Зүжэгшэд ба хүгжэмшэд
Сахьянова Лариса
- СССР-эй арадай зүжэгшэн (1963)
- М. И. Глинкиин нэрэмжэтэ РСФСР-эй Гүрэнэй шангай лауреат
- Буряад Уласай Гүрэнэй шангай лауреат
- Түрүүшын буряад мэргэжэлтэ балеринэ
- СССР-эй арадай зүжэгшэн Г.Ц. Цыдынжаповай нэрэмжэтэ Буряадай гүрэнэй академическэ оперо, баледэй театрай прима-балеринэ гуша гаран жэлэй туршада байһан
- Буряадай гүрэнэй хореографическа училищиин уран һайханай хүтэлбэрилэгшэ (1961-1983)
Буряад Монголой АССР-эй Түнхэнэй аймагай Хэрэн тосхондо 1928 оной февралиин 13-да түрөө.
Лариса Сахьянова хатарай урданай һургуули дүүргээд, 1946 ондо буряад театрай тайзан дээрэ хүдэлжэ эхилээ. СССР-эй Ехэ театрай дэргэдэхи Москвагай хореографиин училищида ерээдүй балерина мэдээжэ багшанар Е. А. Лапчинская, Л. И.Рафаилова, М. М. Леонтьева гэгшэдтэ заалгаа. Аха классуудта алдар суута Суламифь Михайловна Мессерер багшанарайнь нэгэн байгаа. Дайнай эхилхэдэ, һулашаг бэе тамиртай байһан басаган һургуулияа таһалдуулжа байжа һураха баатай болоо һэн. Хэдэн жэлэй үнгэрһэн хойно дахинаа энэ училищидэ мэргэжэлээ дээшэлүүлһэн байна (1950-1951онууд). Тиигэжэ тэрэ манай театрай эгээл түрүүшын мэргэжэлтэ балеринэ болоһон байна. Тиимэһээ үльмы дээрээ хатарха олон зүжэгшэдтэй кордебаледтэй болоһон театр П. Чайковскийн " Хун шубуута нуур" гэһэн зүжэг 1948 ондо табиһан юм. Буряадай баледэй түрүүшын ехэ хүдэлмэридэ тэрэ үеын балетмейстер К. Есаулова болон режиссер Г.Цыдынжапов гэгшэд Одеттын ролиие һая эхилжэ байһан балеринэдэ даалгаа юм.
Удаа дараалан Одеттын болон Одиллиин рольнуудые Сахьянова ходо гүйсэдхэдэг болоо һэн. Һүүлшын үзэгдэлдэ Одеттэ боложо наадаһыень һанан дурсая. Найдалынь харюулагдангүй, мэхэлүүлһэнэй үбшэндэ сэдьхэлээ тамалжа, ямар ехээр зободог гээшэ һэм. Уян нугархай гарнуудаараа далинууд шэнги һэбин, уйдхартайгаар гунхаһан толгойгоо бүглэн байдаг бэлэй. Лариса Сахьяновада гол партинуудые ходо үгэдэг байгаа. Нэрлэбэл, иимэ зүжэгүүдтэ: «Хун шубуута нуур», «Раймонд», «Каменный цветок», «Жизель», «Бахчисарайский фонтан», Спящая красавица«, «Эсмеральда», «Гаянэ», «Лауренсия», тиихэдэ «Голубой Дунай», «Баядеркэ», «Спартак», «Дон Кихот», «Кармен»-сюита" болон бусад. Тиихэдэ Л. Книпперай, Б. Ямпиловай «Арюун гоохон-Ангара дүүхэй», мүн тиихэдэ Ж. Батуевай «Гэсэр», «Инаг дуранай түлөө» («Во имя любви»).
Буряадай балеринын уран бэлигтэй Болгарида, Чехословакида, Монголдо, Хитадта, Финляндида, Италида болон Югославида, Япондо, Канадада, Иранда болон Афганистанда танилсаһан байдаг.
Лариса Петровна Сахьянова болон РСФСР-эй арадай зүжэгшэн Петр Тимофеевич Абашеев 1961 ондо Улаан-Үдын хореографическа училищи байгуулһан юм. Мүнөө Буряадай республиканска хореографическа колледж болонхой, тэдэнэй нэрэ зүүжэ ябадаг. Лариса Петровна тэрэнэй түрүүшын уран һайханай хүтэлбэрилэгшэ байгаа, хори гаран жэлдэ энэ тушаалда хүдэлһэн юм.
