Ламаар хүдөөлүүлхэ гурим

Хүнэй наһанһаа нүгшэхэдэ, наһа бараһан сагынь һанажа абаад, түргэн ламада ошожо, шэнжээень татуулдаг гээшэ. 

«Һүнэһэмни намарай һүүл һарада ябаа. Зүүн урда зүгтөө шара нохойтой айлда мууб. Алта мүнгэндөө хурисанаб. Зээ хүбүүгээ һананаб. Нохой жэлтэй хүн бэеымни бариха. Үхэр, гахай, хонин жэлтэй хүн хээрэ гаража болохогүй. Үбсүүемни улаан бүдөөр хушаха. Отошо уншуулжа, Арьяа Баала бурха бүтээлгэбэлтнай, урда зүгтөө хүбүүн боложо түрэхэб. Гарагай зургаанда 11-һээ 2 саг болотор хүдөө табиха. Гараха зүгынь баруун хойшоо», – гэхэшэлэн яажа хүдөөлүүлхэ тухай лама заабари үгэдэг. Гэнэ усалай гарахагүйн тула дары саарһа галдуулдаг, намшыень уридшалан уншуулха ёһотой. 

Удаань үхэгшэ хүнэйнгөө хойтыень даалгаһан ламаяал гэртээ залажа, һуга болон бусад уншалгануудые уншуулдаг ааб даа. 

Һүнэһэнэйнь гэртэхиндээ гомдолгүйгөөр Эрлиг номуун хаанай урда ошохын тулада үхэгшэ хүнэйнгөө эрхииень, орхимжыень, аягыень, үмдэжэ ябаһан хубсаһыень хойтыень дааһан ламада үргэдэг. 

Үхэгшэ хүнэй хойтыень даалгаһан ламадаа эдэ бүгэдые үргэхэдөө, үхэгшэ хүндөө гү, али тэрэнэйнгээ һүнэһэндэ холын замда ябаха бэлэдхэлынь ламаар дамжуулан үгэбэб гэжэ сэдьхэхэ шухала. Юуб гэхэдэ, эдеэлжэ ябаха аягань, дулаан ябаха хубсаһаниинь, ниидэхэ орхимжонь, Эрлиг номуун хаанай урда хэһэн буянаа гэршэлхэ эрхинь булта үгтэбэ бшуу. 


Эхэ эсэгынгээ барижа ябаһан эрхииень татажа, буян хэхэ хүсэлтэй гү, али эдлэжэ ябаһан юумыень гэр бүлэдөө һанамжа болгон үлөөхэ хүсэлтэй байбал, ламын уншалгаяа дүүргэһэнэй удаа һайн түлбэри хэжэ, эдэ бүгэдые ламаһаа худалдажа абаха ушар байдаг. 

Ламын уншалга хэжэ байхада туһамаршань үхэһэн хүнэй хамарта толи  барина. Энэнь, хамарташни толи барихадам хүлэрнэгүй, тиимэһээ ши амигүйш гэһэн удхатай. 

Бадаржа байһан зулаһаа толёор толотуулна. Гэрэлэй урдуур гарахадашни, шинии һүүдэр харагданагүй, ши бэегүйш гэжэ һүнэһэндэнь ойлгуулна. 

Санзайн үнэһэ тагша соо хээд, газарта табина. Үнэһэн дээрэ гэшхэхэдэшни, мүр гаранагүй, ши шэгнүүргүйш, яһа, мяхагүйш гэбэ гээшэ. 

Эдэ мэтэ дүлгэнүүдээр үхэһэн хүнэй һүнэһэндэ: 
– Шинии бэешни үнэхөөрөө үхөө гээшэ. Манай дунда, энэ дэлхэйдэ ябаха сагшни дүүрээ. Һөөргөө харангүй, һүрэгтөө ниилэнгүй, Эрлиг номуун хаанда ошо, – гэжэ харгыень сэхэдхэн, лама ойлгуулжа, энэ газарһаа Эрлиг номуун хаанда үдэшэһэн болоно. 

Һүнэһэн Эрлиг номуун хаанай сүүд саазада хүрэхэдөө, заабол түрэлөө олоно. Буян ехэтэй амитад һайн түрэлдэ түрэнэ. Нүгэл ехэтэй  амитад баригдажа, тамада унана. Ушар иимэһээ ламаар хүдөөлүүлэгдэһэн хүн эрхэ бэшэ түрэлөө олоно. Үхэдэл, шүдхэр боложо, оршон газараа бузарлажа, өөрөөшье зобожо, бусад амитадые айлгажа ябаха үндэһэниинь һалана. 

Ламаар хүдөөлүүлдэг гуримтай газарай үхэһэдшье хадаа арюун оршон гэжэ тоологдодог юм. «Хээрын ганса гэртэ хононхаар, үхэһэд соо хоноо һаа дээрэ» гэжэ урданай үгэ дуулаһаншье байхадаа болохот. 

Ламаар хүдөөлүүлдэг гуримтай газарай үхэһэд соошье түрэлөө олоодүй амитад, үхэдэл, шүдхэр ябаха гэжэ айха, һэжэглэхэ үндэһэн үгы юм.


Ж. Дымчиковагай гэрэл зурагууд