Монгол зурхай

Инаглаха, гэрлэхэ тухай

4 февраля 2015

2079



ХУЛГАНА ЖЭЛТЭЙ ЭРЭ ИИМЭ ЖЭЛТЭЙ ЭХЭНЭРТЭЙ ИНАГЛАХА, ГЭРЛЭХЭДЭ ЭЭЛТЭЙ: 

    Хулгана жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, энэрхы уринаар дурлалсажа, эбтэй һайн һууха. 
    Үхэр жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, бата бэхи гэр бүлэ болохо. Һамганайнгаа гарта ороошье һаа, жаргалтай һайн һууха. 
    Бар жэлтэй эхэнэртэй хамтарбал, үглөөдэрэйнгөө ба саашанхи байдал тухайгаа огто бодохогүй. Бар жэлтэй һамганиинь гоёор хубсалха, гэр байраа гоёохо, үнэтэй сэнтэй эд бараа абаха гэжэ оролдохо, теэд эрэнь һаалта хэхэ, хамаг хэрэгээ ходол хойшолуулха. 
    Туулай жэлтэй эхэнэртэй тааража һуухагүй, һамгандаа баһуулха, доромжолуулха. Тиимэһээ иимэ жэлтэй эхэнэртэй тааража һуухагүй хадаа гэрлэлгэнһээ арсабал дээрэ. 
    Луу жэлтэй эхэнэртэй тааража һайн һууха. Һамганиинь аяшаалгахадаа, һанаа сэдьхэлээ ханажа, үбгэндөө һайнаар хандадаг байха. 
    Могой жэлтэй эхэнэртэй гэр бүлэ боложо һуубал, өөрөө бэшэ, харин һамганиинь жаргалтай һууха... Иимэ жэлтэй һамганиинь хормой дороо һалхи оруулжа, эрэшүүлтэй гүйлдэхэ. Тиихэдэнь хулгана жэлтэй эрэнь ямаршье жаргалгүй ябаха. 
    Морин жэлтэй эхэнэртэ аргагүй ехээр дурлажа һамга абаа һаа, хожомынь һалаха, һандарха. Уур сухал, хэрүүл наншалдаан дундаа нэгэниинь нүгөөдэеэ хороожо болохо. Тиимэһээ иимэ хоёр жэлтэд хамтаржа, гэр бүлэ болоогүй һаань дээрэ байха. 
    Хонин жэлтэй эхэнэртэй муушаг һууха. Үбгэнэйнгөө алта мүнгэ, энэ тэрэ зөөри гэртээ асархада, һамганиинь баярлаха. Теэд үбгэниинь һамганайнгаа аяг аашада, номгон ба залхуудань, олоһон бүхы юумыень зөөри болгонгүй һалгаахадань, дураа гутаха. 
    Бишэн жэлтэй эхэнэртэй ехэл тааража, жаргалтай һайн һууха. Хулгана жэлтэй эрэнь бишэн жэлтэй һамгаяа олиггүй һайханаар һанаха, хэлэһэн үгэ соонь байха. Тиимэһээ һамганайнгаа алдуу эндүүе, нүгэл хэлгые хүлисэхэ. 
    Тахяа жэлтэй эхэнэртэй тон һайн һуухагүй. Һамганайнгаа хамаг бүхы дутуу дундые хүлисэн тэсэхэ. һамганиинь хэды шашаг яряа, хоб-жэбтэ дуратайшье һаа, һайн талань ехэ байха. 
    Нохой жэлтэй эхэнэртэй тааража, һайн һуужа болохо, гэбэшье һамгаяа гэртээ гансаарынь байлгахаяа оролдоод, өөрөө иишэ тиишээ зайгуултаха. 
    Гахай жэлтэй эхэнэртэй тааража, одоо ехэ жаргалтай һууха.

ҮХЭР ЖЭЛТЭЙ ЭРЭ ИИМЭ ЖЭЛТЭЙ ЭХЭНЭРТЭЙ ИНАГЛАХА, ГЭРЛЭХЭДЭ ЭЭЛТЭЙ:

    Хулгана жэлтэй эхэнэртэй тааража, энхэ амгалан һууха. 
    Үхэр жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, урданай ба мүнөөнэй ёһо заншал, үзэл суртаал бариха. Тиихэдээ эхэ эсэгынгээ ба аха заха зонойнгоо һургаал заабаряар ябахые оролдохо, наһатайшуулые хүндэлхэ. 
    Бар жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, тааража һуухагүй. Уур сухал дундаа һамгаяа алажашье болохо, үгы гэбэл һамганиинь хохидохо. 
    Туулай жэлтэй эхэнэртэй һайн һуужа магадгүй. Иимэ хоёр жэлтэд үгөө һайнаар ойлголсохонь хоморшог байха. Гэбэшье, һамганиинь үбгэндөө тэсэбэритэй байхые, үнэн сэхэ ябахые шадабаритай зохидоор хэлэжэ үгэдэг байха. 
    Луу жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, һамганиинь ходол зүрилдэн хэрэлдэхэ, арсалдаха. Энэ тэрэ юумээр хүн зонһоо ходол илгархаяа оролдоходонь, үбгэниинь һамгандаа найдан этигэхэеэ болихо. 
    Могой жэлтэй эхэнэр хадамда гарахынгаа урда залуугайнгаа уршагта ябадалаа хэлээгүй һаа, үхэр жэлтэй үбгэнтэеэ яһала һайн һууха, гэбэшье нюусаяа хэды нюугаашье һаань, тэрэнэйнгээ элирбэл, мэдэгдэбэл...? 
    Морин жэлтэй эхэнэртэй тааража һуухань ехэл хэсүү хүндэ байха. Юундэб гэхэдэ, иимэ хоёр жэлтэд бэе бэеынгээ үгэ ойлголсохогүй, бэе бэеэ хүндэлхэгүй. Һамганиинь үхэр жэлтэй үбгэнһөө айха. Үбгэниинь һамгаяа сохижо, һамганиинь үбгэеэ үдьхэлжэ болохо. 
    Хонин жэлтэй эхэнэртэй гэрлэжэ суг хамта һуухадаа, һамганайнгаа үгэ дуулахагүй, һамгаяа этэрээд, сохёод абаха. Хоюулан жаргалтай һайн, эбтэй һуухагүй, тиимэһээ гэрлэлгэһээ арсабал дээрэ байха. 
    Бишэн жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, баймга эрэнь һамгандаа дурагүй болохо. Тиихэдэнь һамганиинь үбгэнэйнгөө хэлэһэн соо байхые оролдохо. Тиигээшье һаань, хоюулан жаргалтай һайн һуухагүй. 
    Тахяа жэлтэй эхэнэртэй үгэеэ ойлголсожо, эбтэй эетэй, амгалан һууха. Тиихэдээ гэр бүлэ соогоо һамганиинь хүндэтэй хүн боложо, яларха, толорхо. 
    Нохой жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, ажабайдалынь орёо байха. Һамганиинь мүнөөнэй, үбгэниинь урданай ёһо заншалые ба байдалые баримталжа ажаһуухые оролдохо. Тиимэһээ үзэл суртаалаараа тад ондо ондоо байха. 
    Гахай жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, һамганиинь хамаг бүхы юумэеэ өөр дээрээ даажа абаха, үбгэндөө хатуугаар хандахагүй. Хоюулан үни удаан суг хамта һуухадаа, һамганиинь гэр бүлынгөө засаг абажа, үбгэеэ хайра гамгүйгөөр заража эхилхэ. Үбгэниинь үтэлхэ наһандаа муушаг байжа болохо.

БАР ЖЭЛТЭЙ ЭРЭ ИИМЭ ЖЭЛТЭЙ ЭХЭНЭРТЭЙ ИНАГЛАХА, ГЭРЛЭХЭДЭ ЭЭЛТЭЙ:

    Хулгана жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, тааража һайн һууха. Хоюулан бриллиант түрөө хэхэ. 
    Үхэр жэлтэй эхэнэртэй тааража һуухагүй. Һамганиинь үбгөө хэлэ амаараа догоодожол байха. Үбгэниинь сухалаа хүрэхэ. Хэрүүл дээрэһээ юуншье боложо болохо. Иимэ хоёр жэлтэд хамтаржа болохогүй. 
    Бар жэлтэй эхэнэртэй гэрлээд, үгөө ойлголсожо һуугаашье һаа, суг хамта һуухань тон үсөөн байха. 
    Туулай жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, байдалынь хүндэшэг, бэе бэедээ хандалгань орёошог байха. Үгөө ойлголсожо, үнэр баян һуугаашье һаа, үбгэеэ диилэжэ, гэр соохи засагаа гартаа абажа, үхи хүүгэдтэеэ суг хамта үбгөө баһаха, доромжолхо, наада бариха. 
    Луу жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, ухаа оролго, һэргэмжэтэй, болгоомжотой ябадалаар һамгандаа туһалуулжа, ехэл һайн һууха. 
    Могой жэлтэй эхэнэртэй гэрлэжэ огтолон болохогүй! Иимэ хоёр жэлтэд хэды сэсэн ухаатайшье һаа, бэе бэеэ ойлголсожо, бэе бэеэ дүнгэлсэжэ, эбтэй эетэй һуухагүй. 
    Морин жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, тааража ехэл һайн һууха. Һамганиинь гэр байрынгаа ажал хэхэ, үбгэниинь хамаг бүхы хэрэгээ бүтээдэг байха. 
    Хонин жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, муушаг һууха. Һамгандаа жүтөөрхөөд, нүгэл хээ үгышье һаань, уур сухал дундаа һамгаяа сохихо, үдэрэй тодхоршье боложо болохо. 
    Бишэн жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, ехэл хүндэ байдалтай байха. Гэбэшье, уршагта ябадал руу һамганиинь үбгэеэ табидаг байгаа һаа, үбгэндөө тэрэ һайшаагдадаг, хүндэлүүлдэг боложо магад. Теэд иимэ хоёр жэлтэдэй тааража һуухань ехэл хомор байдаг. 
    Тахяа жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, һамгандаа толгойгоо гэшхүүлхэ. Эхэнэрынь өөрынгөө уялгата гэрэйнгээ ажал хэхэгүй, тиимэһээ тон һайнаар тааража һуухагүй. 
    Нохой жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, барагтайшаг һууха, хамаг бүхы юумэеэ хамһажа хэхэдээ, энэ шинии, энэ минии гэжэ хубаарилха, өөһэд соогоо арсалдан тэмсэхэ. Тиигэһээр тэдэнэй халуун дуран бууража мартагдаха. 
    Гахай жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, һамгандаа хүндэлүүлхэ. Тиихэдээ үбгэниинь хара гэрэйнгээ хаан гээшэб гэжэ ойлгоходоо, эрэ доргон боложо, һамгаяа зобоохо, туляаха. Һамганиинь үбгэнэйнгөө элдэбээр аашалхада, өөрыгөө хамгаалжа, һоёогоороо хадараадшье абажа болохо.

