Будажапов Содном

Гүрэнэй шалгалтын хорооной түрүүлэгшэ, СССР-эй арадай зүжэгшэн К. В. Скоробогатовай гарhаа абаhан улаан дипломынь А. Н. Островскийн нэрэмжэтэ Театральна дээдэ hургуулиие түгэсхэhэн буряадай түрүүшын студиин шаби Содном Будажаповай Ленинградайнгаа багшанарай хэшээлнүүдые тон hайнаар хадуужа абаа гэжэ гэршэлээ бэлэй.

1958 он байгаа. Урдань драмын зүжэгшэнэй ажабайдал, hонин, ехэ ажал, уулзалганууд, шэнэ нээлтэнүүд...
Содном Будажапов 1934 оной июниин 25-да Зэдын аймагай Дээдэ-Тори нютагта түрэһэн байгаа. Х. Намсараевай нэрэмжэтэ Буряад театрай тайзан дээрэ Содном Будажапов гуша гаран дүрэнүүдые наадаhан юм, тэрэ тоодо Шекспирэй «Укрощение строптивой» соо Петруччио, Н. Дамдиновай «Илалтын дархашуул» соо Нестор Каландаришвили, Х. Намсараевай «Тайшаагай ташуур» соо Дымбылов тайшаа, Ц. Шагжинай «Тангариг» соо Бата, Д-Р. Батожабайн «Зүрхэнэй шарха» соо Морхой боложо наадаа. Асрпирантурада найруулагша боложо гараад, С. Будожапов театртаа найман зүжэг табиhан байна, Ч. Айтматовай «Улаахан пуладдтай уляангирни», А. Арбузовай «Минии хайрата Марат», Ц. Шагжинай «Тангариг».

Эндэ нэрлэгдэhэн түрүүшынь ажал харагшадай зүрхэ сэдьхэлые дүүрэн буляаhан юм. Гол дүрэ гүйсэдхэhэн бэлигтэй зүжэгшэд Людмила Дугарова Майдар Жапхандаев хоёр, найруулагшань Ородой Холбооной үндэhэтэнэй зүжэгүүдэй болон театрнуудай хоёрдохи нааданай (Лениград) шагналда хүртэһэн юм. Зүжэгынь, тиихэдэ тэндэ наадаһан Л. Дугарова, М. Жапхандаев, Ц-Д. Пурбуев гэгшэд, С. Будожапов найруулагша Буряадай АССР-эй Гүрэнэй шагналда хүртэгшэд болоhон байна.

Yшөө нэгэ зүжэгынь — Д. Намдагай «Ээдрээ» театртай Москвада үгтэhэн зохёохы тоосоондо оруулагдаhан юм.
Ородой Холбооной Уласай арадай зүжэгшэн Содном Дашижапович Будажапов 1975 онhоо хойшо Буряадай гүрэнэй оперо болон баледэй театрай ахамад найруулагшаар хүдэлжэ, Буряад ороной оперно дуунай хүгжэлтэдэ нилээд ехэ хубитаяа оруулhан байха. Тэрэ Вердиин «Дон Карлос», «Отелло», «Атилла», Пуччиниин «Тоска», А. Холминовай «Оптимистическая трагедия», Б. Ямпиловай «Прозрение» болон «Сильнее смерти» зүжэгүүдые табиhан юм.

Энэл үедэ С. М. Кировэй нэрэмжэтэ Лениградай академическэ оперо болон баледэй театрта мэдээжэ найруулагша Р. И. Тихомировай ударидалга доро 3 hарын туршада мэргэжэлээ дээшэлүүлһэн байна.

Театрай ахамад найруулагша С. Д. Будожапов Маркиан Фроловой «Энхэ-Булад баатар» гэһэн оперые hэргээн табиһан, 1979 ондо Москвада, Лениградта үгэхэ тоосоондо театраа бэлдэhэн байха юм.

Театрай гастрольно репертуарта 7 оперо М. Фроловой «Энхэ-Булад баатар», М. Мусоргскиин «Хованщина», А. Бородинай «Князь Игорь», Д. Вердиин «Отелло», Б. Ямпиловай «Прозрение» болон «Чудесный клад», мүн хоёр балет Л. Книпперэй «Ангар дүүхэй», А. Аданай «Жизель», энээнhээ гадуур Лариса Сахьяновагай зохёохы үдэшэ ороhон юм. Тэрэ амжалта дүүрэн тоосооной удаа Буряадай оперо болон баледэй театрта академическэ гэhэн нэрэ зэргэ олгогдоhон юм.

С.Д. Будожаповай үшөө нэгэ hайхан тала хадаа багшын бэлиг байгаа. Зүүн-Сибириин гүрэнэй соёлой дээдэ hургуулиин доцентээр хүдэлжэ байха үедөө, бэшэ багшанартаяа сугтаа театрай таhагай дүрбэн халаан бэлдэжэ гаргаhан, hуралсалай долоон зүжэг табиhан юм