Зүжэгүүд ба хэмжээ ябуулганууд

Нина Лубсановагай түрэhөөр 70 жэлэй ойдо зорюулагдаhан үдэшэ

7 сентября 2020

1463

Захааминай «Алтан гургалдай» Нина Лубсановагай 70 наһанай ойдо зорюулагдаһан Закаменск хотодо 2011 оной январиин 23-да үнгэрһэн лурасхаалай үдэшын сагай ба ябасын хубаари.

Нина Лубсановагай түрэhөөр 70 жэлэй ойдо зорюулагдаhан үдэшэ
Занавес открывается. Одежда сцены не траурная, преобладает белый цвет. Висит портрет Н. Лубсановой. Звучит проигрыш песни «Алтаргана». Слева на сцену выходит образ Н. Лубсановой. Белая дымчатая накидка, волосы белые, но молодая. Не нужно добиваться схожести. Стоит в глубине сцены. Справа выходит Лиля, на неё не смотрит, исполняет песню «Алтаргана». Образ смотрит на портрет, на Лилю сзади. Лиля уходит туда же, откуда вышла. Образ подходит к микрофону. Тихо звучит музыка к другой песни в исполнении Н. Лубсановой, она под тихую музыку и песню:

ОБРАЗ: Дундаршагүй духаряа
Хүнүүдтэ барюулан,
Дууhашагүйгөөр ханхинаhайб...
...Дуун гэжэ ямар шэдитэйб!
  Мартагдашагүй сэсэг,
Маша hаруул мүшэн.
Майхан сэлмэг тэнгэри доро,
Һайхан ногоон дэлхэй дээрэ
Гайхал түрэн жаргажа,
Найдал, баяр дамжуулhан
Сууряан шэнги дууемни
Дууряан, хэншьеб, дабтуужан! (Д. Д.) 

Песня усиливается, звучит громко. Образ медленно идёт назад, стоит, дослушивает песню, после песни, не спеша, уходит за кулисы. 

Пауза — мёртвая тишина. 

Выходят ведущие

ВЕДУЩИЙ: Хайшааш хара — даллан уряална 
   аянай үргэн харгы...
Хайшааш яба — хүдөө тосхон, 
   хотонууд олон амаргүй.
  Халуун зүрхэнэй сохилоол хада, 
   эсээб гэнгүй, амарангүй,
Харгын холо руу зорииш нүхэр, 
   гэдэргээ эрьен, харангүй... (Г. Ч.)

Амар сайн, хүндэтэ нүхэд! Аймагаймнай омогорхол, нютагаймнай эрхим басаган, уян хонгёо хоолойтой дуушан Нина Лубсановагай түрэhөөр 70 жэлэй ойдо зорюулагдаhан дурасхаалай үдэшэдэ сугларhан та олоноо Нина Бадмаевнагай гэр бүлын, түрэл гаралайнь зүгhөө хани халуунаар амаршалнабди, тогтоожо хайрлыт!

ВЕДУЩИЙ: Прислушайтесь, ведь я пою 
  Вам песню лучшую свою.
  Мне не по нраву тихо тлеть, 
  Хочу звенеть, хочу гудеть, 
  Хочу отдать весь жар огня 
  Вам, разжигающим меня! 
  Прислушайтесь, ведь я пою 
  Вам песню лучшую свою!
  Много песен споем.
  Ну, а песня — такой чародей,
  Что моргнуть не успеем, 
  Как уже душами слиты!
  Славно вдруг увеличить
  Круг добрых любимых людей — 
  Дом и сердце бурята
  Для друга навеки открыты! (Д. Ж.)

Добрый день, уважаемые гости, семья, родственники и земляки Нины Бадмаевны! Гордость нашего района, республики Нина Бадмаевна прожила до боли короткую, но яркую, светлую жизнь. ...Сегодня с нами нет её... Но память о ней жива среди нас, в эти дни исполнилось бы ей 70 лет, всего каких-то семьдесят,.. в этом возрасте люди живут,.. творят...

Открываем вечер-концерт памяти золотого голоса бурятского народа Нины Лубсановой!

ВЕДУЩИЙ: Тайзан дээрэ Нина Бадмаевнагай зээ басаган Наташа Бамхаева! Буряад арадай дуун «Хада уулын оройгоор». Угтагты, Наташа Бамхаева!

Н. БАМХАЕВА: ДУУН. «ХАДА УУЛЫН ОРОЙГООР»

Ведь правда, что девушки стать 
Напрасно тебя взволновала, 
Не сможешь ни за руку взять, 
Ни шутки шутить, как бывало?
А солнце идет на закат,
И нечему тут удивляться.
А годы к закату спешат...
И это нам странно, признаться. (Д. Ж.)

