Зүжэгшэд ба хүгжэмшэд

Дамдинжапова Туяна

Дамдинжапова Туяна
  • Буряад Уласай арадай зүжэгшэн
  • Дуушадай Зүблэлтэ Гүрэнэй арадай зүжэгшэн Л. Л. Линховоинай нэрэмжэтэ Уласхоорондын мүрысөөнэй лауреат
  • Үбэр-Байгалай хизаарай Агын тойрогой соёлой габьяата хүдэлмэрилэгшэ
  • Буряадай гүрэнэй СССР-эй арадай зүжэгшэн Г. Ц. Цыдынжаповай нэрэмжэтэ оперо болон баледэй академическэ театрай гол дуушан
Оперын дуушан Улаан-Үдын П. И. Чайковскийн нэрэмжэтэ урлалай колледжын дуунай таһаг (РСФСР-эй арадай зүжэгшэн Н. К. Петровагай анги) дүүргээд, 1990 ондо Буряадай гүрэнэй дуу хүгжэмэй байшанда дуушанаар зохёохы замаа эхилээ. Хойто жэлынь М. И. Глинкын нэрэмжэтэ Нижегородско гүрэнэй хүгжэм дуунай дээдэ һургуулида (Оросой Холбооной Уласай арадай зүжэгшэн А. С. Правиловай ангида) ороо.

1996 ондо дээдэ һургуулияа түгэсхөөд, Буряадай гүрэнэй оперо болон баледэй академическэ театрай оперын бүлэгтэ абтаа.

Туяна Дамдинжаповагай түрүүшын ажал — Дж. Вердиин «Травиата» оперын Виолеттын парти юм. Хүгжэм шэнжэлэгшэд залуу дуушанай «хүнгэн, уран нугалбаритай хоолой, дуунай техникэ, тайзан дээрэ бэеэ абажа ябадагыень» тэмдэглэһэн байна.

Эрхим бэрхээр Т.Дамдинжапова Дж.Вердиин «Риголетто» оперын Джильдын парти гүйсэдхөө. Удангүй репертуартань ороһон Волховагай парти (Н.А. Римский-Корсаковай «Садко») Буряад Уласай Театрай ажал ябуулагшадай холбооной «Эрхим эхэнэрэй дүрэ» гэһэн шанда хүртөө. Үшөө тиихэдэ М. Мусоргскийн «Сорочинская ярмарка» зүжэгтэ Парася, Г. Доницеттиин "Дон Паскуале«соо Норина, И. Штраусай «Летучая мышь» гэжэ зүжэгтэ Розалинда. Т. Дамдинжапова К. Молчановай «Зори здесь тихие» соо Соня Гуревичэй, Д. Гершвинэй «Порги и Бесс» соо Кларын, А. Андреевэй «Гэсэрэй» Манзан-Гүрмын, Д. Россиниин «Севильский цирюльник» соохи Розинын партинуудые ехэ харюусагатайгаар гүйсэдхэһэн байна.

Эдэ гүйсэдхэһэн бүхы дүрэнүүдыень Улаан-Үдын харагшад ехэ дуратайгаар угтаа һэн. Дуушанай репертуарай хоёрдохи дүрэнүүдые мүн лэ тэмдэглэмээр: Бригитта — П. И. Чайковскийн «Иоланта», Фраскита — Ж. Бизегэй «Кармен», Половецкая девушка — А. Бородинай «Игорь тайжа», Хелена — Орфой «Кармина Бурана», Каторжанка — Д. Шостаковичой «Катерина Измайлова» болон бусад.

Хүүгэдтэ зорюулһан «Хрустальный башмачок», «Теремок», «Путешествие в сказку» гэһэн зүжэгүүдтэ, «Оливер Твист» мюзиклда дуулаха дуратай.

Улаан-Үдын харагшад Туяна Дамдинжаповае «Да здравствует опера!», «Была война — была победа», «Вечер романса», «Буряад дуунуудай үдэшэ», «Золотые голоса театра» гэһэн тоглолтонуудта хараһан, шагнаһан байха. Тэрэнэй тоглолтын жасада ород ба гадаадын хүгжэмшэдэй хүшэр колоратурна аринууд, Римский-Корсаковай, Алябьевай, Рахманиновай, Глинкиин, Глиэрэй, Ипполитов-Ивановай, Делибэй романснууд ородог.

Олон буряад хүгжэмшэдэй мэдээжэ болоһон дуунуудые Туяна Суранзановна буряад арадай хүгжэмэй зэмсэгүүдэй Чингис Павловай нэрэмжэтэ шуулгатай гүйсэдхэһэн. Дуушанда радиогой жасада ороһон дуунууд бии.

Зүжэгшэн Хабаровск, Владивосток, Шэтэ, Эрхүү, Усть-Орда, Москва, Барнаул хотонуудаар, мүн Агын дайдаар, Улаанбаатараар буряад дуунай урлалтай танилсуулан, нэгэнтэ бэшэ нүүдэл тоглолтоор ябаа.