ТУУЛАЙ ЖЭЛТЭЙ ЭРЭ ИИМЭ ЖЭЛТЭЙ ЭХЭНЭРТЭЙ ИНАГЛАХА, ГЭРЛЭХЭДЭ ЭЭЛТЭЙ:

    Хулгана жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, һамгаяа баһажа доромжолхо, сохихо, үдэрэй тодхоршье боложо болохо. 
    Үхэр жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, юуншье боложо магадгүй. Юундэб гэхэдэ, туулай жэлтэй хүн хүнүүдэй дээрэлхэхэдэ, зандархада дурагүй юм. 
    Бар жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, һамганиинь үбгэндөө мүхөөгөө үгтэхэгүй гэжэ урдаһаань аржаганаха, ама-мана наншалдахаар бэлэн байха. Гэбэшье, үбгэниинь арга мүрөө олоо, һамгаяа аргадажа, галзуурхынь болигохо. Үбгэниинь һамгаяа ходол ёгтолхо, наада барихаяа һанадаг байха. 
    Туулай жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, тон һайнаар тааража һуугаашьегүй һаа, олон үхи хүүгэдтэй болохо. 
    Луу жэлтэй эхэнэртэй гэрлэлгые сээрлэбэл дээртэхэ! Һамганиинь богоһо тулга хоёрой хоорондо огтошье номгон һуунгүй, өөһэдынгөөшье, бусадайшье үйлэ хэрэгтэ оролсожо, хүлөө хүндэлэндэ ходол табижа байха. 
    Могой жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, хоюулан яһала тааража һуухадаа, бэе бэеэ дэмжэлсэхэ, гамналсаха. 
    Морин жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, ехэл тааража, эбтэй эетэй һуужа магадгүй. Һамганиинь эсэхэ сусахые мэдэнгүйгөөр ажаллаха. Үбгэниинь һамгаяа хайрлаха, хэһэн ажалыень үндэрөөр сэгнэхэ. 
    Хонин жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, тааража ехэл һайн һууха. Үбгэниинь һамганайнгаа сэсэн ухаае сэгнэхэ. Хоюулан хоорондоо наада энеэдэ гаргажа һуухадаа, инаглалынь улам ута ба бата бэхи болохо. 
    Бишэн жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, хоюулан сэнгүү хүхюун һуухадаа, энеэдэ зугаа дэлгэжэ, үетэн нүхэдөө ходол сэнгүүлэн баярлуулха. Тиихэдээ хоюулан сугтаа айлнуудта айлшалха, өөһэдөө айлшадые халуунаар угтан абадаг байха. Тиигэхэдээ хүнгэншэг байдалда дуратай боложо, үхи хүүгэдээ хооһоор гэртээ орхёод, зайгуултаха дуратай боложо магад. 
    Тахяа жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, һамгандаа ходол дээрэлхэжэ, ноерхожо, заабари заршам хэлэжэ һалахагүй. Тиихэдэнь һамганиинь тэрээндэнь дураа гутажа, гэртээ һуухаяа болёод, зайгуултажа эхилхэ. Иимэ хоёр жэлтэд тааража һуухагүй. 
    Нохой жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, хэрбээ хэрэлдэжэ гэр бараандаа багтахаяа болишоогүй һаа, һайн һууха. Һамганиинь үнэн сэхэ хэрэгэй түлөө оролдохо, энэнь үбгэнэйнь һанаанда тааралдахагүй. 
    Гахай жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, ехэл тааража, жаргалтай һайн һууха. Һамганиинь худал хуурмаг, муу муухай ябадалһаа үбгэеэ холодуулан ходол байгаа һаань, эдэ хоёр бүришье һайн һууха.

