Улаан-Үдэ хото

Байрын гэрнүүд, хотын ажахы

27 июня 2017

1139

1880 ондо манай хотодо 641 байрын гэрнүүд байгаа, 9-ниинь шулуун гэрнүүд. 1923 ондо 170 000 дүрбэлжэн метр талмайтай гэр, байранууд бии болобошье, тэдэнэй ехэнхинь болбосон түхэлдэ ороогүй нэгэ дабхар модон гэрнүүд байһан. 1945 ондо 5 603 байрын гэрнүүдэй 103-ниинь шулуун гэрнүүд байгаа. Мүнөө үедэ хотодомнай, байрын гэрнүүдэй хүн зондо хүртэдэггүйшье һаа, олон дабхар һаруул томо гэрнүүд олон, хубиин модон гэрнүүдэй олоншье һаа, Улаан-Үдэмнай хотын түхэлтэй гүйсэд болонги гээд тоологдодог.

1941 ондо 116 километрээр ехэ ябаган зам, үйлсэнүүд асфальтаар хушагдаһан, тэрэнь Дээдэ-Үдэ хотынхиһоо 3 дахин ехэ гээд тоологдоно. 1936 ондо Сэлэнгэ мүрэн дээгүүр хүүргэ

баригдажа, Үдэ гол дээгүүр модон хүүргын орондо түмэр хүүргэ 1957 ондо баригдаа. 1961 ондо хото соогуур уһанай соргонууд татагдаһан юм.
Мүнөө Улаан-Үдэ хотын үйлэдбэринүүдэй болон байрын гэрнүүдые халуун, хүйтэн уһаар, дулаагаар хангажа байдаг ТЭЦ-1, ТЭЦ-2, тиихэдэ зарим нэгэ үйлэдбэринүүдэй дулаасуулгын түхеэрэлгэнүүд, барилга, заһабарилгын хүдэлмэринүүдые ябуулжа байдаг хотын ажахы хүдэлжэ байдаг юм.
2002 оной худалдаа наймаанай эрьесэ 13 630 900 000 түхэригтэ хүрэһэн байна. Тиихэдэ арад зоной эрилтэнүүдые хангалгада 1 699 400 000 түхэригэй гаргаша бүридхэгдэһэн байна.


УНАА

Зүүн Сибириин түмэр замай Улаан-Үдын таһаг. Түмэр замай манай иишэ бии болоһон үе мэдэнэбди. 1969 ондо Улаан-Үдэһөө Мысовой хүрэтэр зам зайн галаар хангагдадаг боложо, тиишэ электровозууд ябажа захалһан байха.
М.И. Калининай нэрэмжэтэ локомотивна депо энэ таһагай мэдэлдэ ородог. Эндэ түрүүшын табан жэлэй эхиндэ оройдоол 28 паровоз байгаа. Тэдэнэр хамтадаа 32 000 мориной хүсэтэй һэн, тиихэдэ ганса электровоз 8 700 мориной хүсэтэй гэхэ гү, али 28 паровозой зөөдэг ажал 3 — 4 электровоз бүтээгээд байдаг (32 000 : 8 700 = 3,7).
Автомобильна унаа. Хотын зониие болон ашаа зөөдэг гол унаа гэбэл алдуу болохогүй байха. Хото соогуур болон аймагууд руу улад зониие шэрэжэ байдаг унаа хангаха зорилготой хубиин ажахынууд илангаяа олон болонхой.