна микробиологиин шухала асуудалнууд» гэһэн конференци үнгэргэгдэбэ. Юуб гэхэдэ, Виктор Цыбанович Цыдыпов лэ анха түрүүн микробиологиин эрдэм шэнжэлэгшэдэй һургуули БГСХА-гай дэргэдэ бии болгоһон габьяатай. Тэрэ 200 гаран научна ба методическэ ажалнуудай зохёогшо юм. В.Ц. Цыдыповэй хүтэлбэрилжэ һургаһан аспирантнуудынь һайн шанартай хэшээл абаһанайхи, бүхыдөө 3 эрдэмэй докторнууд, 30-аад эрдэмэй кандидадууд урган гараһан байна. Энэ болбол багшын эсэшэ сусашагүй ажалай үрэ дүн, үндэр габьяа гээшэл!


Мал эмшэлэлгые дүүрэн хангалгатай байлгаха ба элдэб хамшаг, халдабарита үбшэнгүүдһээ һэргылхэ талаар тон ехэ ажаябуулга хэдэг байһаараа холо ойгуур суурхадаг, Владивосток, Новосибирск, Омск хотонуудһаа эрдэмтэд саг бүри ерэжэ, элдэб асуудалнуудаар дүй дүршэлтэйнь хубаалдадаг байһан. Виктор Цыбанович эрдэмтэдэй дунда хүндэтэй, хэлэһэн үгэнь шэгнүүртэй. Түрэл дээдэ һургуулидаа суг хүдэлдэг нүхэдынь, аспирантнуудынь тэрэнэй хүн талыень ба хэһэн туйлалтануудыень дээгүүр сэгнэн магтадаг байна:

БГСХА-гай ректор, экономическэ эрдэмэй кандидат, доцент Галсан Евгеньевич Дареев: «Иимэ конференцинүүд дээрэ эрдэмтэд сугларжа, оршон үеын микробиологи, вирусологиин талаар зүбшэлдэхэдээ, эрдэм мэдэсэеэ улам үргэдхэнэ, хүгжөөнэ. Манай хүндэтэ ветеран, нэрэтэй түрэтэй эрдэмтэн Виктор Цыбанович һууридаа миин һуудаггүй, ходол элдэб орёо асуудалнуудта харюу бэдэржэ, хэбшэшэһэн халибтай бэшэ, шэнэ-шэнэ түхэлэй туйлалта, нээлтэнүүдые хэжэл байдаг, эдэбхи үүсхэл ехэтэй хүн юм».

Ветеринарна эрдэмэй доктор, профессор Юрий Абогоевич Тарнуев: «Виктор Цыбанович буряад арадай эрхим хүбүүн, ветеринариин эрдэмдэ үнэнтөөр бэеэ үгэһэн хүн. Тэрэ хаанашье хүдэлжэ ябабал, илгаагүй, орёо хүндэ зорилгонуудые урдаа табяад, тэрэниие шиидхэмээр зохистой шэнэ онол аргануудые эсэшэгүй бэдэрдэг, шармайһандаа хүрэхын тула бэеэшье, сагаашье гамнадаггүй. Залуу үетэниие һонирхуулжа шададаг, эрдэм шэнжэлгын һэдэб олгожо, өөрынгөө хойноһоо дахуулжа ябадаг тусгаар бэлигтэй. Хожом тэдэнэрынь багшынгаа үгэһэн хэшээлынь, оролдоһон аша туһыень хэрэглэжэ, нэрэ зэргэтэй эрдэмтэд олоор гараһан».
Буряадай Республиканска ветлабораториин директор, ветеринарна эрдэмэй кандидат Ольга Алексеевна Зверева: «Виктор Цыбанович — хүндэтэ багшамнай, шабинарайнгаа түлөө бүхы сэдьхэлээ табижа шармайдаг, бидэниие ажабайдалай, эрдэмэй дардам харгыда гаргаһан хүмнай гээшэ. Би сэсэн мэргэн багшынгаа хүтэлбэри доро „Байгалай омуль загаһанай эпизоотологиин асуудалнууд“ гэһэн темээр диссертаци бэшэжэ хамгаалһанби. Энэ хэрэгтэ багшымни оруулһан хубита туйлай ехэ юм ааб даа. Виктор Цыбановичнай эрдэм мэдэсээрээ, хараа бодолоороо, абьяас эдэбхеэрээ бидэниие гайхуулдаг һэн. Аспирант ябахадамнай багшымнай наһанай нүхэр, гистологиин кафедрада хүдэлдэг Ольга Пунсуковна бидэндэ ходол эльгэ дулааханаар хандаха: „Хэр байнаш, юумээр дутанагүйгши, аба эжышни хэр бэ?“ — гэхэ мэтээр ходо асуужа, һонирхожо, гэртээ оруулжа, халуун сайгаа уулгажа, эдеэлүүлжэ, эхэ эсэгэһээ өөрэгүй, түрэлһөө ехэ түрэлнай мэтэ байгша һэн. Би мүнөө хүндэтэ багшадаа, Ольга Пунсуковнада, хүүгэдтэнь, аша зээнэртэнь элүүр энхэ, амгалан тайбан олон жэлдэ жаргажа һуухыень үнэн зүрхэнһөө үреэнэб».

