Музейнүүд
М.Н. Хангаловай нэрэмжэтэ Түүхын музей
10 апреля 2014
1700
М. Н. Хангаловай нэрэмжэтэ түүхын музей – Сибириин эгээ түрүүшын иимэ газарнуудай нэгэн.
М. Н. Хангаловай нэрэмжэтэ түүхын музей – Буряад Республикатай сасуу, 1923 ондо М. Н. Ербановай хүтэлжэ ябаһан Буряадай Хубисхалай Хорооной тогтоолоор байгуулагдаа. Хүгжэлтын гол шатанууд ямаршье гүрэнэй эмхи зургаанайхидал алба хэһэн ниигэмэй түүхын гол шатануудые харуулна.
80 жэлэй түүхэтэй Буряад Республикын түүхын музейхадаа Буряад Уласай өөрсэ янзын «уулзалгын зураг» гээшэ, энэхотын урагшатайгадаада шэнжэдэ сэгнэшэгүй хубитаяа оруулна. Энэ түүхын музейн жасада шухаг суглуулбаринууд бии. Бүхы дээрээ эндэхижасада 45 мянган зүйлнүүд тоологдоно. Энэ музейн омогорхол болохо, шэнжэлэгшэдэй эшэ үндэһэн, мүн тиихэдэ һонирхолто үзэсхэлэншье болохо малтамалнуудай баян гэгшын: гуулин, түмэрэй, дундада зуунай үеын, гүннүүдэй үеын суглуулбаринуудта 7 мянган зүйлнүүд тоологдоно. Энэ жасада бэеэрээ табигдаһан, тиихэдэ дансануудаар харуулагда һанхубисхалай урдахи болон совет засагай үеын ниигэмэй хүгжэлтэ харуулһан зурагууд, үндэһэн документнүүд, зарлалнууд, идхаһан удхатай хэблэлнүүд, һонинууд, газарай зурагуудһаа бүридэһэн гэрэл зурагууд болон үндэһэн бэшэмэлнүүд онсолон харуулагданхай.
XVIII зуун жэлһээ мүнөө хүрэтэр Байгалай үмэнэ болон Үбэр Байгалай хизаараар ажаһууһан арадуудай соёлой, түүхын шухала хубиие толилон харуулһанхизаар ороноо шэнжэлэлгын суглуулбаринууд болон шэмэг һайхан урлалай зүйлнүүд энэ музейн бии болохоһоо бүрилдэн байгуулагдаһан байха.
Новоселенгинскын декабристнуудай ажабайдал харуулһан музей 1973 ондо наймаашан Д. Старцевай (XIX з.ж.) гэртэ нээгдэһэн байгаа. Зүйлнүүдынь Үбэр Байгалай хизаар руу сүлэлгын түүхэдэ, харин гол хубинь аха дүү Бестужевтанай «Сэлэнгын Даурида» ажамидаралда болон ажаябуулгада зорюулагданхай.