ВЕДУЩИЙ: Иигэжэ, эды олоороо Захааминай "Алтан гургалдайн«ойн баярта буужа, Нина Бадмаевнагай зохёохы ажалтай дахин дүтэ танилсажа, сэдьхэлээ хүлгүүлжэ, сэдьхэлээ баясуулжа, сэдьхэлээ уяруулжа гарахамнай гээшэ.

ВЕДУЩИЙ: Младенца, чтоб сил поскорей набирался и рос,
  Поили настоем из трав, пеленали в овчину;
  Затем и скотину сюда загоняли в мороз,
  Что знали: погибнет теленок — не выжить и сыну. (Д. Ж.)

ВЕДУЩИЙ: «Халюунhаа — халюун» гэhэн оньhон үгэ байдаг, hанана бэзэт. Мүнөө тайзан дээрэ Нина Бадмаевнагай хүбүүн — Валерий Ламаев! Сергей Манжигеевэй «Дэлхэй минии альган дээр», тиихэдэ Ринчин Бальжуровай «Сагаан дали». Тайзан дээрэ Валерий Ламаев!

В. ЛАМАЕВ: ДУУН. «ДЭЛХЭЙ МИНИИ АЛЬГАН ДЭЭР»

«САГААН ДАЛИ»


ВЕДУЩИЙ: Хотя далекой юности грехи
  Сегодня, видно, поздно исправлять,
  Но почему безудержно хочу,
  Чтоб время все же повернуло вспять?
  День начинается с восходом солнца,
День завершается с заходом солнца.
С рожденьем человека начинается жизнь его,
Так пусть со смертью вместе 
  не кончается жизнь его. (Д. Ж.)

БУРЯАД ХАТАР. «СЭДЬХЭЛЭЙМ ТҮБЭРӨӨН»

ВЕДУЩИЙ: Дуун соо шатаа хахад наhам
Дураяа дууhынь дуунда үгөөб.
Дууша наhам — эрхим хаhам
Дурасхал болон зон соо үлөө.
Үлэhэн минии хахад наhан
Үгын шэдеэр улам далижан,
Үндэр өөдэ абиран, аhан,
Үсэд зандаа ханхинуужан!
Жэргэхэ гэhэн минии сэдьхэл
Жэбэ жонходо абтаа бэшэл, 
Дүлэн сүлдэтэ минии зүрхэн
Дүрэжэ шатан дууhаа бэшэл... (Д. Д.)

...Мүнөө танай hонорто монгол дуун. Нина Бадмаевнагай шаби Долгор Очирова!

Д. ОЧИРОВА: МОНГОЛ ДУУН

ВЕДУЩИЙ: Нина Бадмаевна үнэр баян бүлын эхин — үндэр наhатай эжы болонхой мүнөө үри бэеэ, аша, зээнэрээ энхэржэ, тэдээнэйнгээ ажал, амжалтаар омогорхожо энэ наhандаа hуухал юм аад, арайл эртүүр алтан дэлхэйhээ халижа ошоол даа...

Гэбэшье тэрэнэй богонихон наhые мүнөө дуун лэ ганса үргэлжэлүүлнэ... дуун... алтан дэлхэй дээрэ алишье сагта таhаршагүй аялга hайхан Дуун...

Бэлигтэ Будаев. Өөрынь бэшэhэн дуун «Нүхэдтөө», тиихэдэ үшөө нэгэ дуун — «Алан Гуа». 

Б. БУДАЕВ: ДУУН. «НҮХЭДТӨӨ»

«АЛАН ГУА»


ВЕДУЩИЙ: Дуушанай дурасхаалай үдэшэдэ суглараа хадаа дуунайл долгиндо үлгыдүүлжэ hуял даа. Мүнөө тайзан дээрэ аймагаймнай мэдээжэ дуушад Татьяна, Юрий Шагдуровтан! «Захаамин», монгол дуун «Эжым шанаhан сай».

Т., Ю. ШАГДУРОВЫ: ДУУН. «ЗАХААМИН»

«ЭЖЫМ ШАНАHАН САЙ»

ХОЙТО ЗҮГЭЙ ХАТАР

ВЕДУЩИЙ
: ...Дуулангүйгөөр аргамгүй —
Дуулахаа түрэhэн заяатайб.
Дуулаагүйдэм, наhамни —
Дунгяа сэмүүн үдэрнүүд.
Залирхадам, дуунуудни,
Задарhан хангал сэсэгүүдтэл,
Залуу шэнэ үетэндэ
Залуур харгы заагуужан!.. (Д. Д.)