Ветеринарна эрдэмэй кандидат, Буряад Республикын хүдөөажахын габьяата хүдэлмэрилэгшэ Мүнхэ-Жаргал Цыбикович Цыбиков: «Аспирантурада һуража байхадам, хүтэлбэрлэгшэмни байһан Цыдыпов Виктор Цыбановичые ходол дулаанаар дурсажа ябадагби. Тиихэдэ Яруунын аймагта, тодорхойлбол, Иисэнгын нуурнуудта загаһанай тахал боложо байгаа. 2001-2002 онуудаар Иисэнгын, Нарһатын, Ехэ Яруунын, Хоргын нуурнуудай загаһад аэромоноз гэжэ халдабарита үбшэндэ нэрбүүлһэн юм. Би тэрэ үеэр Яруунын аймагууд дундахи ветеринарна лабораториин директорээр хүдэлжэ байгааб. Энэ асуудал шиидхэжэ ябаһан Виктор Цыбанович тус темэдэ туласа дүтэлэн хүдэлхыемни дурадхаа. Тус темэеэ шэнжэлһээр байтарнь, тэрэнэйм үрэ дүн хэмжүүрээрээ кандидадай диссертацида дүтэ болошобо. Тиигэжэ 2009 ондо энэ ажалдаа бүри абьяастайгаар шунан орооб. Эдэбхи үүсхэл ехэтэй, зоной түлөө унан тамиржа ябадаг Виктор Цыбанович эрдэмтэ хүтэлбэрилэгшэм байхадаа, диссертацимни материал бэлдэлсэжэ, тоогүй оло дахин Яруунын нуурнуудаар ябалсаһан, юу-хээ намда һайса заажа, харуулжа, ойлгуулжал ябаһан даа. Багшамни хэды ехэ нэрэ зэргэтэйшье һаа, тон зоной, хододоо хүхюутэй, зугаатай ябадаг гүнзэгы бодолтой, боди сэдьхэлтэй хүн юм».
Иигэжэ Виктор Цыбанович ветеринарна факультедэйнгээ тоогүй олон, хэдэн үеын оюутадһаа гадна 3 доктор, 30 гаран аспирантнуудые хүтэлбэрилжэ гаргаһан, мүнөөшье үшөө гурбан хүн һуралсана ха. Одоо тэдэ эрдэмэй кандидадай, докторой нэрэ соло тээшэ хүтэлһэн шабинарынь хаа-хаагуур хүдэлжэ, арадай хэрэгтэ туһатай ябахадаа, багшынгаа хэшээл заатагүй дурсадаг. Багшаһаань тэдээн тухайнь гар утасаар хонходоод асуухадам, тордиһогүй нэрэ обогтойнь бултыень тооложо үгөөл даа. Тэдэнь хэд бэ гэбэл:


Америкада мүнөө хүдэлдэг ветеринарна эрдэмэй доктор, профессор Етобаева Ирина Валерьевна, Республиканска ветлабораториин директор Зверева Ольга Алексеевна, тэрэнэй орлогшонь Петруев Даржа Нимаевич, Россельхознадзорто Иванова Ольга Михайловна, Багрецова Анна Афанасьевна, БГСХА-да 5 хүн хүдэлдэг: ветеринарна эрдэмэй докторнууд Третьяков Алексей Михайлович, Гармаев Максар Цыдыпович; кандидат, доцент Цыбикжапов Алдар Дашиевич, микробиологиин кафедрые даагша Алексеева Саяна Мункуевна, доцентнууд Дансарунова Ольга Сергеевна, Бохоев Виктор Алексеевич, Цыремпилова Нина Андреевна, Очирова Луиза Андреевна, Галсанова Галина Дамбаевна, Хандажапова Баярма Батуевна, Дугаржапова Елена Дамбаевна; Роспотребнадзорай лабораторида Хайдапова Рада Бальжинимаевна, ветеринариин Управленидэ Евдокимов Петр Иванович; Москвагай микробиологиин институдтэ Цыбанова Туяна Сергеевна, Агада аймагай ахамад ветврач Монсонов Алексей Викторович, Яруунада ветлабораториин директор байһан Цыбиков Мунко Цыбикович, Бадмаева Октябрина Борисовна, БНЦ-дэ Хангажапов Александр Альбертович, гээд лэ олон даа.

Виктор Цыбанович Цыдыпов мэргэжэлэй талаар холо ойгуур сууда гаранхай эрдэмтэн. Тэрэнэй 1975 онһоо 2017 он хүрэтэр бэшэһэн 300 гаран эрдэм шэнжэлгын статьянуудынь, автореферадуудынь, 6 рационализаторска дурадхал ба 6 авторай үнэмшэлгэнүүдынь, ухаалан зохёоһон патентнуудынь, арба гаран монографинуудынь зохёогшын ялас гэмэ гүнзэгы бодол, хурса хурдан оюун бодол гэршэлэн харуулна. Тэдэнь эрдэмтэдтэ, хүдөө ажахын мэргэжэлтэдтэ, юрэ арад түмэндэ аша туһатай, хэмжүүргүй ехэ ажал хүдэлмэри гээшэ гэжэ онсолхоор. Виктор Цыбановичай гансаараашье, хүнүүдээршье хамта бэшэһэн хүдэлмэринүүдынь хэблэгдэжэл байдаг, эрдэмтын библиографи элбэг баян, одоо ба ерээдүй сагай эрдэмтэдэй, оюутадай, аспирантнуудай хэрэглэхэ зүйлнүүд олон даа.

Виктор Цыбанович эрдэм шэнжэлгэ хэхэдээ, эгээлэй юрын юумые шэнэ нюдөөр хаража, хэбшэһэн түхэлтэй бэшэ, харин һанагдаагүй мэргэн арга олодог тусгаар бэлигтэй. Зүгөөр эрдэмтын хамаг хүсөө үгэжэ олоһон шэнжэлгэ туршалгануудынь гүйсэд хэрэлэгдэнэгүй гэхээр, мүнгэ танганай талаар һомололгонь хоморшог. Олохон шухаг дурадхалнуудтань дээдын зургаануудһаа «ногоон гал» үгтэжэ, үйлэдбэриин багажада абтаха ха гү? Виктор Цыдыповичэй хэлэһээр, БГСХА-да бэрхэ эрдэмтэд, шэнжэлэгшэд олон, тэдэнэй хэһэн, бүтээһэн ажал ехэ. Зүгөөр тэдэнэр ехэнхи ушарта өөрын лабораторигүй, дэмжэлгэгүй байжа хохидоно. Буряад орондоо иимэ бэлиг түгэс эрдэмтэдтэй байһан аад, хэһэн бүтээлнүүдынь хүсэд ашаглажа шадахагүймнай харамтайл.

