Зүжэгшэд ба хүгжэмшэд
Шульгин Виктор
- Россиин габьяата зүжэгшэн
- Буряад Уласай гүрэнэй шангай лауреат
Буряадай хүүхэлдэйн «Үльгэр» театрай эгээл наһатай зүжэгшэдэй нэгэн болохо Виктор Дмитриевич Шульгин аргагүй һайхан зантай хүн байһан. Бүри бага ябахадаа уран һайханаар һонирхожо, Улаан Үдын пионернүүдэй Байшангай зүжэгэй кружогто ябажа, «Зайка-зазнайка», «Снежок», «Тимур и его команда», «Двенадцать месяцев», «Сорочинская ярмарка» гэһэн зүжэгүүдтэ хабаадаа.
Һургуулияа дүүргээд, барилгашан болохо һанаатай технологическа дээдэ һургуулиин барилгын таһагта ороно. Тиибэшье өөрынгөө дуратай юумэ орхингүй, драмкружогтоошье, барилгашанай клубай дуунай инструментальна ансамбльдашье ябаһаар зандаа һэн. Тэндэл тэрэниие хүүгэдэй таһагай эрхилэгшээр абажа, хажуу тээнь хүүгэдэй драмкружок өөрөө эрхилжэ, С. Маршагай «Кошкин дом» гэжэ нэрэтэй зүжэг олоной анхаралда табина. Энэ ажалынь уран һайханай һайн дуратанай харалгада 2-дохи шатын дипломдо хүртэнэ. Декорацинуудые бүтээхэ, техническэ талаар һайнаар хангалга, декор, бутафори, реквизит, дүрэ зурагуудые бүтээлгэ — эдэ бүгэдэ драмкружогто спектакль табихын үндэһэн боложо үгөө. 1967 ондо В. Шульгин Буряадай республиканска хүүхэлдэйн театрта ажалда абтажа, Ю. Данцигерэй «Сестрица Алёнушка и братец Иванушка» гэһэн спектакльда хабаадажа эхилээ.
В. Шульгин олон жэлэй туршада урдаа хараха түрүү гүйсэдхэгшэдэй нэгэниинь ябаһан юм. Нэгэ зүжэгтэ хэдэн роль наадаха, хэдэн дүрэ гаргаха шадабаритай байһан. Жэшээнь, Р. Белоглазовагай зохёолоор табигдаһан «Иван-царевич и Серый волк» гэһэн зүжэгтэ Шоно ба Дмитрий, Берендей хаан ба Кусман хаан болоно. М. Валентиновай «Кащей Бессмертный» соо В. Шульгинай гарта элдэб персонажууд амидырна: Старичок-лесовичок, Заряа, Евнух, Кащейн зараса. Харин Кащейн роль гол ажалынь боложо үгөө, энэ ролиие В. Шульгин аяар 700 гара дахин наадаһан юм.
Зүжэгшэнэй репертуарта 300-аад рольнууд тоологдодог. Тэдэнэй тоодо «Медвежонок Рим-тим-ти» соо Папа-Медведь, Ю. Коганай «Восставшие джунгли» соо Сань үбгэн — вьетнамай партизан ба америкын тагнуулшан Бидл, Ю. Коринцын «Холодное сердце» соо бүдүүн Езехил ба эльбэшэ Михель, Ц-Б. Бадмаевай «Тархай — Красный Малахай» соо улаан партизан Ананда ба хомхой Ноён, И. Токмаковагай «Приключения звездохода Феди» соо звездоход Федя, А. Гайдарай «Сказа о Мальчише-Кибальчише» соо гол Буржуин, мүн хэдэн ондоо персонажууд, А. Пушкинай «Сказка о попе и его работнике Балде» соо хэдэн персонажууд.
1986 ондо Братск хотодо үнгэрһэн регион хоорондын фестивальда В. Азовай болон В. Тихвинскийн «Кто заплетает гривы лошадям?» соо Гривунай роль гүйсэдхэһэйнгөө түлөө «Эгээл эрхим зүжэгшэнэй ажал» гэһэн болор шанда хүртөө. Энэл Гривунай роль наадаад, Сибирь болон Дурна зүгэй хүүхэлдэйн 2-дохи фестивальда баһал эрхим хүжэгшэн гэжэ тэмдэглэгдээ.
