Зүжэгшэд ба хүгжэмшэд
Бунеева Светлана
- Буряад Уласай хүүхэлдэйн «Yльгэр» театрай зүжэгшэн (1976 онһоо)
- Тайзанай бага хэмжүүртэ дуушан
- Ородой Холбооной Уласай габьяата зүжэгшэн
Хүүхэлдэйн театрай бэлигтэй зүжэгшэн, тайзанай бага хэмжүүрэй мэдээжэ дуушан Светлана Жамбаловна Бунеева дунда мэргэжэлэй хүгжэмэй һургуулиин оюутан ябаха сагһаа хүдэлжэ эхилһэн түрэл театрайнгаа түүхэ һонирхолтойгоор хөөрэхэ аргатай. Түрүүшын арбаад жэлдэ Буряад Уласай аймагуудар ехэнхидээ үнгэрдэг театрай харгы замууд тухайшье, саашадаа бүхы үргэн гүрэнөөрөөшье, харииншье гүрэнүүдээр ябаһан тухай хөөрэхөөр байха.
Светлана Бунеева Зүүн Сибиириин гүрэнэй соёлой дээдэ һургуули (мүнөө ВСГИК) ажалһаа таһалдангүй һуража дүүргэһэн юм. Багшань Ородой Холбооой арадай зүжэгшэн, театрай кафедрын доцент Содном Дашиевич Будажапов байһан юм. Дээдэ һургуулиин һүүлээр хүүхэлдэйн театрай дэргэдэ эмхидхэгдэһэн үндэһэн яһатанай студида ороһон байна. Тус студиин зүжэгшэдые Буряадай АССР-эй уралалай габьяата ажал ябуулагша, театрай ахамад найруулагша Владимир Петрович Ральчук абаһан юм.
«Владимир Ральчук буряад хэлэн дээрэ зүжэгүүдые табиха гэһэн бодолтой байгаа. Тиигэжэ 1977 ондо манай харагшад анха түрүүн ород хэлэн дээрэ гайхамшагта найруулагша Сергей Столяровой табиһан, удаань буряад хэлэн дээрэ оршуулагдажа табигдаһан түрүүшын Нина Гернет найруулагшын „Ангаахай“ гэжэ зүжэг хараһан байха. Буряадай арадай уран зохёолшо Ц.-Б. Бадмаев тэрэниие буряад хэлэн дээрэ оршуулһан юм. Тэрэнэй удаа Жан Зиминэй, Цырен Шагжинай, Баир Эрдынеевэй, Баатар Романовай, Владимир Запхановай, Михаил Батоинай, Геннадий Башкуевай олон зүжэгүүд буряад хэлэн дээрэ табигдаһан байна», — гэжэ С. Бунеева хэлэһэн юм.
Цырен Шагжин Москваһаа ерээд, «Будамшуу» зүжэгөө хүүхэлдэйн театрта тааруулжа найруулһан юм. Зүжэгыень харагшад ехэ дулаанаар угтажа абаад, саашадаа тэрэнээ бүхы Буряад ороноороо, Ага, Усть-Ордагаар харуулһан байна. Өөрын байшангүй байһанһаа, хүүхэлдэйн театр жэл бүхэндэ юһэн һарын туршада табигдаһан түсэбөөрөө бүхы Буряадай, Сибириин, Алас-Дурна зүгэй нютаг можонуудаар гастрольдо гарадаг бэлэй. Улан-Үдэдөө Серовой соёлой байшанда, Пионернүүдэй байшан соо зүжэгѳѳ наададаг һэн. Зүжэгшэдэй һорилго хэдэг, зүжэгөө бэлдэдэг танхим Пушкинай гудамжаар байдаг, тэндэһээл нүүдэл тоглолтонуудтаа ошодог байһан юм. Хүүхэлдэйн зүжэгшэд 1985 ондол өөрын тусхай байшантай болоо һэн.
Театрай зүжэгүүдэй буряад жасада хэдэн ород хэлэн дээрэһээ оршуулагдаһан онтохонууд байгаа юм, тэдэнэй тоодо үхибүүдтэ ехээр һайшаагдаһан «Улаан малгай» (найруулан табигша С. Столяров), мүн «Галууд-хун шубууд» («Гуси-лебеди»).