1994 ондо театр шэнэ хаһаяа СССР-эй арадай зүжэгшэн (1963), М. Глинкын нэрэмжэтэ РСФСР-эй Гүрэнэй шангай лауреат, Буряад Уласай гүрэнэй шангай лауреат Лариса Сахьяновада зорюулагдаһан баледэй фестиваляар нээһэн юм. Театрай талмайда сугларһан олон зон билет һурагшалжа, энэ үдэшэдэ орохо дуратайшуулай ехэ хүсэлһөө дулаахан оршон тогтонхой байгаа һэн.
" Манай Эхэ орондо, арад зондо дайралдаһан хүндэ саг үнгэрхэ гэжэ найдан ажаһуунаб,— гэжэ һүүлшынхиеэ хэһэн хөөрэлдөөнэй үедэ балеринэ хэлээ,— Би бүхы наһан соогоо элдэб бэрхэшээлнүүдые дабажа гарааб. Бүхы юумэн үнгэрөөд лэ, ажабайдал үргэлжэлжэл байдаг ха юм даа.
Уран зохеол:
Н.Гончикова. «Вся жизнь — лебединая песня» («Бурятия» сонин, 1993 он.);
Надежда Гончикова. «Подношение легенде» ( «Балет» сэтгүүл, 2014 он.)
Тэрэнэй бүхы наһанайнь хэрэгые һурагшадынь, һурагшадайнь шабинар үе дамжан үргэлжэлүүлжэл байна. Тэрэнэй нэрэмжэтэ баледэй урлалай фестиваль үнгэргэгдэжэл байдаг. Түрүүшын фестиваль суута балеринын мэндэ байхада, 1994 ондо үнгэргэгдөө һэн; хоердохиниинь—2005 ондо, (РСҺСР-эй арадай зүжэгшэн Екатерина Самбуева тэрэнэй уран һайханай хүтэлбэрилэгшэ байгаа); СССР-эй арадай зүжэгшэн Лариса Сахьяновагай болон РСФСР-эй арадай зүжэгшэн Петр Абашеевай нэрэмжэтэ гурбадахи фестиваль 2013 оной ноябриин 19-һөө ноябриин 25 болотор үнгэргэгдөө (фестивалиин уран һайханай хүтэлбэрилэгшэ- уласхоорондын конкурснуудай лауреат Морихиро Ивата).
Лариса Сахьянова хатарай урданай һургуули дүүргээд, 1946 ондо буряад театрай тайзан дээрэ хүдэлжэ эхилээ. СССР-эй Ехэ театрай дэргэдэхи Москвагай хореографиин училищида ерээдүй балерина мэдээжэ багшанар Е. А. Лапчинская, Л. И.Рафаилова, М. М. Леонтьева гэгшэдтэ заалгаа. Аха классуудта алдар суута Суламифь Михайловна Мессерер багшанарайнь нэгэн байгаа. Дайнай эхилхэдэ, һулашаг бэе тамиртай байһан басаган һургуулияа таһалдуулжа байжа һураха баатай болоо һэн. Хэдэн жэлэй үнгэрһэн хойно дахинаа энэ училищидэ мэргэжэлээ дээшэлүүлһэн байна (1950-1951онууд). Тиигэжэ тэрэ манай театрай эгээл түрүүшын мэргэжэлтэ балеринэ болоһон байна. Тиимэһээ үльмы дээрээ хатарха олон зүжэгшэдтэй кордебаледтэй болоһон театр П. Чайковскийн " Хун шубуута нуур" гэһэн зүжэг 1948 ондо табиһан юм. Буряадай баледэй түрүүшын ехэ хүдэлмэридэ тэрэ үеын балетмейстер К. Есаулова болон режиссер Г.Цыдынжапов гэгшэд Одеттын ролиие һая эхилжэ байһан балеринэдэ даалгаа юм.