ЛУУ ЖЭЛТЭЙ ЭРЭ ИИМЭ ЖЭЛТЭЙ ЭХЭНЭРТЭЙ ИНАГЛАХА, ГЭРЛЭХЭДЭ ЭЭЛТЭЙ:

    Хулгана жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, ехэл тааража һайн һууха. Һамганиинь үбгэндөө туһалха, үбгэниинь һамгандаа баяр баясхалан хүргэжэ байха. 
    Үхэр жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, гэр бүлынгөө засагые абаха гэжэ эдэ хоёр хоорондоо ходол зүрилдөөтэй, арсалдаатай, хэрэлдээтэй һууха. Иимэ байдалһаа залхууржа, үбгэниинь гэрһээ арилан ошожо болохо. 
    Бар жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, арсалдаа хэрэлдээшье һаа, үбгэниинь һамгаяа гартаа оруулха. Хэды амгалан тайбан һуугаашье һаа, һамганиинь үбгэеэ хараад, заабари заршамынь шагнаад һууха. 
    Туулай жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, хоорондоо бата бэхи холбоотой һууха. Һамганайнгаа даруу номгоноор ойлгуулдаг, илдам зулгыгаар хандадаг байгаа һаа, омог дорюун, заримдаа хэрзэгы дошхон болодог абари зангаа үбгэниинь хубилгажа, һамгандаа һайнаар хандадаг болохо. 
    Луу жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, һамганиинь гоё гоёор хэлэдэг, хооһон үгэтэй байха. Тиимэһээ иимэ жэлтэд бибди гэлдэн, атаа мэеэгээ буляалдажа, хоорондоо ходол зүрилдөөтэй байха. 
    Могой жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, ехэл тааража, хоорондоо эбтэй эетэй, бата бэхи холбоотой һууха. Үбгэниинь хараһан лэ хүндэ һайшаагдадаг, толгойень эрьюулдэг һамгаяа хүн зондо һайрхажал ябаха. 
    Морин жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, хамаг бүхы хэрэгынь урагшатай, бүтэсэтэй, өөһэдөөшье һайн һууха. Иимэ хоёр олон жэлдэ иимээр лэ һууха болтогой! 
    Хонин жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, үбгэниинь һамгаяа баярлуулан жаргуулха. Һамганиинь үбгэндөө туһалхаһаа гадуур, һаад ушаруулжа, ажал хэрэгтэнь оролсожо, һаалта хэжэ болохо. 
    Бишэн жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, абари зангаараа ехэл тааража, жаргалтай һайн һууха. Һамганиинь үбгэндөө ехэл һайн заабаришан байха. Тиихэдэнь үбгэниинь һамгандаа этигэн найдажа, нүхэрөө абарагшамни, тулгамни, аршалан хамгаалагшамни гэжэ тоолохо. 
    Тахяа жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, абари зангаараа ехэл тааража, жаргалтай һайн һууха. Үбгэнэйнгөө бүхы амжалтые һамганиинь өөрынгөө хуби заяанда хэрэглэхэ. 
    Нохой жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, абари зангаараа яашье таарахагүй. Һамганиинь бодото байдалаа үндэһэлжэ, үйлэ хэрэгээ бүтээхэеэ оролдохо, үбгэниинь наншалдахаһаа нааша болон арсалдажа, урданайнгаа ёһо гурим, байдал үндэһэлхэ. 
    Гахай жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, үбгэндөө хэды һайшаагдаагшье һаа, тэрэнээ мэдүүлэнгүй, үбгэнһөө хангалта абаха. Хоорондоо тон һайн эбтэй эетэй бэшэшье һаа, яһала айлай зэргэ айл боложо һууха.

МОГОЙ ЖЭЛТЭЙ ЭРЭ ИИМЭ ЖЭЛТЭЙ ЭХЭНЭРТЭЙ ИНАГЛАХА, ГЭРЛЭХЭДЭ ЭЭЛТЭЙ:

    Хулгана жэлтэй эхэнэртэй гэрлэжэ огто болохогүй! Һамганиинь үбгэнэйнгөө гарта орожо, элдэб аюулда, үдэрэй тодхорто орожо болохо. 
    Үхэр жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, гэр бүлынгөө засагые өөрынгөө дураар һамгандаа үгэжэ, хэлэһэн үгэ соонь ябаха. Хоюулан абари зангаараа ехэл һайнаар тааража, жаргалтай һайн һууха. 
    Бар жэлгэй эхэнэртэй гэрлэбэл, эбтэй эетэй, амгалан тайбан огтошье һуухагүй! Тиимэһээ эдэ хоёрто бэе бэеэ яажа ололсоо, бэе бэедээ яажа дурлалсаа гээшэ бибди гэһэн асуудал гараха. 
    Туулай жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, һамгаяа баһажа, гэрэйнгээ ба хуби заяанайнгаа барлаг болгохо. Тиигээд өөрөө хара гэрэйнгээ хаан, боро гэрэйнгээ богдо гээшэб гэжэ һууха. Иимэ хоёр жэлтэдэй хоорондо энхэрэл, хайрлалга, жаргалан, баярлалга байха юм аал?... 
    Луу жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, хэсүү хүндэ байха! Омог дорюун зантай эхэнэр гэрэй барлаг болохогүйе оролдохо, тэрээн дээрэһээ ходол хэрүүл, арсалдаан гараха. Хоюулан тааража, тон һайн һуухагүй, гэбэшье айлай зэргэ айл боложо магадгүй... 
    Могой жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, ехэл һайн һууха, гэбэшье хоорондоо бэерхэлдэхэ, сэсэрхэлдэхэ, артур гэлсээд абадаг байха. 
    Морин жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, һамганиинь үбгэндөө үнэн сэхэ байха. Хэрбээ халуун дуранайнгаа дууһаа гү, али үбгэндөө үнэнхэ зүрхэнһөө гэнтэ дураа гутаа һаа, гэр бүлэһөө өөрөө арилан ошохо. Тиихэдэнь үбгэниинь гэртээ гансааран үлэхэ. Хоюулан жаргалан үзэхэгүй. 
    Хонин жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, баяжаа һаань, һамганиинь ухаа орожо, суг хамта һууха. Гэбэшье, уршагта ябадалнууд иимэ жэлтэй хоёрто олол дахин ушарха! 
    Бишэн жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, эдэ хоёрой гоё һайхан һанаан бодолынь гэр бүлынгөө холбоое бата бэхеэр бэхижүүлхэ. 
    Тахяа жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, яһала тааража, барагтай һайн һууха. Хоюулан гоё гоёор хөөрэлдэжэ, саашанхи түсэбөө табижа, эбтэй эетэй һууха. 
    Нохой жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, өөрынгөө һанагшаар ажаһууха. Үнэн сэхэ һамганиинь, үбгэнэйнгөө алдуу эндүүе хараашагүй, мэдээшэгүй боложо, заабари заршам, хэлэһэн үгэ соонь байха. 
    Гахай жэлтэй эхэнэртэй гэрлэжэ огто болохогүй! Абари зангаараа таарахагүй, хэрүүл, наншалдаан ходол боложо, үдэрэй тодхор болохо.

МОРИН ЖЭЛТЭЙ ЭРЭ ИИМЭ ЖЭЛТЭЙ ЭХЭНЭРТЭЙ ИНАГЛАХА, ГЭРЛЭХЭДЭ ЭЭЛТЭЙ:

    Хулгана жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, яашье тааража һуухагүй. Элдэб олон шиидхэгдээгүй орёо асуудалнууд гаража, тэрээн дээрэһээ хэрүүл наншалдаан боложо, бэе бэеэ хороолсохо. 
    Үхэр жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, һамганиинь гэр бүлынгөө засаг гартаа абаха. Үбгэниинь хара амяа хараад, һамгандаа ба гэр бүлэдөө анхаралаа огтошье табихагүй. Тиихэдэнь һамганиинь гэрһээ арилжа ошохо баатай болохо. 
    Бар жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, һамганайнгаа «агууехэ үйлэ хэрэг» хэхэдэнь, үбгэниинь һаалта хэхэгүй. Һамгандаа бүхы хэрэгээ даалгаад, хоюулан амгалан тайбан, ехэл һайн һууха. 
    Туулай жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, яһала һайн һууха! Һамганиинь дулаахан гэр соохи ажалаа хээд, үхи хүүгэдээ харууһалаад һуухадаа, өөрыгөө одоо ехэ жаргалтайда тоолохо. 
    Луу жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, муушаг һууха. Үбгэниинь хара амяа харангүй һуухын тула һамганайнгаа һургаал заабари соо байжа, ажалдаа үндэр амжалта туйлажа, һамгандаа магтуулха гэжэ оролдохо. 
    Могой жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, яһала һайн һууха. Сэсэн ухаатай һамганиинь бүхы хэрэгээ үбгэмни хэхэ гэжэ найдаха. 
    Морин жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, адли жэлтэй эдэ хоёр биб гэлдэжэ, хара амяа харалганһаа гаража, эбтэй эетэй һууха. 
    Хонин жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, тааража ехэл һайн һууха. Морин жэлтэй үбгэндэнь шиидхэхэ асуудалнууд олон байха. Һамганиииь даруу номгон, үбгэндөө үнэн сэхэ байха. 
    Бишэн жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, айлай зэргэ айл боложо һуугаашье һаа, өөһэд хоорондоо үгөө огто ойлголсохогүй. 
    Тахяа жэлтэй эхэнэртэй гэрлэлгэ тон ядалгын ябадал! Хожом хойно һамганиинь зобохо, тулиха. 
    Нохой жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, тааража ехэл һайн һууха. Һамганиинь өөрынгөө ажалые түгэс дүүрэн хэжэ, үбгэеэ зоргондонь табиха, ондоо эхэнэртэ һэшхэлтээшье һаань, жүтөөрхэхэгүй. 
    Гахай жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, дан үлүү ехээр өөрыгөө биб гэжэ һанадаг үбгэниинь һамганайнгаа этигэл найдалгада муугаар хандажа, һүүлэй һүүлдэ һамгаяа жаргалангүй болгохо.