Эрдэни Жалцановай найруулагшаар театр ерэһээр, харагшад «Байгалай басаган Ангар», «Һалхинай дуун», «Мүшэдэй домог» гэһэн зүжэгүүдтэ ехэ дуратай болонхой. Александр Князьковой «Хүүгэдэй сэсэрлиг» гэһэн зүжэгые Михаил Батоин буряад хэлэн дээрэ оршуулһан юм. Светлана Бунеева энэл зүжэг соо 2004 ондо Хальмагта үнгэрһэн уласхоорондын фестивальда Хүмүүжүүлэгшые ехэ һайнаар наадаһан байна.
Светлана Бунеева Зүүн Сибиириин гүрэнэй соёлой дээдэ һургуули (мүнөө ВСГИК) ажалһаа таһалдангүй һуража дүүргэһэн юм. Багшань Ородой Холбооой арадай зүжэгшэн, театрай кафедрын доцент Содном Дашиевич Будажапов байһан юм. Дээдэ һургуулиин һүүлээр хүүхэлдэйн театрай дэргэдэ эмхидхэгдэһэн үндэһэн яһатанай студида ороһон байна. Тус студиин зүжэгшэдые Буряадай АССР-эй уралалай габьяата ажал ябуулагша, театрай ахамад найруулагша Владимир Петрович Ральчук абаһан юм.
«Владимир Ральчук буряад хэлэн дээрэ зүжэгүүдые табиха гэһэн бодолтой байгаа. Тиигэжэ 1977 ондо манай харагшад анха түрүүн ород хэлэн дээрэ гайхамшагта найруулагша Сергей Столяровой табиһан, удаань буряад хэлэн дээрэ оршуулагдажа табигдаһан түрүүшын Нина Гернет найруулагшын „Ангаахай“ гэжэ зүжэг хараһан байха. Буряадай арадай уран зохёолшо Ц.-Б. Бадмаев тэрэниие буряад хэлэн дээрэ оршуулһан юм. Тэрэнэй удаа Жан Зиминэй, Цырен Шагжинай, Баир Эрдынеевэй, Баатар Романовай, Владимир Запхановай, Михаил Батоинай, Геннадий Башкуевай олон зүжэгүүд буряад хэлэн дээрэ табигдаһан байна», — гэжэ С. Бунеева хэлэһэн юм.
Цырен Шагжин Москваһаа ерээд, «Будамшуу» зүжэгөө хүүхэлдэйн театрта тааруулжа найруулһан юм. Зүжэгыень харагшад ехэ дулаанаар угтажа абаад, саашадаа тэрэнээ бүхы Буряад ороноороо, Ага, Усть-Ордагаар харуулһан байна. Өөрын байшангүй байһанһаа, хүүхэлдэйн театр жэл бүхэндэ юһэн һарын туршада табигдаһан түсэбөөрөө бүхы Буряадай, Сибириин, Алас-Дурна зүгэй нютаг можонуудаар гастрольдо гарадаг бэлэй. Улан-Үдэдөө Серовой соёлой байшанда, Пионернүүдэй байшан соо зүжэгѳѳ наададаг һэн. Зүжэгшэдэй һорилго хэдэг, зүжэгөө бэлдэдэг танхим Пушкинай гудамжаар байдаг, тэндэһээл нүүдэл тоглолтонуудтаа ошодог байһан юм. Хүүхэлдэйн зүжэгшэд 1985 ондол өөрын тусхай байшантай болоо һэн.
Театрай зүжэгүүдэй буряад жасада хэдэн ород хэлэн дээрэһээ оршуулагдаһан онтохонууд байгаа юм, тэдэнэй тоодо үхибүүдтэ ехээр һайшаагдаһан «Улаан малгай» (найруулан табигша С. Столяров), мүн «Галууд-хун шубууд» («Гуси-лебеди»).
Эрдэни Жалцановай найруулагшаар театр ерэһээр, харагшад «Байгалай басаган Ангар», «Һалхинай дуун», «Мүшэдэй домог» гэһэн зүжэгүүдтэ ехэ дуратай болонхой. Александр Князьковой «Хүүгэдэй сэсэрлиг» гэһэн зүжэгые Михаил Батоин буряад хэлэн дээрэ оршуулһан юм. Светлана Бунеева энэл зүжэг соо 2004 ондо Хальмагта үнгэрһэн уласхоорондын фестивальда Хүмүүжүүлэгшые ехэ һайнаар наадаһан байна.