Лилия Очирова! Баяр Батодоржиев. «Эжыдээ», «Уулзалгын урда». Тайзан дээрэ Лилия Очирова!

ЛИЛИЯ: Энэ байдал орёо, хүндэ —
Элдэб дабаан, харгы хүшэр.
Эгээл ехээр сэгнэн ябааб,
Эжым, тиигээд, хаанабши даа?..
Элдин дэлхэйн эгээл нангин
Эжым, эжым, эжым, эжым,
Эрхим һайхан һургаалайшни
Эхин захяа сэдьхэл соомни. (Н. Ш.)

Л. ОЧИРОВА: ДУУН. «ЭЖЫДЭЭ»

«УУЛЗАЛГЫН УРДА»

ВЕДУЩИЙ
: ...Зуралзан сагай ошобошье hаа,
Зурагтал дахинаа hанагдажа,
Урихан дүрсэш хүгжэм мэтээр
Уйдхарым сэлмээн тараана... (Д. Д.)

ВЕДУЩИЙ:
Иимэл юм ха юм даа, хүндэтэ нүхэд, эхэ ехэ газар дэлхэйдэ нэгэтэ мүндэлөөд, тэнгэриhээ халиhан мүшэн мэтэ зуралзан халишаха наhан гээшэ...

Арад зонойнгоо сэдьхэлдэ шэнгэhэн Буряадаймнай эрхим басагадай нэгэн Нина Лубсановагай үндэр hайхан нэрэ, үнжэгэн сагаан сэдьхэл арад зондоо шэнгэжэ, үеhөө үе дамжан үргэлжэ бадаржа байхань болтогой!

ВЕДУЩИЙ: Мүнөөдэр бидэ айлшадтайбди. Улаан-Үдэ хотоhоо мэргэжэлтэ дуушад, дуун болон хатарай «Байгал» театрай дуушад, Буряад Республикын габьяата артистнар Сэсэгмаа, Болод Сандиповтан. Халуун альга ташалгаар угтажа абыт!

С., Б. САНДИПОВЫ: ДУУН. «ҺАНААБ ДАА ШАМАЙГАА»

«СЭЛЭНГЫН ЭРЬЕДЭ»

ХАЛЬМАГ АРАДАЙ ХАТАР

ВЕДУЩИЙ
: Ханада оршодог дүрыень харахадам,
Харгыдам заяадаг хэбэртэй.
Сэлмэг хурса нюдыень шэртээд,
Сэдьхэл зүрхөө ханадагби... (Д. Д.)

Нина Бадмаевнатай наhан соогоо ханилhан Дора Бадмажаповна, наашаа энэ микрофондо гаража ерыт. Сугларhан зонтой бодолнуудаараа хубаалдыт.

ДОРА БАДМАЖАПОВНА. ХӨӨРЭНЭ. (Үшөө дуулаха байгаа гү?)

ВЕДУЩИЙ
: Мүнөө Дора Бадмажаповнагай зээ (аша) басаган Адиса Намсараева дуулана. «Сэлгеэ hүнил газаа»

А. НАМСАРАЕВА: ДУУН. «СЭЛГЕЭ ҺҮНИЛ ГАЗАА»

ВЕДУЩИЙ:
Дуулимхан талымни гургалдайн
Дуулаха яагаа hайхан бэ?
Залаагаар урихан улаалзайн
Задарха яагаа hайхан бэ!
Ялагар дэлhэтэ хүлэгни,
Яаражал холоёо зориёлши!
Зурынал урдамни аян замни —
Зурагас-зурагас хиисээлши! (Д. Д.)

ВЕДУЩИЙ
: Так вспоминаю детские года я.
  Но время — 
  Не жалеющая мать:
  И матерям приходится, страдая,
  Детей одних
  На свете оставлять...
  Но мать-земля меня к груди прижала,
  Горячими руками обняла,
  Как мать в великом горе поддержала, 
  Как мать,
  От новых бед уберегла. 

«Эжы». Монгол дуун. Танай урда дахин Наташа Бамхаева!

Н. БАМХАЕВА: МОНГОЛ ДУУН. «ЭЖЫ»

ВЕДУЩИЙ
: Нюсэгэн тайга гуниглан,
Набшаhадаа үгылэн уйдана.
Нэгэтэл, жэлдээ дабтагдан,
Намарай буудагые ойлгоно...
  Хада, уулын оройдо,
Хабтагай Захааминай hалхинда
Минии носооhон түүдэг
Мэнээр унтаршаха хэбэргүй... (Н. Н.)