Зүжэгшэнэй ялас гэмэ ажалнуудайнь нэгэн гэхэдэ, М. Батоинай «Мудрая девица Ногоодой» соо Хаара Буха үбгэнэй роль, А. Тимофеевскийн «Про Емелю-дурака» гэһэн онтохон соо Генерал, К. Сергиенко болон А. Чуткогой «Собаки» соо Дохолоной рольнууд болоно.
Литература:
Н.А. Гончикова. «Кукольный театр Бурятии: история продолжается» (Улан-Удэ, 2007)
Һургуулияа дүүргээд, барилгашан болохо һанаатай технологическа дээдэ һургуулиин барилгын таһагта ороно. Тиибэшье өөрынгөө дуратай юумэ орхингүй, драмкружогтоошье, барилгашанай клубай дуунай инструментальна ансамбльдашье ябаһаар зандаа һэн. Тэндэл тэрэниие хүүгэдэй таһагай эрхилэгшээр абажа, хажуу тээнь хүүгэдэй драмкружок өөрөө эрхилжэ, С. Маршагай «Кошкин дом» гэжэ нэрэтэй зүжэг олоной анхаралда табина. Энэ ажалынь уран һайханай һайн дуратанай харалгада 2-дохи шатын дипломдо хүртэнэ. Декорацинуудые бүтээхэ, техническэ талаар һайнаар хангалга, декор, бутафори, реквизит, дүрэ зурагуудые бүтээлгэ — эдэ бүгэдэ драмкружогто спектакль табихын үндэһэн боложо үгөө. 1967 ондо В. Шульгин Буряадай республиканска хүүхэлдэйн театрта ажалда абтажа, Ю. Данцигерэй «Сестрица Алёнушка и братец Иванушка» гэһэн спектакльда хабаадажа эхилээ.
В. Шульгин олон жэлэй туршада урдаа хараха түрүү гүйсэдхэгшэдэй нэгэниинь ябаһан юм. Нэгэ зүжэгтэ хэдэн роль наадаха, хэдэн дүрэ гаргаха шадабаритай байһан. Жэшээнь, Р. Белоглазовагай зохёолоор табигдаһан «Иван-царевич и Серый волк» гэһэн зүжэгтэ Шоно ба Дмитрий, Берендей хаан ба Кусман хаан болоно. М. Валентиновай «Кащей Бессмертный» соо В. Шульгинай гарта элдэб персонажууд амидырна: Старичок-лесовичок, Заряа, Евнух, Кащейн зараса. Харин Кащейн роль гол ажалынь боложо үгөө, энэ ролиие В. Шульгин аяар 700 гара дахин наадаһан юм.
Зүжэгшэнэй репертуарта 300-аад рольнууд тоологдодог. Тэдэнэй тоодо «Медвежонок Рим-тим-ти» соо Папа-Медведь, Ю. Коганай «Восставшие джунгли» соо Сань үбгэн — вьетнамай партизан ба америкын тагнуулшан Бидл, Ю. Коринцын «Холодное сердце» соо бүдүүн Езехил ба эльбэшэ Михель, Ц-Б. Бадмаевай «Тархай — Красный Малахай» соо улаан партизан Ананда ба хомхой Ноён, И. Токмаковагай «Приключения звездохода Феди» соо звездоход Федя, А. Гайдарай «Сказа о Мальчише-Кибальчише» соо гол Буржуин, мүн хэдэн ондоо персонажууд, А. Пушкинай «Сказка о попе и его работнике Балде» соо хэдэн персонажууд.
1986 ондо Братск хотодо үнгэрһэн регион хоорондын фестивальда В. Азовай болон В. Тихвинскийн «Кто заплетает гривы лошадям?» соо Гривунай роль гүйсэдхэһэйнгөө түлөө «Эгээл эрхим зүжэгшэнэй ажал» гэһэн болор шанда хүртөө. Энэл Гривунай роль наадаад, Сибирь болон Дурна зүгэй хүүхэлдэйн 2-дохи фестивальда баһал эрхим хүжэгшэн гэжэ тэмдэглэгдээ.
Зүжэгшэнэй ялас гэмэ ажалнуудайнь нэгэн гэхэдэ, М. Батоинай «Мудрая девица Ногоодой» соо Хаара Буха үбгэнэй роль, А. Тимофеевскийн «Про Емелю-дурака» гэһэн онтохон соо Генерал, К. Сергиенко болон А. Чуткогой «Собаки» соо Дохолоной рольнууд болоно.
Литература:
Н.А. Гончикова. «Кукольный театр Бурятии: история продолжается» (Улан-Удэ, 2007)