Виктор Цыдыповичай микробиологи, вирусологиин эрдэм шэнжэлгээр бүтээһэн ажалнуудынь, ухамайлан зохёоһон бүтээлнүүдынь тэрэнэй гүнзэгы мэдэсые, һүбэлгэн ухаае, оюун бэлигые гэршэлнэ. Саадын нюусгай зүйл гэхэдэш, юрын боро аргаар тодоршодог байнал. Энэ хадаа эрдэмтын бүхы дүршэл шадабарияа, хара хүсөө элсүүлэн олоһон онол арганууд. Тэрэнэй хэлэһээр, анхан сагта монгол туургатан, талын малшад ханяада, хэжэг (грипп) мэтэ халдабарита үбшөөр нэгэтэшье үбдэдэггүй байһан. Яагаад үбдэдэггүй байгаа гээшэб? Юундэб гэхэдэ, сэбэр агаарта хүдэлөөд, тараг, сэгээгээ һайбалаад, мяхаа гэдэһэ дотортойнь зооглоод, боро шүлөөрөө хии шараяа даруулаад лэ, халдабарита үбшэндэ диилдэшэгүй хүдэр бэетэй ябаал даа. Жэшээнь, одоо сагта зоной үбшэлдэг хэжэг, ханяадан, хии шара, гэдэһэ доторой үбшэнгүүдые, мүнөө дэлгэрһэн коронавирус үбшыешье яагаад усадхажа болохоор гээшэб? Виктор Цыдыповичай хэлэһээр, урданай сагһаа манай угсаатанда мэдээжэ арганууд дээрэ шэнэ зүйл оруулжа эмшэлхээр арганууд яһала олдохо:

а) тус хамшагта үбдөөд бараг болоһон хүнэй шуһа һая үбдэгшэдтэ хэбэл гансата һайжарха ;
б) Сагаан эдеэн — тараг, айраг, сэгээ г.м.тон туһатай, юуб гэбэл, һүнэй бодосууд эршэ ехэтэй, эмшэлхэ шэдитэй (молочно-кислые бактерии — хорошие индикаторы), туулайнууд дээрэ опыт хэгдэһэн;
в) Сыворотка +Түнхэнэй аршаан жэшээнь=бифидобактерин ургуулха;
г) Үхэрэй шабааһанай нарин бодос+ һүнэй шара шүүһэн, сиибэр (сыворотка) 1:3 ниилүүлээд худхабал=эмэй экстракт бии болгохоор. Тус экстрактын эхин эһээлтэ (основа) фармацевтнууд бэдэрдэг, зүгөөр тэрэниие холуур бэдэрэлтэгүй, юрын шабааһан сооһоо татажа гаргахада болохо ха юм.
д)Малай гэдэһэ дотор, дэлюун, уушхан, гүзээн г.м.буйлуулжа, элдэб препарат бэлдэжэ, шэшэһэнэй, хотын, хии шарын, шуһанай г.м. үбшэнгүүдые аргалха, бэеын тамир шангадхаха-иммунитет бодхоохо шадалтай.


Виктор Цыбановичай ухаалан зохёолгынь нэгэ үнэмшэлгэ (патент) — «Гарзалһан малай һэе усадхаха арга шадабари» («Стратегия утилизации падшего скота») гэһэн ажалынь мүнөө ажахынуудта хэрэглэгдэнэ. Ветеринарна албанай Управлени хуушанай скотомогильнигуудые эрдэмтын ухамайлан бүтээһэн, хубилган шэнэлһэн (модифицированна), үнэргүйгөөр галдадаг пеэшэнээр шатаадаг болонхой.