Валерий Ламаев. «Хүнэй зэргэ хүн», Хүгжэмынь Владимир Дамбаевай, үгэнүүдынь Баатар Батоевай. Тиихэдэ үшөө нэгэ дуун — «Саран хүхы». Угтагты, Валерий Ламаев!

В. ЛАМАЕВ: ДУУН. «ХҮНЭЙ ЗЭРГЭ ХҮН»

«САРАН ХҮХЫ»

ВЕДУЩИЙ
: Буряад Республикын габьата артист Сэсэгмаа Сандипова!

С. САНДИПОВА: ДУУН. «__________________________________»

ЁОХОР

ВЕДУЩИЙ
: Зүринэм шамда, бүхы хабаяа зангидажа!
Аманhаам үгэнүүд галтаhаар лэ зандаа,
Айдар наhамни шандааhатан шангадаа.
Аянгата дуумни эршэтэйгээр задархал.
Ургын наhа наhалхашье байгуужам,
Ухаансар толгойм үhэн дууhан сайгуужан — 
Уулыешни, үхэл, тэмсэhээр лэ гаталхаб!.. (Д. Д.)

Долгор Очирова. «Эжым, абам хайратай»

Д. ОЧИРОВА: ДУУН. «ЭЖЫМ, АБАМ ХАЙРАТАЙ»


ВЕДУЩИЙ
: Буряад Республикын габьяата артист Болод Сандипов! Пүрбэ Дамиранов, Гунга Чимитов. «Захяа дуун»

Б. САНДИПОВ: ДУУН. «ЗАХЯА ДУУН»

ТРИО. «ШАРА-АЗАРГА»

ВЕДУЩИЙ:
Тайзан дээрэ наhаараа арадайнгаа дуунуудые дуулажа ябадаг, дуушанай hүлдэдэ мүнхэ этигэлтэй Дулму Лайдаповна Шойдорова!

Д. ШОЙДОРОВА: ХӨӨРЭНЭ, ДУУН

ВЕДУЩИЙ
: Нина Бадмаевнагай Баян-Голой hургуулида багшалжа байхада hургуулиинь директорээр Климентий Андреевич Зудаев ажаллажа байгаа. Мүнөө Климентий Андреевичые тайзан дээрээ уринабди!

К. А. ЗУДАЕВ: ХӨӨРЭНЭ

ВЕДУЩИЙ
: Нина Лубсанова энэ дэлхэйhээ халибашье, маанарайнгаа дунда хэтэ мүнхэдөө дуун боложо мүнхэрөө! Дуун! Ажабайдалда, арюун нангин дуранда, ажал, габьяа, баатаршалгада уряалhан аялга хонгёо Дуун!..

ВЕДУЩИЙ: На русском языке, в тему, завершая вечер.

ВЕДУЩИЙ: Эндэ сугларhан бүхы таанарайгаа зүгhөө Нина Бадмаевнагайнгаа хүүгэдтэ, аша, зээнэртэнь энхэ элүүр, амгалан тайбан ажаhуухыень үреэл болгон үргэжэ, хүнгэн хүгтэй, арюухан сарюухан зандаа олоной түлөө, үрэ бэеынгээ түлөө алтан hайхан дэлхэйгээ, алтан шаргал нараяа олон олон жэлнүүд соо шэртэжэ, хайрата эжынгээ гэгээн дурасхаалые нангин сахижа, алтан hайхан нэрыень дээрэ үргэжэ, олоной омогорхол, нүхэдэй найдал боложо hуухыень хүсэнэбди!

Сзади медленно выходит образ с микрофоном в руке. Стоит в глубине сцены, скраю. На передний план выходят все участники вечера, встанут как-то так, чтобы её не загораживать. Звучит начальный проигрыш песни «Захааминдаа жаргалтайб».

ОБРАЗ: Сэсэгүүд hалбараад, ургаа, хагдараа...
Сэдьхэлым зобоогоод, жаргалниш ошоо.
Жаргалай «хабар» дахяад ерэхэгүй,..
Жабартай, залинтай хамтаран ошоо,.. 
Ээрсэг шэнги эрьелдэhэн дэлхэй дээр
Эрьен жаргаха наhанш байхагүйл.
Элэн сүхэрhэн энээхэн бэем, тиин,
Эреэлжэ сэсэглээд, эрьехэл гыт даа!.. (Н. Ш.)

Под музыку образ: (22 секунды продолжается проигрыш, она начнёт раньше на 10 секунд)

ВСЕ УЧАСТНИКИ. ПЕСНЯ. «ЗАХААМИНДАА ЖАРГАЛТАЙБ»

ЗАНАВЕС