Зүжэгшэд ба хүгжэмшэд

Барцева Софья

Барцева Софья
Эрхүү можын Алайрай аймагай Аляата нютагта 1929 ондо түрэһэн. Ленинградай хореографическа училищиин багша Татьяна Глязер, хатарай багша Михаил Арсеньевэй үүсхэлээр тус эрдэмэй hургуулида hураха шэлэн абалга үнгэргэгдэжэ, 1940 ондо Софья басаганда тэрэ училищида hураха аза талаан тудаа. Удангүй, Эсэгэ ороноо хамгаалгын дайнай эхилхэдэ, ерээдүйн баледэй зүжэгшэдые Улаан-Yдэдэ hая нээгдэhэн театральна-хүгжэмэй училищи эльгээhэн, тиин тэндэ баледэй таhагта hуража гараhан намтартай.

Софья Базыровна Барцева 1946 ондо Буряадай хүгжэмэй-драматическа театрта зохёохы намтараа эхилhэн. Театрайнгаа зүжэгүүдтэ түрүү гол рольнуудые нэгэнтэ бэшэ наадаhан. Удаань 1954 онhоо гүрэнэй дуу хатарай «Байгал» ансамбльда баледэй солистаар ажаллажа эхилээ. Эрдэм мэргэжэлээ дээшэлүүлжэ, бэлигтэй зүжэгшэн мескикан, молдован, буряад, энэдхэг болон бусад арадуудай хатарнуудые уран hайханаар гүйсэдхэдэг, яhатан бүхэнэй хатарай нюуса шэмэгые харуулха гэжэ оролдодог байгаа. Суг хүдэлдэг нүхэдөөрөө Баир Егоровтой, Василиса Тумуроватай, Максим Санжиевтай хатаража, Софья Барцева ансамблиингаа наада ёhотойл шэмэглээ. 1959 ондо Москвада Буряадай соёл урлалай, уран зохёолой декадын үедэ Союзуудай Байшанай Колонно заал соо ялас гэмэ энэдхэг хатар гүйсэдхэhэн. С. Барцева Б. Егоров хоёрой гүйсэдхэhэн башкир хатар, Монголой Дамдинсүрэнэй аялга доро зохёогдоhон «Хүдөө талада» гэhэн хатарые М. Санжиевтай С. Барцева хатаржа, Москвагай харагшадай халуун альга ташалганда хүртэhэн байха. «Байгал» ансамбльтай хамта Софья Барцева Россиин элдэб хотонуудаар, хүршэ республикануудаар гастрольда ябаhан, Монголдошье бэлигээ гэршэлээ. Буряадай үндэhэн арадай соёл уралалай хүгжэлтэтэ амжалта туйлаhанайнгаа түлөө 1955 ондо С. Барцева Буряадай АССР-эй габьяата зүжэгшэн гэhэн нэрэ хүндэдэ хүртөө. 1959 ондо Москвада үнгэргэгдэhэн Буряадай соёл урлалай, литературын декадын үрэ дүнгөөр «Хүндэлэлэй тэмдэг» орденоор шагнагдаа. Түрэл арадайнгаа соёл урлалай хүгжэлтэдэ, байгуулалтада горитой хубитаяа оруулhанайнгаа түлөө «Буряадай АССР-эй арадай зүжэгшэн» гэhэн нэрэ зэргэдэ хүртэһэн. 1963 ондо Софья Барцева Крым нүүжэ ошоод, түрэл дайдаяа hанажа, дулааханаар ходол дурсан байдаг бэлэй.