«Байгалай хаб загаһанай эбэрэн ядаралга» (Патология и трагедия Байкальской нерпы) гэһэн ажалаа хэжэ ябахадаа, гурбан жэлэй туршада шэнжэлгэ хэжэ шалтагынь элирүүһэн. Тиихэ зуурань Байгалай уһан соо нефть усадхадаг бодосууд-микробууд олдоһон. Мүн Котокелиин, Яруунын нуурнуудай загаһадай танигдаагүй тахалда нэрбэгдэхэдэ, тус үбшэнэй хаанаһаа эхитэй байһые тодоруулан элирүүлжэ шадаа. Тиин эдэ нуурнуудай ядаралта байдал яагаад һэргээхэ тухай шэнжэлээ. Энэ хэрэгтэ аспирантнуудынь хажуудань ябалсажа, багшатаяа суг ажал хэжэ, тон һайн дадал хэшээл оложо ябаа.

ТРЦ «Сагаан морин» гэжэ дэлгүүрэй наймаанда табигдаһан эдеэ хоолой шанарые нарин нягтаар шалгахадаа, мяхан, загаһан, огородой эдеэн ба фруктнууд соо сальмонеллёз оложо, тэрэниие усадхахын тулада лазерна луч гэхэ мэтэ арга хэрэглэхэ шиидхэбэри абтаа.

Эрдэмтын сэдьхэлдэнь тон дүтэ һанаха ажалынь гэбэл, «Алас Дурна ба Сибириин хизаарнуудаар шэбэрэй боом (сибирская язва) хамшаг һэргылэлгэ ба малай тахал шэнжэлгэ (эпизоотологи)» гэһэн хүдэлмэри. Хилын ойрохи газарнуудаар тахал саран арюудхалга (дезинфекци) гэхэ мэтэ хараада абтагдаа. Зүгөөр, бүхы ажалынь мүнөө нэрлэхэнь бэрхэтэй, тэдэнь эрдэмтын түрэһөөр 80 жэлэй ойдо зорюулан 2019 ондо БГСХА-гай номой хэблэлээр гаргагдаһан «Дело жизни профессора Цыдыпова Виктора Цыбановича» гэжэ ном соо хамаг ажал хүдэлмэринь хуруу хухадгүй тоологдонхой юм.

Буряад арадаймнай урдаа хараха эрхим хүбүүдэй нэгэн Виктор Цыбанович Цыдыпов тухай хөөрээнэй түгэсхэлдэ, тэрэнэй мүнөө үеынь шаби, аспирантынь дурсалгаар дүүргэе:


Яруунын аймагай СПК «Үльдэргэ» ажахын түрүүлэгшэ, аспирант Будажанаев Булад Цырендоржиевич: «Нэгэтэ бүлэг зон Баргажан руу Янжима бурханда мүргэхэеэ ошообди. Хүнүүдтэ тэрэ элдэб дүрөөр, ан амитадайшье, бурхадайшье дүрөөр үзэгдэнэ, харин нэгэ ветеринар-лаборант басаганда миисгэйн дүрэ харагдаа. „Олон миисгэйнүүдые унтуулһанайм нүгэл гээшэ ха,“ — гэжэ тэрэ бодожо үзэһэнэй удаа хэлэбэ. Харин Виктор Цыбановичтамнай Янжима бурхан сахилма сагаан буряад тэрлигтэй, үзэсхэлэн гоё дангинын дүрөөр үзэгдөө. Тэрэнь одоо гайхалгүй. Нэгэдэхеэр, манай багша олон зондо гэгээрэл түхөөжэ, харгы замынь олгожо үгэһэн дундаршагүй буянтай. Хоёрдохёор, Виктор Цыбанович энэ дэлхэй дээрэ эгээл илдам энхэрэл, анхарал ехэтэй хандалгада хүртэжэ ябаа. Тэдэ дангинанарынь гэбэл, наһанайнь үнэн хани Ольга Пунсуковна, басагадынь: экономикын эрдэмэй кандидат Алёна Викторовна, социологиин эрдэмэй кандидат Оюна Викторовна, мүн амтатайхан зээнэрынь бултадаа үндэр һайхан наһыень баяжуулан, шэмэглэн, ажал хэрэгынь, ажабайдалынь гэрэлтүүлэн байдаг үндэр ялагар ододынь гээшэл!»