ХОНИН ЖЭЛТЭЙ ЭРЭ ИИМЭ ЖЭЛТЭЙ ЭХЭНЭРТЭЙ ИНАГЛАХА, ГЭРЛЭХЭДЭ ЭЭЛТЭЙ:

    Хулгана жэлтэй эхэнэртэй гэрлэжэ огтолон болохогүй! Энэ зурхайда этигэнгүй, иимэ хоёр жэлтэд хамтаржа гэр бүлэ болоо һаа, хожомынь уйдхар гашуудал амасахад. 
    Үхэр жэлтэй эхэнэртэй гэрлэжэ огтолон болохогүй! Иимэ жэлтэй эхэнэр үбгэеэ үлдэжэ гэрһээ ябуулха, һүүлдэнь халаглахашьегүй. 
    Бар жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, тааража ехэ һайн һуухагүй. Иимэ жэлтэй эхэнэр иимэ жэлтэй үбгэеэ үзэн ядаха! 
    Туулай жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, хоюулан ехэл тааража, һамганайнгаа ашаар һайн һууха. Сэдьхэл зүрхэнһөө үнэхөөр дурлалсаашьегүй һаа, эбтэй эетэй һайн һайхан нүхэд шэнги байха. 
    Луу жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, балай һайн һуухагүй. Һамганиинь өөрыгөө хүн зондо һайшаалгахын тула үбгэнтэй байһанаа мартаха, үбгэеэ баһаха, доромжолхо... 
    Могой жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, тааража һайн һуухагүй. Һамганайнь сэсэн ухааншье туһалхагүй. 
    Морин жэлтэй эхэнэртэй алта мүнгөөр баян һаань, гэрлэжэ болохо. Ганса бэе гү, али алта мүнгэгүй хооһон һаань, иимэ эхэнэртэй гэрлэжэ болохогүй. Зөөриеэ барижа шадаха гү, али шадахагүй гү гэжэ урид мэдэхэ хэрэгтэй. Хоюулан тааража һуугаашье һаа, ходол эдихэ хоолгүй, хооһон байха. 
    Хонин жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, эдихэ хоол тухай огто бодонгүй, нэгэл үдэрэйхеэр ажаһууха, гэртэхидтээ ба түрэл түхэмүүдтээ тэдхүүлхэ. 
    Бишэн жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, хэзээ нэгэтэ үбгэндөө һамганайнь үнэхөөр дурлаха мэдэгдэхэгүй. 
    Тахяа жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, һайн һуухагүй. Хоюулан хэзээдэшье бүтээгдэшэгүй түсэбүүдые табихаһаа бэшэ, мүртэйгөөр юумэ хэхэгүй, ходол хооһон байха. 
    Нохой жэлтэй эхэнэртэй гэрлэлгэн огтолон хоригдоно! Иимэ хоёр жэлтэд гэрлэбэл, жаргалан бэшэ, харин уйдхар гашуудал үзэхэ. Һамганиинь үбгэнэйнгөө бүхы юумые муу тээшэнь абаашаха, үбгэн тухайгаа муу муухайгаар бодохо... 
    Гахай жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, һамганиинь үбгэнэйнгөө муу аяг аашые тэсэхэ. Хэрбээ үбгэнэйнгөө үлүү гарамаар аашалаа һаа, мүхөөгөө үгтэнгүй, харюу үгэхэ, гэбэшье яһала һайн һууха.

БИШЭН ЖЭЛТЭЙ ЭРЭ ИИМЭ ЖЭЛТЭЙ ЭХЭНЭРТЭЙ ИНАГЛАХА, ГЭРЛЭХЭДЭ ЭЭЛТЭЙ:

