Генерал Антон Занданов

Тэрэ үедэ холын хүдөө нютагуудаар һургуулинууд үсөөн байһан гээшэ ааб даа, Антон хүбүүн Больше-Уринска колхозой залуушуулай һургуулида шабинь болоһон юм, тэрэ һургуулиниинь нютагһаань зуу гаран модоной газарта һэн. 1934 ондо неполна дунда һургуули дүүргэһэнэйнгээ удаа, Антон Улаан-Үдэ хото ерээд, медицинска училищиин рабфакгай оюутан болобо, һуралсалайнгаа хажуугаар комсомолой горкомда ажаллаа.

Улаан-Үдын медицинска училищиин рабфак дүүргэһэнэйнгээ удаа, комсомолой захиргаанай зууршалгаар, Антон 1936 ондо Эрхүү хото ошожо медицинска институдай оюутан болоһон юм. Залуу хүбүүн һураха ехэ эрмэлзэлтэй, хүсэлэнтэй байһан юм. 1941 оной зун, Эсэгэ ороноо хамгаалгын дайнай эхилхэдэ, Антон Занданов институдэй дүүргэжэ врач мэргэжэлтэй болобо. Тэрэл зун залуу врачые сэрэгэй албанда татаба, тэрэ Таллин хотодо албаяа эхилбэ. Удангүй, Зандановые сэрэгэй албаяа үргэлжэлүүлхыень Ленинград хото эльгээбэ.

Антон Занданов бүхы 900 үдэр бүслэн хаагдашанхай Ленинград хотодо байһан, военврачаар госпитальда хүдэлһэн юм. Бүслэн хаанхай хотодо Антон Бадмаевич Адмиралтействын далайн сэрэгэй госпитальда хүдэлөө, тэрэ госпиталь хуушанай сэрэгэй эмнэлгын газар һэн. Энэ госпитальда хүдэлхэдөө, Занданов хүндөөр шархатаһан далай сэрэгшэдтэ, морягуудта операцинуудые хэдэг һэн, зуугаад, мянгаад хобор шухаг операцинуудые (уникальные операции) хэһэн юм. Антон Бадмаевич нилээд олон далайн сэрэгшэдэй, агууехэ хотын ажаһуугшадай ами наһа абараһан юм. Занданов хирург ба нейрохирург гэһэн мэргэжэлтэй байһан юм. Хожомынь, Занданов шуһа юүлэлгын станциин ударидагшаар томилогдоһон юм, тэрэ түрүүшынхиеэ фронтын байдалда шуһанай плазма хэрэглэжэ эхилээ һэн.

Занданов далайн сэрэгшэдэй маневрын хирургическа группа ударидажа дайсанай холын ара талада гарагша һэн. «Памятные даты истории военной медицины» гэһэн справочник-указатель соо иимэ мүрнүүд бэшээтэй: "Антон Бадмаевич Занданов служил на кораблях и в военно-морских лечебных учреждениях Краснознаменного Балтийского флота«...А.Б. Занданов Прибалтикые сүлөөлэлсөө, тэрэ медицинын албайнай майор зиндаатай, дайгаа Таллин хотодо түгэсөө.

Дайнай һүүлдэ, Антон Занданов 1946 — 1948 онуудта Ленинградай далайн сэрэгэй академиин ударидагшадай факультетдэ һураа, энэ академи дүүргэһэнэйнгээ удаа, Номгон далайн флот (Тихоокеанский флот) эльгээгдэһэн байна. Тэрэ Номгон далайн флотда долоон жэлэй хугасаа соо алба хээ, полковник гэһэн зиндаатай сэрэгэй госпитальнуудта элдэб тушаалнуудта хүдэлөө.

1955 онһоо Антон Бадмаевич Ленинград хотодо албаяа үргэлжэлүүлээ, далайн сэрэгэй албанда элдэб тушаалнуудта хүдэлөө. 1965 ондо А.Б. Занданов краснознаменна Северна флотдай медицинска албанай начальнигаар томилогдоһон юм, энэ албаяа Мурманска можын Североморск хотодо гараа.

1968 ондо Антон Бадмаевич Зандановта медицинын албанай генерал-майор гэһэн соло олгогдоо, тэрэ 14 жэлэй хугасаа соо Северна флотдай медицинска албанай начальнигаар хүдэлһэн юм.

Буряад Уласай эрдэмэй габьяата ажал ябуулагша А.Б. Занданов эрдэм-шэнжэлгын ажалнуудые бэшэһэн, хирургиин талаар эрдэмэй шэнжэлгэнүүдые ябуулдаг байһан юм. Тэрэнэй 15 эрдэмэй ажалнуудынь бүхэсоюзна ба бүхэроссийска «Вестник хирургии», «Хирургия», «Вопросы нейрохирургии» гэһэн сэтгүүлнүүдтэ толилогдоһон юм. 

1972 ондо Антон Бадмаевичта РСФСР-эй габьяата врачай нэрэ зэргэ олгогдоһон юм. Генерал-майор А.Б. Занданов Красной Звезды, хоёр Отечественной войны I степени, Трудового Красного Знамени, «За службу Родине» 3 степени гэһэн орденуудаар, «За оборону Ленинграда» медаляар шагнагдаһан юм. 2006 ондо, 88-тай болоод Антон Бадмаевич Занданов наһа бараа. 

Литература:
1. Наш генерал...морского флота // Бурятия, 2007, 4 мая; 
2. Мы — из Баргузинской долины. Улан-Удэ, 2004.