Удаа дараалан Одеттын болон Одиллиин рольнуудые Сахьянова ходо гүйсэдхэдэг болоо һэн. Һүүлшын үзэгдэлдэ Одеттэ боложо наадаһыень һанан дурсая. Найдалынь харюулагдангүй, мэхэлүүлһэнэй үбшэндэ сэдьхэлээ тамалжа, ямар ехээр зободог гээшэ һэм. Уян нугархай гарнуудаараа далинууд шэнги һэбин, уйдхартайгаар гунхаһан толгойгоо бүглэн байдаг бэлэй. Лариса Сахьяновада гол партинуудые ходо үгэдэг байгаа. Нэрлэбэл, иимэ зүжэгүүдтэ: «Хун шубуута нуур», «Раймонд», «Каменный цветок», «Жизель», «Бахчисарайский фонтан», Спящая красавица«, «Эсмеральда», «Гаянэ», «Лауренсия», тиихэдэ «Голубой Дунай», «Баядеркэ», «Спартак», «Дон Кихот», «Кармен»-сюита" болон бусад. Тиихэдэ Л. Книпперай, Б. Ямпиловай «Арюун гоохон-Ангара дүүхэй», мүн тиихэдэ Ж. Батуевай «Гэсэр», «Инаг дуранай түлөө» («Во имя любви»).
Буряадай балеринын уран бэлигтэй Болгарида, Чехословакида, Монголдо, Хитадта, Финляндида, Италида болон Югославида, Япондо, Канадада, Иранда болон Афганистанда танилсаһан байдаг.
Лариса Петровна Сахьянова болон РСФСР-эй арадай зүжэгшэн Петр Тимофеевич Абашеев 1961 ондо Улаан-Үдын хореографическа училищи байгуулһан юм. Мүнөө Буряадай республиканска хореографическа колледж болонхой, тэдэнэй нэрэ зүүжэ ябадаг. Лариса Петровна тэрэнэй түрүүшын уран һайханай хүтэлбэрилэгшэ байгаа, хори гаран жэлдэ энэ тушаалда хүдэлһэн юм.
1994 ондо театр шэнэ хаһаяа СССР-эй арадай зүжэгшэн (1963), М. Глинкын нэрэмжэтэ РСФСР-эй Гүрэнэй шангай лауреат, Буряад Уласай гүрэнэй шангай лауреат Лариса Сахьяновада зорюулагдаһан баледэй фестиваляар нээһэн юм. Театрай талмайда сугларһан олон зон билет һурагшалжа, энэ үдэшэдэ орохо дуратайшуулай ехэ хүсэлһөө дулаахан оршон тогтонхой байгаа һэн.
" Манай Эхэ орондо, арад зондо дайралдаһан хүндэ саг үнгэрхэ гэжэ найдан ажаһуунаб,— гэжэ һүүлшынхиеэ хэһэн хөөрэлдөөнэй үедэ балеринэ хэлээ,— Би бүхы наһан соогоо элдэб бэрхэшээлнүүдые дабажа гарааб. Бүхы юумэн үнгэрөөд лэ, ажабайдал үргэлжэлжэл байдаг ха юм даа.
Уран зохеол:
Н.Гончикова. «Вся жизнь — лебединая песня» («Бурятия» сонин, 1993 он.);
Надежда Гончикова. «Подношение легенде» ( «Балет» сэтгүүл, 2014 он.)
Тэрэнэй бүхы наһанайнь хэрэгые һурагшадынь, һурагшадайнь шабинар үе дамжан үргэлжэлүүлжэл байна. Тэрэнэй нэрэмжэтэ баледэй урлалай фестиваль үнгэргэгдэжэл байдаг. Түрүүшын фестиваль суута балеринын мэндэ байхада, 1994 ондо үнгэргэгдөө һэн; хоердохиниинь—2005 ондо, (РСҺСР-эй арадай зүжэгшэн Екатерина Самбуева тэрэнэй уран һайханай хүтэлбэрилэгшэ байгаа); СССР-эй арадай зүжэгшэн Лариса Сахьяновагай болон РСФСР-эй арадай зүжэгшэн Петр Абашеевай нэрэмжэтэ гурбадахи фестиваль 2013 оной ноябриин 19-һөө ноябриин 25 болотор үнгэргэгдөө (фестивалиин уран һайханай хүтэлбэрилэгшэ- уласхоорондын конкурснуудай лауреат Морихиро Ивата).