    Хулгана жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, хоюулан абари зангаараа ехэл тааража, жаргалтай һайн һууха. Һамганиинь үбгөө хүндэлдэг байха. 
    Үхэр жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, һамганиинь үбгэндөө олиггүй дуратай байха. Гэр бүлынгөө арсалдаата орёо асуудалнуудые үбгэниинь сэсэн ухаагаараа шиидхэхэ. 
    Бар жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, хоюулан тааража һуухагүй! Ходол арсалдаатай, зүрилдөөтэй байха. Үбгэниинь һамгаяа тоосоогүй бэлэхэнээр мэхэлдэг байха. 
    Туулай жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, үбгэнэйнгөө дан ехээр гү, али бүхы хэрэгтэнь оролсоогүй һаа, эбтэй һуухад. 
    Луу жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, ехэл тааража, һайн һууха, Үбгэниинь наада энеэдэ гаргахадаа бэрхэ байха. Һамганиинь тэрээндэнь баярлаха, теэд баярлаһанаа үбгэндөө мэдүүлхэгүй. 
    Могой жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, тааража һуухагүй. Бүхы юумэн үбгэнһөөнь ба бурханһаа дулдыдаха. 
    Морин жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, тааража, һайн һуухагүй. Морин жэлтэй эхэнэртэ мэдэрэлэй шунал, илдам энхэрэл яаха аргагүй хэрэгтэй. Теэд иимэ юумэн үбгэндэнь байхагүй. Морин жэлтэй эхэнэр хуурмаг дуранда, нялуун нилтагашалгада, мэхэ гоходо дурагүй. 
    Хонин жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, үбгэниинь мүнгэ алтатай һаань, хоюулан һайн һууха. 
    Бишэн жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, эбтэй эетэй һууха, бүхы хэрэгынь урагшатай, бүтэсэтэй байха. 
    Тахяа жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, бүхы наһаараа үбгэниинь һамгаяа наада бариха, гэбэшье, һамганиинь энээнииень мэдээшэгүй болохо. Һамганайнь мэдээшэгүй бололгон эдэ хоёрые хэрүүл зүрилдөөнһөө холо болгохо. 
    Нохой жэлтэй эхэнэртэй гэрлэлгэ зууршалагданагүй. Юундэб гэхэдэ, хожомоо һамганиинь зобохо, тулиха... 
    Гахай жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, тон һайнаар тааража һуухагүй. Үбгэниинь һамгаяа тоосоогүй бэлээр мэхэлдэг байха.

ТАХЯА ЖЭЛТЭЙ ЭРЭ ИИМЭ ЖЭЛТЭЙ ЭХЭНЭРТЭЙ ИНАГЛАХА, ГЭРЛЭХЭДЭ ЭЭЛТЭЙ:

    Хулгана жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, бүхы наһандаа үгытэй ябаха. 
    Үхэр жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, ехэл тааража, жаргалтай һууха. 
    Бар жэлтэй эхэнэртэй гэрлэжэ огтолон болохогүй! Бар жэлтэй эхэнэр үбгэнэйнгөө һэбхи һаахагар ябадалда дураа гута-ха, муу харгы руу оруулха. 
    Туулай жэлтэй эхэнэртэй гэрлэжэ огтолон болохогүй! Иимэ жэлтэй эхэнэр үбгэнэйнгөө һэбхи һаахагар багахан ябадалһаа бүхы наһандаа дураа гутаха. 
    Луу жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, тааража ехэл һайн һууха. Тиихэдээ һамганайнгаа хүсөөр ябаха. 
    Могой жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, һайн һууха, бэе бэетэеэ хамаг бүхы юумэеэ зүбшэн хэхэ, һамганиинь үбгэндөө сэсэн бодол хэлэжэ үгэхэ. 
    Морин жэлтэй эхэнэртэй гэрлэжэ огтолон болохогүй! Иимэ жэлтэй һамганһаа тахяа жэлтэй эрэ тэрьедэжэ ошохо. 
    Хонин жэлтэй эхэнэртэй гэрлэлтэгүй! Хонин жэлтэй һамганиинь бэеэ гоёогоод, ажал хэнгүй байха. Ажалша үбгөө хараад, эсэхэ, тухашарха, хубсаһа хунарынь угаахагүй, эдеэ хоолоо хэхэгүй. 
    Бишэн жэлтэй эхэнэртэй гэрлэжэ огто болохогүй! Һамгандаа амин голойнгоо гаратар заруулжа, жаргалан ба баярлал үзэхэгүй. 
    Тахяа жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, үе наһаараа гэр соонь амгалан ажаһуухын аргагүй хэрүүл, арсалдаан, наншалдаан болохо. 
    Нохой жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, тааража һуухань хэсүүшэг байха. Юундэб гэхэдэ, нохой жэлтэй эхэнэр һаахагар зондо олиггүй дурагүй, тиигээдшье өөрөө убайгүй зантай байха: 
    Гахай жэлтэй эхэнэртэй гэрлэжэ огто болохогүй! Занадаг зангадаг дайсан харша зантай тахяа жэлтэй үбгэниинь һамгаяа зобоохо, туляаха.

НОХОЙ ЖЭЛТЭЙ ЭРЭ ИИМЭ ЖЭЛТЭЙ ЭХЭНЭРТЭЙ ИНАГЛАХА, ГЭРЛЭХЭДЭ ЭЭЛТЭЙ:

    Хулгана жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэлынь, хамаагүй. Һамганиинь үбгэндөө үндэһэ баримтатай заабари заршам хэлэ хэлэһээр, үбгэеэ уян зулгы зантай болгохо. 
    Үхэр жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, хоёрой хоорондо һайншье, муушье һууха. Хэрбээ гэр соохи засагаа һамганайнь абаа һаа, иимэ хоёр яһала һайн һууха. 
    Бар жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, тааража, ехэл һайн һууха. Гэбэшье, гэр бүлэ соогоо шаг шууяатай байха. 
    Туулай жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, тааража ехэл һайн һууха. Һамганиинь үбгэндөө һайн заабаришан байхаһаа гадуур, үбгэндөө даруу номгоноор хандаха, хүндэлхэ, тиигэһээр өөрөөшье гэрэйнгээ һайн эзэн эхэнэр болохо. 
    Луу жэлтэй эхэнэртэй гэрлэжэ огтолон болохогүй! Һанаһан хүсэһэн һанал бодолынь, абари зангынь эдэ хоёрой тад ондоо байха. 
    Могой жэлтэй эхэнэртэй аргаа барагдабал, гэрлэлтэй байха. Хэрбээ иимэ жэлтэй эхэнэрэй ехэ эрилтэ үбгэндөө хээгүй һаань, хоюулан тааража һайн һууха. 
    Морин жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, тааража, ехэл һайн һууха. Үбгэнэйнгөө бүхы наһаяа ажал хэрэгтээ зорюулхада, гэр бүлэнь жаргалтай һайн һайхан һууха. 
    Хонин жэлтэй эхэнэртэй гэрлэжэ огтолон болохогүй! Хэсүү ехэ хэрэлдээнһээ хэн нэгэниинь мэдээгээ алдан, үхэн унаха. 
    Бишэн жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, тааран һуужа магад. Убайгүй эдэ хоёр бэе бэеэ хүндэлбэл, бэе бэедээ һайнаар хандадаг байбал, яһала һайн һууха. 
    Тахяа жэлтэй эхэнэртэй аргаа барагдахадаа, гэрлэбэл дээрэ. Хэрбээ һамганиинь айлшадые гэртээ урижа, сай уулгажа байдаг болоо һаань, ажабайдалынь һайн тээшээ ябаха. 
    Нохой жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, тааража, яһала һайн һууха. Гэбэшье алта мүнгөөр дуталдадаг байха. 
    Гахай жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, тааража яһала һайн һууха. Сэнгүү хүхюун һамганайнгаа абари занһаа үбгэниинь даруу номгон абари зантай болохо. 

ГАХАЙ ЖЭЛТЭЙ ЭРЭ ИИМЭ ЖЭЛТЭЙ ЭХЭНЭРТЭЙ ИНАГЛАХА, ГЭРЛЭХЭДЭ ЭЭЛТЭЙ:

    Хулгана жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, яһала һайн һууха. Һамганиинь үбгэндөө хэрзэгы зангаа огтошье харуулхагүй. 
    Үхэр жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, хурисалай талаар һамганайнгаа хангахагүйдэ, үбгэниинь ондоо һамгадаар гүйлдэхэ. Тиигээд лэ гэр бараандаа хоюулан багтахаяа болихо. 
    Бар жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэлынь, хамаагүй. Һамганайнгаа энэрхы һайхан дурандань үбгэниинь һайнаар хандадаг бо-лохо. 
    Туулай жэлтэй эхэнэртэй гэрлэхэдээ, һэбхи зальхай ябадал гаргаагүй һаа, яһала һайн һуужа болохо. 
    Луу жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, яһала һайн һууха, гэбэ-шье һамгандаа үлүү ехээр һаймһаралтагүй, һамгаяа ехээр хүхеэлтэгүй. Һамганиинь хэрүүл уруул гаргажа болохо. 
    Могой жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, гартань орожо, толгойгоо гэшхүүлхэдээ, өөрын мэдэхэ, шиидхэхэ юумэн үгы болохо. Тиигэхэдээ һамгандаа ехээр сухалдажа, уур сухал дундаа һамганайнгаа ами наһые хороожо болохо. Иимэ хоёр жэлтэд гэрлэжэ огто болохогүй! 
    Морин жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, һамганайнгаа дээрэлхүү биб гэһэн абари занһаа хохидолдо орохо. Һамгандаа алишье талаар хангуулхагүй. Тиимэһээ иимэ жэлтэй эхэнэртэй гэрлээгүй һаань дээрэ. 
    Хонин жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, тааража һууха, тиихэдээ һамганиинь үбгэнэйнгөө олоһон алта мүнгэн соо умбажа жаргаха. Алта мүнгөө дэмыдэ һалгаалгуулхагүй гэжэ үбгэниинь олон жэлдэ оролдохо. 
    Бишэн жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, яһала тааража һууха. Һамганиинь үбгэеэ хүндэлжэ, һайнаар хандадаг байха. 
    Тахяа жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, тэсэбэритэй, бэеэ барижа шададаг байгаа һаа, һайн һууха. 
    Нохой жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, инаг дураяа гамнабал, бэе бэеэ дүнгэлсэбэл, үгэеэ ойлголсобол, һайн һууха. 
    Гахай жэлтэй эхэнэртэй гэрлэбэл, тон һайншье бэшэ һаа, яһала барагтай һууха. Иимэ хоёр жэлтэд бэе бэеэ гамналсаха, хайрлаха, гэрэйнгээ ба бүхы хэрэгээ хамта хэдэг байха.